(Người Chăn Nuôi) – Chọn dê giống là khâu quyết định đến chất lượng và hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.
Yêu cầu chung
Đối với dê cái: Chọn những con đầu rộng, hơi dài, trán dô, mình nở rộng, ngực sâu và dài, lưng phẳng, bụng to vừa phải, hông rộng và hơi nghiêng, da mềm, lông mịn. Tứ chi thẳng, dáng đứng nghiêm, cứng cáp, các khớp và chân móng gọn. Bộ phận sinh dục cân đối và nở nang. Bầu vú nở rộng, gọn và gắn chặt với phần bụng, có nhiều tĩnh mạch nổi rõ, lông bầu bú mịn, sờ vào thấy mềm mại. Hai núm vú dài và đưa về phía trước. Chọn những con có bố mẹ, ông bà thuộc loại chất lượng tốt, có lý lịch rõ ràng. Bản thân dê cái được chọn phải là những con ưu tú trong đàn, linh hoạt, khỏe mạnh, ăn khỏe, có tốc độ tăng trưởng và khả năng thích ứng cao.
Ảnh minh họa
Đối với dê đực: Chọn những con có đầu ngắn, rộng, tai to, dài, cổ to, ngực nở, tứ chi khỏe, cứng cáp, chắc chắn. Hai tinh hoàn to, đều đặn. Chọn những con có lý lịch rõ ràng: Bố mẹ, ông bà có khả năng sản xuất cao và khả năng sinh sản tốt. Phàm ăn, lớn nhanh, khỏe mạnh. Chất lượng tinh dịch dựa trên chỉ tiêu VAC phải đạt từ 1 tỷ trở lên.
Giống hướng sữa
Chọn dê cái hướng sữa: Đầu rộng, hơi dài, cơ chắc khỏe, vẻ mặt linh động. Hàm dài khỏe. Cổ dài, mềm mại, nhọn về phía đầu. Lưng thẳng, sườn cong và xiên về phía sau. Chân trước thẳng, cân đối. Hông rộng, hơi nghiêng đảm bảo cho dê cái có bầu vú gắn chặt vào phần bụng. Những mạch máu lớn nổi rõ ở phía sau. Khớp mắt cá thẳng tránh cho dê khi đi không làm ảnh hưởng tới các mạch máu trên bầu vú. Những núm vú to dài 4 – 6 cm treo vững vàng trên bầu vú, bầu gắn chắc vào phần bụng, gọn về phía trước, thấy rõ các tĩnh mạch ở phía trước bầu vú, gân sữa (tĩnh mạch) chạy từ bầu vú lên tới nách chân trước, gân sữa càng gấp khúc dê càng nhiều sữa. Ngoài những đặc điểm trên, cần chọn những dê cái đẻ dễ dàng, ăn tốt và dễ vắt sữa.
Dê đực giống hướng sữa: Có đầu rộng, thân hình cân đối, cổ to, ngực nở, tứ chi khỏe mạnh, cứng cáp, hai tinh hoàn to và đều đặn, chọn con đực từ con mẹ là dê cao sản từ lứa thứ 2 – 4 (chọn con đực từ con một) và chọn con đực từ con bố tốt.
Giống hướng thịt
Chọn dê cái: Có thân hình đều đặn, đầu nhỏ và nhẹ, cổ vừa phải, thon, ngực nở và sâu, lưng thẳng và rộng, bộ phận sinh dục nở nang, chân khỏe, da mềm mại, lông mượt, khi phối giống lần đầu đạt thể trọng 18 – 20 kg lúc 9 – 10 tháng tuổi.
Chọn dê đực: Chọn những con có đầu to, cổ khỏe, thân hình cân đối xương chắc, đùi nổi bắp thịt, khoeo rộng, gân chân khô, hai hòn cà to và đều nhau, dáng điệu nhanh nhẹn, hoạt bát, tính dục hăng. Dê đực phải đảm bảo dòng giống cần dựa vào nguồn gốc và đàn con để đánh giá: Bố mẹ đẻ sai, đàn con khỏe mạnh, chóng lớn.
Cần tránh
Tránh và loại bỏ những con dê giống có những đặc điểm sau: Lý lịch không rõ ràng hoặc bố mẹ, ông bà thuộc loại còi cọc, năng suất thấp. Có cách đặc điểm ngoại hình như: Đầu dài, trụi lông tai, cổ ngắn, sườn thẳng, bụng nhỏ. Tứ chi không thẳng, vòng kiềng, yếu ớt, không chắc chắn. Móng chân không gọn, đều và thẳng. Sờ bầu vú thấy cứng, da vú thô. Các cơ quan sinh dục không phát triển hoặc có dị tật.
