(Người Chăn Nuôi) – Liên cầu khuẩn ở heo là bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm do vi khuẩn Streptoccocus suis gây ra. Bệnh còn có thể xảy ra ở người nếu không có các biện pháp phòng bệnh hiệu quả.
Tác nhân
Năm 1968 tại Đan Mạch, Streptococcus suis đã được xác nhận là nguyên nhân gây bệnh viêm màng não ở người; từ đó đến nay, bệnh được ghi nhận ở nhiều nước trên thế giới. Bệnh xảy ra ở hầu hết các động vật máu nóng, trong đó có heo và người. Từ ruột, hạch amidan và đường sinh dục của heo khỏe mạnh có thể phân lập được vi khuẩn Streptococcus trong đó nhiều loài có khả năng gây bệnh.
Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, thường xuyên kiểm tra heo nuôi Ảnh: VM
Con đường truyền nhiễm
Mọi lứa tuổi heo có thể mắc bệnh liên cầu khuẩn ở heo, heo từ 5 – 10 tuần tuổi heo dễ mắc bệnh nhất, tuy nhiên cũng có trường hợp heo 32 tuần tuổi hoặc heo sơ sinh được một vài giờ cũng có thể bị mắc bệnh. Bệnh có khả năng lây nhiễm sang người (do serotype 2 gây ra). Bệnh lây lan do sự tiếp xúc giữa heo khỏe và heo bệnh. Heo mẹ truyền bệnh sang heo con. Bệnh còn lây qua đường hô hấp, đây là đường truyền lây có ý nghĩa quan trọng do số lượng vi khuẩn trong môi trường rất lớn. Ngoài ra, bệnh còn truyền lây qua dụng cụ chăn nuôi và một số nhân tố trung gian như ruồi, một số loài chim và vật mang khác.
Triệu chứng
Heo sốt cao 42,50C, bỏ ăn, ủ rũ, mệt mỏi, đi tập tễnh do đau khớp. Trong thể quá cấp tính, heo chết nhanh mà không có triệu chứng của bệnh. Giai đoạn đầu, heo xuất hiện triệu chứng thần kinh, đi lại loạng choạng hoặc có tư thế đứng không bình thường, nhanh chóng chuyển sang trạng thái không đứng được, tư thế opisthotonus, co giật, giật cầu mắt. Mắt nhìn chòng chọc, niêm mạc mắt nhày có màu đỏ.
Khi bệnh liên cầu khuẩn ở heo xảy ra ở da, ban đầu tạo ra các ổ apxe, về sau phần da trên bề mặt các ổ apxe bị hoại tử sau 5 tuần, khoảng tuần thứ 7 – 8 các ổ apxe bị vỡ, dịch rỉ viêm màu xanh hoặc màu xám đen chảy ra, ổ apxe trở thành các tổn thương. Các tổn thương này sẽ khỏi hoàn toàn vào tuần thứ 10 nếu được vệ sinh chăm sóc tốt, nhưng sức khỏe của heo có thể bị ảnh hưởng ít nhiều.
Bệnh tích
Heo bị bại huyết, viêm khớp, viêm phổi, viêm màng não, ngoài ra còn viêm nội mạc, viêm âm đạo, sảy thai. Não bị viêm, sung huyết, phù thũng. Viêm bao tim có fibrin. Viêm phế quản phổi có mủ, viêm kẽ phổi. Heo trưởng thành có hiện tượng viêm khớp, chủ yếu viêm khớp ổ cối, khớp gối, khớp bàn chân. Khớp sưng, màng khớp sung huyết, dịch khớp đục và nhiều hơn bình thường. Bệnh tiến triển nặng hơn, khớp có hiện tượng viêm apxe, viêm tơ huyết. Sau 15 – 30 ngày mắc bệnh liên cầu khuẩn streptococcus các đột sụn bị hoại tử.
Phòng bệnh
Khi mới nhập heo phải tiến hành cách ly ít nhất 2 tuần. Tránh mật độ nuôi cao dễ gây stress, truyền bệnh cho heo. Thường xuyên phun thuốc diệt ruồi, muỗi để ngăn chặn nguồn mang vi khuẩn truyền bệnh vào trại. Coi trọng việc phòng bệnh bằng vệ sinh chuồng trại như quét dọn rác, phân, chất độn chuồng, nước thải, tẩy uế bằng các loại sát trùng… Chú ý chăm sóc, nuôi dưỡng và quản lý đàn. Xác định và loại thải những heo nái mang mầm bệnh hoặc tách riêng để điều trị. Xét nghiệm định kỳ bệnh cho heo để phát hiện nái mang mầm bệnh liên cầu khuẩn ở heo. Heo con cần được bú đầy đủ sữa đầu để có đủ kháng thể bảo vệ chúng trong giai đoạn dễ cảm nhiễm nhất. Hạn chế những tổn thương do chấn thương gây ra ở chân và bàn chân trong quá trình sinh sản, bằng cách tạo nên chuồng thuận tiện và thích hợp. Kiểm tra các khớp xương của heo thường xuyên, tránh các yếu tố bất lợi cho heo con.
Điều trị
Vi khuẩn gây bệnh mẫn cảm với tetracycline, clindamycin, erythromycin, kanamycin, neomycin và streptomycin. Sử dụng các loại kháng sinh mầm bệnh mẫn cảm để điều trị khi con vật mắc liên cầu heo ở thể nhẹ. Trường hợp con vật mắc bệnh nặng, có triệu chứng thần kinh cần tiến hành tiêu hủy vì điều trị không có hiệu quả kinh tế.
