(Người Chăn Nuôi) – Trong bối cảnh dịch bệnh trên động vật ngày càng gia tăng và lan rộng, tiêm vaccine cho vật nuôi cần được xem là ưu tiên chiến lược tại châu Âu.
Không thể tiếp tục do dự
Châu Âu đang đối mặt với làn sóng bùng phát mới của hàng loạt dịch bệnh nghiêm trọng trên vật nuôi như cúm gia cầm, dịch tả heo, lở mồm long móng hay bệnh lưỡi xanh trên bò… Bất chấp thực tế rằng vaccine đã sẵn có với nhiều loại bệnh, không ít quốc gia vẫn ngần ngại sử dụng do lo ngại rào cản thương mại, khi nhiều thị trường nhập khẩu vẫn từ chối sản phẩm thịt và sữa có nguồn gốc từ vật nuôi đã tiêm phòng.
Điển hình, sau một thập kỷ không ghi nhận ca nhiễm bệnh lở mồm long móng (FMD), châu Âu đã phát hiện ba ca chỉ trong 3 tháng đầu năm nay tại Đức, Hungary và Slovakia. Tuy nhiên, chỉ có Slovakia quyết định sử dụng vaccine khẩn cấp do EU và các nước láng giềng hỗ trợ; hai nước còn lại lựa chọn phong tỏa và truy vết.
“Tôi cho rằng điều quan trọng là cần xem tiêm phòng như một công cụ và quyết định sử dụng dựa trên tình hình dịch tễ và kinh tế cụ thể của từng quốc gia. Nhưng đồng thời, cần loại bỏ những rào cản thiếu cơ sở khoa học cản trở việc tiêm phòng” – bà Emmanuelle Soubeyran, Tổng Giám đốc Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH) nhấn mạnh.
Dù còn nhiều trở ngại, một số chuyển biến tích cực đã xuất hiện. Mỹ và Canada mới đây đã đồng ý nới lỏng quy định nhập khẩu gia cầm từ EU sau khi công nhận độ an toàn của chiến dịch tiêm phòng quy mô lớn cho vịt tại Pháp sau năm 2023. Nhờ chiến dịch này, sản lượng gia cầm của Pháp đã phục hồi mạnh mẽ, ở mức cao nhất trong nhiều năm. Đón đầu xu hướng, Hà Lan cũng đang triển khai thí điểm tiêm phòng cho gà đẻ trứng.
Ngược lại, tại Mỹ – nơi đang vật lộn với đại dịch cúm gia cầm nghiêm trọng, Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. thậm chí đề xuất để virus tự lây lan trong đàn nhằm tạo miễn dịch cộng đồng, một ý tưởng bị giới thú y hàng đầu đánh giá là “điên rồ”.
Phá bỏ rào cản
Các rào cản này không chỉ đến từ các quy định kỹ thuật mà còn từ tâm lý xã hội, khi người tiêu dùng một số nơi vẫn e ngại thực phẩm từ động vật đã tiêm vaccine. Theo bà Soubeyran, WOAH sẽ trực tiếp đối thoại về vấn đề này trong Đại hội thường niên với trọng tâm nới lỏng các hạn chế nhập khẩu và thúc đẩy cách tiếp cận hợp lý hơn với tiêm phòng.
“Chúng tôi muốn xử lý tận gốc những rào cản, cả về kỹ thuật lẫn chính trị,” bà nói. Được bầu làm Tổng Giám đốc vào năm ngoái với nhiệm kỳ 5 năm, bà Soubeyran đang theo đuổi hướng tiếp cận chủ động và đa phương nhằm tái định hình tư duy tiêm phòng trong chăn nuôi.
Rào cản lớn nhất cho việc đẩy mạnh tiêm phòng vẫn là nguồn tài chính. Tuần trước, một số Bộ trưởng Nông nghiệp EU đã kêu gọi phân bổ thêm ngân sách cho công tác phòng ngừa dịch bệnh, trong đó Bồ Đào Nha đề xuất xây dựng một chiến lược vaccine chung toàn khối. Hồi tháng 1, Nghị viện châu Âu cũng chỉ trích Ủy ban châu Âu sau khi cơ quan này xác nhận sẽ không hỗ trợ ngân sách phòng chống bệnh trên động vật trong các năm tới.
Trên bình diện toàn cầu, các đợt cắt giảm viện trợ và rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dưới thời Tổng thống Donald Trump cũng đã ảnh hưởng đáng kể đến các chiến dịch tiêm phòng. Mặc dù, từ chối bình luận cụ thể về đóng góp của Mỹ cho WOAH, bà Soubeyran khẳng định: “Khi đầu tư vào sức khỏe động vật, chúng ta đang củng cố an ninh lương thực, thúc đẩy thương mại quốc tế và bảo vệ sức khỏe toàn cầu”.
Vũ Đức
(Theo Politico)
