Theo dự báo của FAO, sản lượng ngũ cốc toàn cầu năm 2024 đạt mức 2.848 triệu tấn, giảm nhẹ (0,4%) so với năm 2023, mặc dù vẫn là mức sản lượng lớn thứ hai từ trước đến nay.
Năm 2024, sản lượng lúa mì toàn cầu được dự đoán sẽ tăng so với năm trước lên mức cao thứ hai từ trước đến nay, chủ yếu sản lượng ở châu Á tăng do tăng diện tích trồng trọt; thời tiết thuận lợi, bù đắp cho sự sụt giảm lớn của các nước sản xuất chính ở châu Âu. Sản lượng ngũ cốc thô toàn cầu sau khi đạt kỷ lục vào năm 2023, dự báo năm 2024 sẽ giảm xuống mức cao thứ hai từ trước đến nay, chủ yếu do sản lượng ngô toàn cầu giảm mạnh do điều kiện thời tiết bất lợi. Đối với lúa gạo, niên vụ 2024/25 diện tích trồng lúa đạt kỷ lục, do kỳ vọng lợi nhuận cao đã khuyến khích các nhà sản xuất tăng diện tích gieo trồng. Điều này có thể khiến sản lượng gạo thế giới có thể tăng 0,8% so với niên vụ 2023/24 để đạt mức cao kỷ lục 538,9 triệu tấn (gạo xay xát).
Để chuẩn bị cho năm 2025, việc gieo trồng lúa mì mùa đông đang được tiến hành trên khắp bán cầu bắc, với giá giảm hơn dự kiến sẽ hạn chế việc trồng trọt. Tại Mỹ, việc gieo trồng đang tiến hành với tốc độ trung bình, nhưng hạn hán đang ảnh hưởng đến diện tích lúa mì nhiều hơn năm trước. Tại Liên minh châu Âu, mưa lớn ở khu vực miền Trung và miền Tây đã cản trở việc gieo trồng trong năm thứ hai liên tiếp, nhưng độ ẩm đất đã được cải thiện ở Romania và Bulgaria sau thời kỳ khô hạn hồi đầu năm. Tại Liên bang Nga, lượng mưa thấp và nhiệt độ trên mức trung bình ở khu vực miền Nam và miền Trung đã làm chậm trễ hoạt động gieo trồng, cùng với những thách thức tương tự ở các vùng của Ukraine, nơi chiến tranh tiếp tục làm suy yếu sản xuất nông nghiệp.
Ở vùng Viễn Đông, giá cả thuận lợi, chính sách hỗ trợ của chính phủ và điều kiện thời tiết nhìn chung thuận lợi đang thúc đẩy triển vọng diện tích lúa mì tại các nước sản xuất hàng đầu là Trung Quốc và Ấn Độ vào năm 2025.
Ở các nước Nam bán cầu, việc gieo trồng các loại cây ngũ cốc thô năm 2025 đang được tiến hành. Ở Nam Mỹ, diện tích trồng ngô ở Achentina đang giảm do thiếu độ ẩm. Ở Brazil, vụ ngô chính sẽ chỉ được trồng vào năm tới, trong khi vụ phụ đang được gieo trồng và diện tích có thể giảm do các cây trồng khác có khả năng cạnh tranh hơn. Tại Nam Phi, giá ngô trắng gần đạt kỷ lục và kỳ vọng thời tiết thuận lợi, sau khi hạn hán làm ảnh hưởng đến vụ mùa năm 2024, đang hỗ trợ triển vọng tăng diện tích trồng ngô năm 2025. Ngoài ra, khả năng thời tiết ẩm ướt cho vụ ngô năm 2025 có khả năng quay trở lại, hy vọng sản lượng ở các nước láng giềng Nam Phi tăng.
Dự báo tiêu thụ ngũ cốc thế giới năm 2024/25 đạt mức 2.857 triệu tấn, tăng 0,5% so với năm 2023/24, chủ yếu dự kiến tiêu thụ ngũ cốc làm thực phẩm tăng, đặc biệt là gạo và lúa mì. Năm 2024/25, các mục đích sử dụng ngũ cốc khác cũng tăng, mặc dù không đáng kể và gần như hoàn toàn liên quan đến gạo. Ngược lại, việc sử dụng ngũ cốc làm thức ăn chăn nuôi có thể sẽ giảm nhẹ do việc sử dụng lúa mì và gạo làm thức ăn chăn nuôi giảm, thay vào đó là tăng sử dụng thức ăn ngũ cốc thô.
Dựa trên các dự báo hiện tại về sản lượng ngũ cốc toàn cầu năm 2024 và tiêu thụ năm 2024/25, dự trữ ngũ cốc toàn cầu có thể tăng 0,6% so với mức đầu vụ lên 889 triệu tấn. Dự trữ gạo toàn cầu dự kiến sẽ tăng nhiều nhất, tiếp theo là dự trữ ngũ cốc thô. Ngược lại, dự trữ lúa mì có thể giảm so với mức đầu vụ. Với những dự báo hiện tại này, tỷ lệ dự trữ ngũ cốc/tiêu thụ trên thế giới sẽ giảm nhẹ, từ 30,9% trong năm 2023/24 xuống còn 30,6% vào năm 2024/25, duy trì gần mức trung bình trong 5 và 10 năm.
Thương mại ngũ cốc thế giới năm 2024/25 dự kiến sẽ giảm 3,9% so với năm 2023/24 xuống còn 485 triệu tấn, chủ yếu suy giảm thương mại lúa mì và ngũ cốc thô toàn cầu, trong khi ngược lại, thương mại gạo toàn cầu được dự báo sẽ tăng.
Thủy Chung
Nguồn: Vinanet/VITIC/FAO
