(Người Chăn Nuôi) – Động học protein và phương pháp đo lường loại protein này ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt trong phối trộn khẩu phần cho heo con.
Gần đây, khái niệm động học protein đã trở thành chủ đề thu hút trong lĩnh vực dinh dưỡng chăn nuôi và đề cập đến một thành phần mới trên thị trường được gọi là “huyết tương thực vật”. Nhiều người chăn nuôi quan tâm và đặt câu hỏi về động học protein cũng như tác động đối với các phương pháp phối trộn khẩu phần hiện đại, đặc biệt quan trọng cho heo con có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện và nhu cầu protein cao.
Chìa khóa dinh dưỡng ở heo cai sữa
Trong dinh dưỡng vật nuôi hiện đại, đặc biệt là với heo cai sữa, khái niệm động học protein ngày càng được quan tâm. Đây là chỉ số thể hiện tốc độ và vị trí protein được phân giải trong hệ tiêu hóa, từ đó quyết định khả năng hấp thu axit amin – yếu tố thiết yếu cho quá trình tăng trưởng và phục hồi sau cai sữa. Với hệ tiêu hóa còn non nớt, heo con rất cần nguồn đạm dễ tiêu, nhanh giải phóng và hấp thu hiệu quả. Ngược lại, nếu protein không được tiêu hóa triệt để, chúng có thể trở thành nền tảng cho vi khuẩn có hại phát triển, gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột.
Việc đo lường động học protein hiện nay được thực hiện qua nhiều phương pháp như thử nghiệm in vitro sử dụng enzyme tiêu hóa (pepsin, pancreatin), đo độ hòa tan nitơ ở các mức pH khác nhau trong môi trường dạ dày, ruột, hoặc thí nghiệm in vivo trên heo bằng cách lấy mẫu dịch tiêu hóa tại các vị trí trong đường ruột. Ngoài ra, các mô hình toán học kết hợp dữ liệu từ thí nghiệm giúp dự đoán động thái giải phóng và hấp thu axit amin một cách chi tiết và khoa học hơn.
Đặc biệt, tốc độ tiêu hóa protein còn phụ thuộc vào đặc tính và công nghệ xử lý nguyên liệu đầu vào. Các biện pháp như xử lý enzyme, lên men, ép đùn hay nhiệt độ cao đều có thể làm thay đổi cấu trúc protein, từ đó ảnh hưởng đến tốc độ giải phóng axit amin. Việc lựa chọn đúng loại nguyên liệu giàu đạm, kết hợp công nghệ xử lý phù hợp sẽ giúp cải thiện hiệu quả khẩu phần, tăng khả năng tiêu hóa và hấp thu, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn nuôi heo cai sữa, nơi ranh giới giữa tăng trưởng và rối loạn rất mong manh.
Tối ưu tốc độ tiêu hóa protein
Một nghiên cứu mới đây đã làm sáng tỏ vai trò quan trọng của tốc độ tiêu hóa protein đối với tăng trưởng của heo sau cai sữa, đặc biệt trong bối cảnh ngành chăn nuôi ngày càng hạn chế sử dụng kháng sinh. Thử nghiệm được tiến hành với bốn công thức khẩu phần khác nhau, kết hợp giữa hai mức protein thô (16% và 19%) và hai loại protein tiêu hóa nhanh hoặc chậm. Kết quả cho thấy, heo được nuôi bằng khẩu phần chứa protein tiêu hóa nhanh có tốc độ tăng trưởng vượt trội, ngay cả khi hàm lượng protein thô ở mức thấp. Đặc biệt, nhóm heo ăn khẩu phần đạm thấp nhưng tiêu hóa nhanh vẫn tăng trưởng ngang bằng hoặc tốt hơn nhóm dùng khẩu phần đạm cao nhưng tiêu hóa chậm.
Tuy nhiên, việc ứng dụng động học tiêu hóa protein vào thực tế vẫn còn nhiều thách thức. Trước hết, các phương pháp đo lường in vitro thường không phản ánh đầy đủ điều kiện tiêu hóa thực tế trong cơ thể heo, nơi chịu ảnh hưởng của enzyme, vi sinh vật đường ruột và nhu động ruột. Thêm vào đó, để tận dụng tốt protein tiêu hóa nhanh, khẩu phần cần đi kèm với nguồn năng lượng hấp thu tương ứng như lactose hoặc sucrose, nhằm đảm bảo đồng bộ về tốc độ chuyển hóa, tránh thất thoát axit amin và giảm hiệu suất tăng trưởng.
Ngoài ra, không phải tất cả protein tiêu hóa nhanh đều giống nhau. Sự khác biệt về thành phần axit amin, độ hòa tan và yếu tố kháng dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả thực tế. Cùng với hệ tiêu hóa còn non nớt của heo con, việc chọn lựa nguồn protein cần được cân nhắc kỹ lưỡng, ưu tiên cân bằng giữa tốc độ tiêu hóa và khả năng hấp thu. Mặc dù, còn nhiều giới hạn về chi phí và kỹ thuật, nhưng các nhà chuyên môn đánh giá đây là hướng đi hứa hẹn trong xây dựng khẩu phần hiệu quả, phù hợp xu thế phát triển bền vững.
Triển vọng
Động học protein là một lĩnh vực nghiên cứu đầy hứa hẹn, với tiềm năng tạo ra cuộc cách mạng trong dinh dưỡng heo con. Tuy nhiên, để ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn, khái niệm này vẫn đang được hoàn thiện. Việc cải tiến các phương pháp thử nghiệm in vivo, tích hợp tốt hơn giữa tốc độ tiêu hóa năng lượng và protein, cùng với hiểu biết sâu sắc hơn về sự biến thiên giữa các nguồn protein và vai trò của các loại đường tiêu hóa nhanh sẽ đóng vai trò then chốt để khai thác tối đa tiềm năng của động học protein.
▶ Hiện tại, động học protein đang mở ra một góc nhìn mới mẻ và hữu ích cho các chuyên gia dinh dưỡng heo con, như một công cụ bổ trợ bên cạnh các chỉ số truyền thống. Khi nghiên cứu tiếp tục tiến xa, khái niệm này hoàn toàn có thể trở thành một trong những nền tảng quan trọng của dinh dưỡng heo con hiện đại.
Vũ Đức
(Theo Allaboutfeed)
