Bài 2: Cần thêm chính sách hỗ trợ thu hút nhà đầu tư
Tin liên quan:
Bài 1: Lò mổ xuống cấp, không đảm bảo vệ sinh môi trường
Mục tiêu đặt ra của Quyết định số 3158/QĐ-UBND về việc phê duyệt Quy hoạch xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm (CSGM GSGC) tập trung tỉnh Quảng Trị đến năm 2030, định hướng đến năm 2040 (sau đây gọi tắt là Quyết định 3158) do UBND tỉnh ban hành năm 2018 là đến năm 2025 xây dựng ở mỗi địa phương trên địa bàn tỉnh ít nhất có một CSGM GSGC tập trung, hướng đến năm 2030 đạt mục tiêu toàn tỉnh có 21 CSGM GSGC tập trung. Tuy nhiên, qua 5 năm triển khai, các địa phương nảy sinh nhiều vấn đề bất cập, không phù hợp, dẫn đến tiến độ chậm.
5 năm chỉ xây mới được 3 cơ sở giết mổ
Tháng 2/2021, CSGM tập trung loại III ở khu vực chợ Thuận, xã Triệu Đại, huyện Triệu Phong được đưa vào sử dụng, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường bởi các CSGM nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư trên địa bàn xã. Cơ sở mới có diện tích hơn 300 m2 , công suất giết mổ từ 10 – 15 con lợn/ngày đêm, là điểm giết mổ gia súc tập trung của 5 hộ giết mổ tư nhân trước đây.
Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đại Hào, xã Triệu Đại Nguyễn Phong cho biết: “Trước bức xúc của người dân bởi tình trạng ô nhiễm từ các điểm giết mổ gia súc tư nhân nằm trong khu dân cư, UBND huyện Triệu Phong đã hỗ trợ 350 triệu đồng từ nguồn vốn xây dựng nông thôn mới, người dân đóng góp đối ứng 120 triệu đồng để xây dựng CSGM động vật tập trung ở khu vực chợ Thuận, xã Triệu Đại. Cơ sở này đã giải quyết được nhu cầu giết mổ động vật tập trung trên địa bàn xã cũng như tình trạng ô nhiễm môi trường trước đây”.
Cơ sở giết mổ gia súc Phường 1, TP. Đông Hà (X) nằm trong khu dân cư, gần đó là Trường THCS Nguyễn Trãi vừa được xây dựng khang trang -Ảnh: L.A
Sau 5 năm triển khai Quyết định 3158, toàn tỉnh xây mới được 3 CSGM động vật tập trung gồm 2 cơ sở loại III tại Tiểu khu 3, thị trấn Ái Tử, khu vực chợ Thuận, xã Triệu Đại, huyện Triệu Phong và 1 cơ sở loại II tại khu phố Thượng Nguyên, thị trấn Cam Lộ, huyện Cam Lộ. Nâng cấp được 3 CSGM động vật tập trung tại thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, thị trấn Hồ Xá, huyện Vĩnh Linh và xã Thanh An, huyện Cam Lộ.
Tại địa bàn TP. Đông Hà, địa phương đã phê duyệt chủ trương xây dựng lò giết mổ gia súc tập trung tại phường Đông Lễ với diện tích 5.000 m2 bao gồm các hạng mục chính như nhà giết mổ lợn, bò khép kín và dây chuyền công nghệ giết mổ công suất 150 – 200 con lợn/ngày và 10 – 20 con trâu bò/ngày, nhà điều hành, trạm xử lý nước thải, nhà bảo vệ, nhà thú y…
Tổng mức đầu tư dự án là hơn 14,6 tỉ đồng. Trên cơ sở kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với Dự án “Xây dựng lò giết mổ gia súc tập trung”, UBND TP. Đông Hà đã yêu cầu Trung tâm Phát triển Cụm công nghiệp, khuyến công và Dịch vụ công ích thành phố khẩn trương bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu để kịp hoàn tất thủ tục đầu tư và tiến hành triển khai xây dựng dự án trong năm 2023.
Chị Hoàng Thị Mộng Tuyền, hộ giết mổ gia súc ở cơ sở giết mổ gia súc Phường 1, TP. Đông Hà cho biết: “Khi thành phố yêu cầu giảm tải 50% công suất giết mổ, hộ chúng tôi đã giảm từ 40 con xuống 20 con lợn/ ngày tại lò mổ Phường 1, số còn lại phải mổ tại lò mổ Đông Lương. Việc này sẽ làm tăng thêm chi phí của các hộ giết mổ gia súc nhưng chúng tôi đảm bảo chấp hành đúng để hạn chế ảnh hưởng môi trường khu dân cư. Chúng tôi mong muốn thành phố sớm triển khai xây dựng cơ sở giết mổ gia súc tập trung mới để tạo điều kiện thuận lợi, giảm chi phí cho các hộ dân”.
