(Người Chăn Nuôi) – Ngày 26/11/2024, Bộ NN&PTNT ban hành Chỉ thị số 8974/CT-BNN-TY đề nghị các địa phương tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống bệnh cúm gia cầm ở động vật, hạn chế lây lan trên người, giảm thiểu thiệt hại cho ngành chăn nuôi.
Chỉ thị nêu rõ, báo cáo mới nhất của Cục Thú y cho thấy, dịch bệnh cúm gia cầm trên động vật và trên người trong năm 2024 đang có nhiều diễn biến phức tạp. Cụ thể, theo số liệu của Tổ chức Thú y Thế giới, từ đầu năm 2024 đến nay, trên toàn thế giới đã xảy ra 544 ổ dịch cúm gia cầm với tổng số gia cầm mắc bệnh là hơn 39 triệu con; số gia cầm bị chết, hủy hơn 33,6 triệu con.
Cán bộ thú y tỉnh Bắc Ninh tiêm vaccine phòng cúm trên đàn gia cầm tại các trại nuôi. Ảnh: ST
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), từ tháng 3/2024 đến nay, bệnh cúm A/H5 đã được ghi nhận trên 440 con bò sữa tại 15 bang và vào tháng 10/2024 virus cúm A/H5 lần đầu tiên phát hiện trên heo ở quốc gia này.
Trên người, theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có 46 ca cúm gia cầm A/H5N1 tại Mỹ, 01 ca tại Canada, 01 ca tại Úc, 01 ca tại Ấn Độ và đặc biệt tại quốc gia láng giềng Campuchia có 10 ca; A/H5N2 (01 ca tại Mexico), A/H5N6 (03 ca tại Trung Quốc), A/H9N2 (16 ca tại Trung Quốc, 01 ca tại Ấn Độ, 01 ca tại Ghana) và A/H10N3 (01 ca tại Trung Quốc).
Tại Việt Nam, từ đầu năm đến nay, đã xảy ra 14 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 tại 9 tỉnh, làm gần 100.000 con gia cầm mắc bệnh, bị chết và tiêu hủy (tăng 2,64 lần so với cùng kỳ năm ngoái), có 02 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 trên động vật hoang dã (hổ, báo) nuôi nhốt tại các tỉnh Long An và Đồng Nai.
Trong khi đó, tình hình dịch bệnh cúm gia cầm trên người của cả nước trong năm 2024 cũng gia tăng. Cụ thể, theo báo cáo của ngành y tế đã có 01 người bị nhiễm và chết do cúm A/H5N1 (tại tỉnh Khánh Hòa vào ngày 23/3/2024) và 01 người nghi bị nhiễm cúm A/H5 (tại tỉnh Long An vào ngày 07/11/2024); ngoài ra cũng đã phát hiện 01 ca mắc cúm gia cầm A/H9N2 (tại tỉnh Tiền Giang ngày 16/3/2024) và 01 ca mắc cúm heo chủng H1N1 (tại tỉnh Sơn La ngày 01/6/2024).
Nguy cơ dịch bệnh phát sinh và lây lan trên gia cầm, lây sang các loài động vật mẫn cảm và người ở nước ta trong thời gian tới, đặc biệt là giai đoạn trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ là cao. Để chủ động phòng, chống dịch bệnh cúm gia cầm, hạn chế thấp nhất virus cúm lây nhiễm và gây tử vong cho người, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu thiệt hại cho ngành chăn nuôi, Bộ NN&PTNT đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các Sở, ngành và chính quyền các cấp triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống dịch bệnh cúm gia cầm theo quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật và các văn bản của Thủ tướng Chính phủ.
Trong đó, đối với địa phương có ổ dịch cúm gia cầm chưa qua 21 ngày, cần tập trung mọi nguồn lực tổ chức kiểm soát, không để dịch bệnh lây lan diện rộng; tổ chức thực hiện điều tra dịch tễ đối với trường hợp gia cầm dương tính với virus cúm A/H5 và thực hiện xử lý ổ dịch cúm gia cầm theo quy định; triển khai vệ sinh, tiêu độc khử trùng môi trường tại các khu vực phát hiện gia cầm dương tính với virus cúm A/H5.
Đồng thời, rà soát, tổ chức tiêm vaccine phòng bệnh cho đàn gia cầm, bảo đảm đạt tỷ lệ trên 80% tổng đàn có nguy cơ; thường xuyên rà soát, tiêm phòng bổ sung cho đàn gia cầm mới phát sinh và chưa được tiêm phòng.
Tổ chức giám sát chủ động virus cúm trên gia cầm; căn cứ thực tế dịch bệnh tại các địa phương thời gian vừa qua để chủ động giám sát trên các loài động vật mẫn cảm, động vật hoang dã để tăng cường giám sát, phát hiện sớm mầm bệnh, không để dịch bệnh lây lan trên nhiều loài động vật, lây lan sang con người.
Cùng đó, tăng cường kiểm tra việc bảo đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm tại các cơ sở sơ chế, chế biến, tiêu thụ, kinh doanh, vận chuyển động vật; kiểm tra các cơ sở thu mua động vật, sản phẩm động vật để chế biến làm thức ăn cho động vật. Đặc biệt, thực hiện nghiêm công tác kiểm dịch vận chuyển động vật trong đó có động vật hoang dã, sản phẩm động vật vận chuyển trên địa bàn tỉnh theo quy định.
Hướng dẫn chủ chăn nuôi gia cầm tăng cường áp dụng các biện pháp đảm bảo vệ sinh phòng bệnh; thường xuyên vệ sinh, sát trùng bằng vôi bột, hóa chất để tiêu diệt mầm bệnh; tiêm phòng đầy đủ vaccine phòng bệnh cúm cho đàn gia cầm.
Tổ chức thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động giám sát gia cầm bị bệnh, nghi bị bệnh, kịp thời phát hiện, báo cáo chính quyền, cơ quan thú y và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh; Tuyệt đối không buôn bán, giết mổ, tiêu thụ gia cầm mắc bệnh, nghi mắc bệnh, vứt xác gia cầm, chất thải chưa qua xử lý ra môi trường; Thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, báo cáo dịch bệnh theo quy định; Hằng ngày, vệ sinh, sát trùng bằng hóa chất, vôi bột tại khu vực nuôi gia cầm; không sử dụng gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc; Sử dụng thịt gia cầm phải nấu chín, không ăn tiết canh; Tăng cường truyền thông để người dân không tham gia vào hoạt động buôn bán, vận chuyển lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm; xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, không tuân thủ quy định pháp luật về thú y và để lây lan dịch bệnh, đồng thời xử lý trách nhiệm cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Bên cạnh đó, cần bố trí nguồn lực triển khai Kế hoạch phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm năm 2025 của địa phương; xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh cúm gia cầm. Chỉ đạo lực lượng của Ban Chỉ đạo 389 địa phương quyết liệt ngăn chặn, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật trên địa bàn quản lý, đặc biệt đối với các trường hợp vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm từ nước ngoài vào Việt Nam.
Khẩn trương kiện toàn và tăng cường năng lực hệ thống thú y các cấp theo quy định của Luật Thú y, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ để bảo đảm các nguồn lực tổ chức triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh động vật.
Thùy Khánh
