Vịt Sín Chéng

(Người Chăn Nuôi) – Trứng của loài vịt này rất đặc biệt với lớp vỏ xanh nhạt, tỷ lệ lòng đỏ cao, nhiều dinh dưỡng, trở thành đặc sản của huyện biên giới Si Ma Cai, Lào Cai. Đây là giống vật nuôi bản địa quý, giúp người dân xã Sín Chéng tăng thu nhập.

Giống bản địa quý

Vịt Sín Chéng là nguồn gen vật nuôi bản địa có từ lâu đời của người dân xã Sín Chéng, huyện Si Ma Cai, Lào Cai. Đây là gen quý, năm 2012, đã được Bộ NN&PTNT, Bộ Khoa học và Công nghệ bảo tồn, lưu giữ và đưa vào danh mục để khai thác và phát triển phục vụ phát kinh tế tại địa phương này. Đến năm 2013, vịt Sín Chéng chính thức được công nhận thương hiệu, trở thành đặc sản của huyện vùng cao Si Ma Cai. Ông Vàng A Vảng, Bí thư Đảng ủy xã Sín Chéng cho biết, tính đến tháng 4/2021, người dân tại các bản của Sín Chéng đang nuôi gần 10.000 con vịt Sín Chéng. Trong đó, có hộ nuôi gần 1.000 con/năm, đạt thu nhập hàng trăm triệu đồng.

Sín Chéng là giống vịt địa phương, có đầu xanh, chân và mỏ vàng, giống vịt này có thân hình to hơn vịt thường. Vịt trưởng thành nặng 1,8 – 2,5 kg. Vịt Sín Chéng thương phẩm được nuôi trên dưới 4 tháng có thịt chắc, ngọt. Trứng của loài vịt này có tỷ lệ lòng đỏ cao, mùi thơm ngậy rất đặc trưng nên được thị trường ưa chuộng.

Vịt Sín Chéng là đặc sản của huyện vùng cao Si Ma Cai

Dù trứng vịt Sín Chéng bán đắt hàng nhưng các hộ nuôi tại đây vẫn duy trì cách chăn nuôi loài này theo lối truyền thống, đó là cho vịt ăn ngô hạt và bổ sung ốc bươu vàng. Theo kinh nghiệm của nhiều người nuôi, khi cho vịt ăn như vậy thì lòng đỏ sẽ to, có màu vàng đỏ đặc trưng, ăn thơm và ngậy. Bên cạnh đó, việc cho vịt ăn thêm ốc bươu vàng sẽ giúp vịt đẻ đều, cho quả trứng to và vỏ dày hơn.

Để bảo vệ đàn vịt Sín Chéng trong thời tiết lạnh ở vùng cao, người nuôi loài này luôn chủ động rắc thêm trấu để giữ chuồng khô ráo, giữ ấm cho vịt vào ban đêm. Cứ 2 ngày bà con lại dọn chuồng 1 lần, thu trấu và phân vịt làm phân bón cho cây mận, cây đào…

 

Tăng thu nhập

Ông Lùng Văn Lìn, thôn Bản Giáng, xã Sín Chéng, huyện Si Ma Cai cho biết, gia đình ông nuôi khoảng 50 con để lấy trứng. Trung bình mỗi ngày, gia đình thu 15 – 20 quả trứng với giá bán hiện khoảng 8.000 đồng/quả, mỗi tháng gia đình có thêm khoản thu nhập 3 – 4 triệu đồng. So với giá trứng vịt thông thường, trứng vịt Sín Chéng được thu mua tại chỗ có giá gấp đôi, gấp ba, có thời điểm đặt mua cũng không có.

Ông Vàng Seo Lừ , một hộ nuôi vịt Sín Chéng thương phẩm cho biết, năm 2020, gia đình ông nuôi hơn 700 con vịt Sín Chéng thương phẩm và ngan bản địa, thu về hơn 100 triệu đồng. Năm nay, dự kiến vẫn duy trì đàn vịt đặc sản và ngan trên dưới 700 con để đảm bảo thu nhập cho gia đình.

Nói chung, vịt Sín Chéng cho thu nhập ổn định nhưng sản lượng không lớn nên chỉ hỗ trợ thu nhập thêm cho các gia đình, trang trải chi phí sinh hoạt hàng ngày… Khi mà tại vùng cao biên giới Si Ma Cai còn nhiều khó khăn nguồn thu đó cũng rất đáng quý.

 

Khó khăn tăng đàn

Vịt Sín Chéng đã có thương hiệu, đã và đang giúp nhiều hộ dân ở địa phương thoát nghèo nhưng các ngành chức năng nơi đây vẫn băn khoăn, bởi việc phát triển và mở rộng quy mô chăn nuôi loài vịt này vẫn gặp nhiều thách thức, trong đó khó khăn lớn nhất là thiếu diện tích mặt nước.

Ông Vũ Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Sín Chéng cho hay, xã có khoảng 400 hộ nuôi vịt Sín Chéng, tuy nhiên tổng đàn lại rất ít, mỗi hộ trung bình hơn chục con. Số hộ nuôi 50 – 60 con cũng là nhiều. Số lượng trứng mỗi ngày người dân thu về rất ít (khoảng 50 – 60% số con trong đàn cho trứng) nên không đủ cung ứng ra thị trường. Vịt Sín Chéng được chăn thả tự nhiên, nên việc tăng đàn rất khó vì phụ thuộc thức ăn tự nhiên như ốc, cua, cá ở ruộng, ở ao.

Cũng theo ông Sơn, trứng vịt Sín Chéng không phải lúc nào cũng có vì mùa đông vịt không đẻ. Còn mùa cấy xong theo quy ước thôn bản là phải nhốt vịt lại, không được thả rông vì vịt sẽ phá lúa. Khi nhốt, vịt không sinh sản. Tương tự, mùa lúa chín, các hộ dân phải nhốt vịt cho tới lúc gặt xong. Lúc này, vịt lại không đảm bảo dinh dưỡng để cho trứng… Đó là một trong nhiều yếu tố mà vịt Sín Chéng khó tăng đàn cũng như có thể cung cấp được lượng trứng lớn ra thị trường. Nhưng chính hạn chế này mới khiến vịt Sín Chéng trở thành đặc sản quý của Si Ma Cai.

Ngoài xã Sín Chéng, một số xã có nước trong huyện Si Ma Cai cũng bắt đầu nuôi loại vịt này, trong đó nhiều hộ ở Bản Mế đã tự gây giống và nhân đàn được.

“Để bảo tồn nguồn gen và phát triển thương hiệu vịt Sín Chéng, chúng tôi rất mong được các cơ quan chuyên môn của Trung ương và tỉnh, huyện hỗ trợ cho bà con xây chuồng trại; Tập huấn kỹ thuật chăn nuôi tiên tiến; Đồng thời khoanh nuôi khu vực thả, bảo đảm cho vịt đẻ trứng liên tục, phát triển tăng nhanh số đàn thương phẩm, không để lai tạp với giống vịt khác”, ông Vàng A Vảng, Bí thư Đảng ủy xã Sín Chéng kiến nghị.

Anh Vũ