Thời gian qua, trên địa bàn thị xã Quảng Trị đã có 2 doanh nghiệp nộp đơn xin đăng ký được đầu tư xây mới 1 CSGM động vật tập trung loại II, tuy nhiên đến nay vẫn chưa triển khai thực hiện được. Nguyên nhân vì UBND thị xã chưa xác định được vị trí và chưa bố trí được quỹ đất để xây dựng mới CSGM động vật tập trung. Tại Quyết định 3158, CSGM GSGC tập trung đã được quy hoạch tại Khu phố 5, Phường 2, thị xã Quảng Trị.
Theo Phó Chủ tịch UBND thị xã Quảng Trị Nguyễn Hồng Sơn, quá trình triển khai thực hiện không được sự đồng thuận của cán bộ và Nhân dân trên địa bàn Phường 2. Lý do là vị trí quy hoạch, xây dựng lò giết mổ ở khu vực thấp lụt, không thuận lợi cho việc lưu thông, hiện tại không có đường giao thông. Mặt khác, quy hoạch lò giết mổ nằm ở vị trí khá gần khu dân cư Phường 2, xã Triệu Tài (Triệu Phong) và xã Hải Quy (Hải Lăng), không bảo đảm tiêu chí khoảng cách xa dân cư theo yêu cầu phải lớn hơn, hoặc bằng 500 m, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường…
Sau khi khảo sát thực địa, rà soát các tiêu chí liên quan theo quy định, UBND thị xã đề xuất lựa chọn vị trí xây dựng CSGM GSGC tập trung tại xã Hải Lệ. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là diện tích đất dự kiến bố trí CSGM GSGC tập trung thuộc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Triệu Hải quản lý, hiện trạng đang có rừng thông cần phải làm thủ tục điều chỉnh quy hoạch, lập hồ sơ đề xuất UBND tỉnh thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng rừng. Địa phương đã có báo cáo trình các Sở Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và PTNT xem xét, tháo gỡ vướng mắc.
So với mục tiêu của đề án đã được phê duyệt tại Quyết định 3158, tiến độ triển khai xây dựng CSGM GSGC tập trung trên địa bàn tỉnh còn chậm, khả năng đến năm 2025 không đạt yêu cầu mục tiêu đặt ra. Nguyên nhân chủ yếu do nguồn vốn hỗ trợ theo Nghị định 57/2018/NĐ-CP về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn chỉ hỗ trợ cho doanh nghiệp (theo định mức ngân sách nhà nước hỗ trợ 60% và vốn doanh nghiệp 40%) nên các tổ chức, cá nhân ngoài doanh nghiệp không có điều kiện tham gia thực hiện đề án.
Nguồn vốn xã hội hóa khó thực hiện do kinh phí đầu tư xây dựng CSGM GSGC tập trung lớn, thu hồi vốn chậm, mức thu giá dịch vụ giết mổ thấp nên không khuyến khích được các tổ chức, cá nhân bỏ vốn đầu tư thực hiện. Mặt khác, việc bàn giao đất tại các vị trí đã được quy hoạch xây dựng CSGM GSGC tập trung còn nhiều vướng mắc do một số huyện, thị xã, thành phố thay đổi vị trí đã được quy hoạch nhưng chưa bố trí được quỹ đất tại vị trí mới để triển khai xây dựng.
Tạo điều kiện tối đa thu hút nhà đầu tư
Toàn huyện Hải Lăng có 20 CSGM gia súc nhỏ lẻ, trong đó thị trấn Diên Sanh có 7 cơ sở, số lượng giết mổ bình quân 18 – 23 con lợn/ ngày. Phần lớn các CSGM nhỏ lẻ hình thành từ lâu, nằm rải rác trong khu dân cư. Hải Lăng là một trong hai địa phương chưa có CSGM động vật tập trung cho đến thời điểm này.
Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng Dương Viết Hải cho biết, thực hiện Quyết định 3158, huyện đã đưa vào quy hoạch xây dựng mới 3 CSGM tập trung loại III trên địa bàn. “Khó khăn của địa phương là kinh phí đầu tư xây dựng CSGM tập trung loại III khá lớn, từ hơn 1 tỉ đồng/cơ sở, thời gian thu hồi vốn quá dài nên các cá nhân, tổ chức, chủ CSGM chưa mạnh dạn đầu tư”, ông Hải chia sẻ.
Tại cơ sở giết mổ gia súc Phường 1, TP. Đông Hà , mỗi chủ gia súc được bố trí một ô chuồng và tự giết mổ gia súc mang đến -Ảnh: L.A
Nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, mất an toàn thực phẩm, nhất là đối với 8 CSGM được xây dựng và đưa vào hoạt động từ năm 1996 đến trước 2016 hiện có trên địa bàn tỉnh, Sở Nông nghiệp và PTNT đã đặt ra lộ trình thực hiện cụ thể cho giai đoạn từ năm 2023 – 2025 là xây mới 1 CSGM động vật tập trung loại II tại TP. Đông Hà thay thế CSGM Phường 1 và phường Đông Lương. Xây mới 1 CSGM động vật tập trung loại II tại thị xã Quảng Trị thay thế CSGM Phường 2 và Phường 3. Xây mới 1 CSGM động vật tập trung loại III trên địa bàn xã Gio Sơn, huyện Gio Linh.
