(Người Chăn Nuôi) – Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành Quyết định số 4296/QĐ-BNNMT chính thức phê duyệt Chiến lược phát triển khuyến nông, định hình lộ trình chuyển đổi số, chuyên nghiệp hóa lực lượng khuyến nông và xã hội hóa nguồn lực để đưa nông nghiệp Việt Nam sang giai đoạn tăng trưởng xanh, thích ứng khí hậu và kết nối thị trường toàn cầu.
Chiến lược được xây dựng trên ba quan điểm xuyên suốt: coi khuyến nông là trụ cột trong chuyển giao khoa học kỹ thuật; đổi mới theo tư duy kinh tế nông nghiệp, lấy nông dân làm trung tâm; và phát triển khuyến nông chuyên nghiệp, kết hợp mạnh mẽ vai trò nhà nước với xã hội hóa, hợp tác công – tư. Trên nền tảng đó, văn bản đưa ra mục tiêu chung rõ ràng: phát triển khuyến nông gắn với yêu cầu thị trường, chuỗi giá trị, dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhằm tạo đột phá về năng suất, chất lượng, an toàn thực phẩm và thích ứng biến đổi khí hậu.
Trường Đại học Nông Lâm – Đại học Thái Nguyên kết hợp với Trung tâm Khuyến nông và Môi trường tỉnh Thái Nguyên triển khai mô hình chăn nuôi gà H’Mông quy mô 8.000 con tại xã Đồng Hỷ. Ảnh: TTKNQG
Chiến lược nêu loạt chỉ tiêu cụ thể, mang tính bắt buộc đối với hoạt động khuyến nông tới năm 2030. Trong đó có những con số dễ gây chú ý: 100% cán bộ khuyến nông nhà nước được chuẩn hóa chức danh nghề nghiệp và bồi dưỡng về kinh tế, thị trường và chuyển đổi số; 100% nông dân tham gia chuỗi liên kết vùng nguyên liệu được đào tạo về quy trình, tiêu chuẩn, tổ chức sản xuất; 100% mô hình khuyến nông sử dụng ngân sách nhà nước phải được quản lý trên hệ thống khuyến nông số; và 100% tài liệu kỹ thuật phải được số hóa, phổ biến trên nền tảng số. Văn bản còn đặt mục tiêu tối thiểu tăng hiệu quả kinh tế trên 15% và giảm chi phí đầu vào trên 10% cho các mô hình được triển khai.
Những mục tiêu này thể hiện tham vọng lớn: không chỉ nâng cao năng lực cán bộ và nông dân, mà còn thay đổi phương thức tổ chức, quản trị và phổ cập tri thức qua nền tảng số. Tuy nhiên, tính khả thi phụ thuộc vào năng lực tài chính, hạ tầng số vùng sâu xa, năng lực tiếp nhận của nông dân và mức độ phối hợp giữa Bộ, địa phương, viện trường và doanh nghiệp.
Một nội dung nổi bật là chuyển đổi số trong khuyến nông. Chiến lược yêu cầu xây dựng nền tảng khuyến nông số quốc gia, tích hợp dữ liệu sản xuất, học liệu, mô hình kỹ thuật và công cụ tư vấn; đồng thời chuẩn hóa, số hóa kết quả mô hình trình diễn, tài liệu huấn luyện và quy trình kỹ thuật. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu đưa hơn 50% lớp tập huấn khuyến nông lên nền tảng số và giới thiệu 100% sản phẩm dự án khuyến nông trên sàn thương mại điện tử.
Để đạt được điều này, Chiến lược nêu rõ phải đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin tới cơ sở, trang bị thiết bị đầu cuối cho cán bộ khuyến nông, phát triển kho học liệu đa phương tiện và đào tạo kỹ năng số cho nông dân, cộng tác viên. Việc tích hợp công nghệ mới như AI, Big Data, mô phỏng canh tác và trợ lý ảo được khuyến khích nhằm nâng cao hiệu quả tư vấn và định hướng sản xuất.
Chiến lược nhấn mạnh xã hội hóa hoạt động khuyến nông, khuyến khích hợp tác công – tư giữa cơ quan nhà nước, viện trường, doanh nghiệp, hợp tác xã và tổ chức quốc tế. Mục tiêu là huy động nguồn lực để thực hiện mô hình, dự án khuyến nông, đồng thời tạo cơ chế để doanh nghiệp tham gia xây dựng vùng nguyên liệu, liên kết chuỗi và đảm bảo truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng. Đây là hướng đi nhằm kết nối khuyến nông với tiêu thụ, xuất khẩu và phát triển thương hiệu địa phương.
Danh mục 6 dự án ưu tiên giai đoạn 2026 – 2030 bao gồm: tăng cường năng lực hệ thống khuyến nông; đào tạo nông dân chuyên nghiệp; chuyển giao công nghệ, thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị ngành hàng chủ lực; khuyến nông giảm nghèo ở vùng khó khăn; phát triển nền tảng khuyến nông số và hạ tầng công nghệ số; xã hội hóa hoạt động khuyến nông. Các dự án này sẽ là “điểm bám” để triển khai mục tiêu chiến lược, đồng thời là hạng mục ưu tiên được đề xuất để huy động nguồn lực từ ngân sách và đối tác.
Văn bản chỉ rõ nguồn vốn thực hiện là sự kết hợp ngân sách nhà nước (trung ương và địa phương), kinh phí huy động từ doanh nghiệp, nhà tài trợ trong và ngoài nước, lồng ghép trong các chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn hợp pháp khác.
Về tổ chức triển khai, Vụ Khoa học và Công nghệ, Vụ Kế hoạch – Tài chính, Vụ Tổ chức cán bộ, Trung tâm Khuyến nông quốc gia và Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh được giao nhiệm vụ cụ thể, từ xây dựng chính sách, kiểm tra giám sát, đến lập kế hoạch, đào tạo và báo cáo kết quả hàng năm.
Thùy Khánh