Tiếp tục nâng cấp 2 CSGM động vật tập trung loại III tại xã Cam Chính, xã Thanh An, huyện Cam Lộ. Chuyển đổi mục đích sử dụng và tiến tới xóa bỏ CSGM động vật tập trung Bồ Bản, xã Triệu Phước vì vị trí thấp trũng, khu vực giết mổ xuống cấp, nguồn nước nhiễm phèn nặng và hiện tại chỉ giết mổ 2-3 con lợn/ngày, không đủ nguồn kinh phí để thực hiện nâng cấp cơ sở.
Trong giai đoạn 2026 – 2030 sẽ triển khai xây mới khoảng 6 CSGM động vật tập trung tại các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ, Hướng Hóa…
Phó Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa Lê Quang Thuận cho biết: “Dự kiến từ nay đến năm 2025, nâng cấp HTX Dịch vụ giết mổ gia súc khu vực Khe Sanh trên cơ sở sáp nhập các thành viên khu vực giết mổ gia súc tập trung tại thị trấn Khe Sanh, các hộ giết mổ ngoài khu vực và các hộ ở xã Tân Liên sẽ tiến hành nâng cấp khu vực giết mổ lên thành CSGM gia súc, gia cầm loại II. Giai đoạn 2026 – 2030 sẽ xây dựng mới 1 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm loại III trên địa bàn thôn Xi Núc, xã Tân Long”.
Để tiếp tục đẩy nhanh tiến độ triển khai xây dựng các CSGM GSGC tập trung, đạt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 xây dựng ở mỗi địa phương trên địa bàn tỉnh ít nhất có một CSGM GSGC tập trung, toàn tỉnh sẽ có 13 CSGM GSGC tập trung theo lộ trình thực hiện quy hoạch, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo các địa phương, đơn vị đôn đốc triển khai các nhiệm vụ trọng tâm.
Trong đó, giải pháp căn cơ là UBND các huyện, thị xã thành phố tăng cường công tác tuyên truyền, tạo điều kiện tối đa nhằm thu hút các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đầu tư vào việc xây dựng các CSGM GSGC tập trung trên địa bàn tỉnh. Tận dụng các nguồn kinh phí được hỗ trợ từ các chương trình, dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn để hỗ trợ 100% hoặc một phần kinh phí cho các tổ chức, cá nhân góp vốn đầu tư nâng cấp, xây dựng mới các CSGM GSGC tập trung đã được quy hoạch tại Quyết định 3158.
Cách làm của các địa phương đã triển khai hiệu quả việc hỗ trợ như huyện Triệu Phong hỗ trợ phần lớn kinh phí và 5 năm không thu phí đối với 2 CSGM động vật tập trung được xây mới thời gian qua. Hoặc như huyện Cam Lộ hỗ trợ kinh phí từ nguồn ngân sách địa phương là 1,8 tỉ đồng để giải phóng mặt bằng, xây dựng đường điện, đường bê tông vào CSGM động vật tập trung tại khu phố Thượng Nguyên, thị trấn Cam Lộ.
Như vậy, việc tập trung kêu gọi nguồn vốn xã hội hóa từ doanh nghiệp, cá nhân để triển khai xây dựng các CSGM GSGC tập trung tại các địa phương, sự đồng hành của chính quyền các cấp đối với doanh nghiệp, tổ chức chính là những yếu tố then chốt để thúc đẩy triển khai đề án.
Cùng với đó, chính quyền các địa phương cần khẩn trương công khai vị trí quy hoạch và các chính sách ưu đãi khác để kêu gọi nhà đầu tư cùng hợp tác đầu tư vốn thực hiện xây dựng CSGM GSGC tập trung. Bố trí quỹ đất theo quy hoạch tại vị trí đã được UBND tỉnh phê duyệt, trường hợp thay đổi vị trí đã được quy hoạch thì xác định vị trí quy hoạch mới, giải phóng mặt bằng, ban hành quyết định cấp đất xây dựng CSGM GSGC tập trung cho cá nhân, tổ chức có nhu cầu bỏ vốn đầu tư triển khai xây dựng.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Phú Quốc cho biết: “Sở Nông nghiệp và PTNT đã kiến nghị UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các địa phương triển khai thực hiện tốt Quyết định 3158, đặc biệt tại các địa phương có số lượng động vật giết mổ nhiều nhưng hiện tại chưa có CSGM động vật tập trung như huyện Hải Lăng, huyện Gio Linh phải thực hiện xây dựng được ít nhất 1 cơ sở trong giai đoạn 2023-2025.
Về phía Sở Nông nghiệp và PTNT, chúng tôi tiếp tục giám sát thực hiện đề án, kịp thời phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu trình UBND tỉnh ban hành các văn bản về quy định quản lý quy hoạch cơ sở giết mổ, quản lý kiểm soát giết mổ và vệ sinh an toàn thực phẩm. Phối hợp xây dựng và điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách đảm bảo thực hiện đề án đã được phê duyệt có hiệu quả”.
Thanh Trúc – Lê An
Nguồn: Báo Quảng Trị
