(Người Chăn Nuôi) – Rụt mỏ trên vịt, ngỗng là bệnh tiêu hóa cấp tính do Parvovirus gây ra. Bệnh lây lan rất mạnh, nhưng nặng nhất là con non dưới 10 ngày tuổi với thể cấp tính, tỷ lệ chết tới 100% do viêm cơ tim, gan, ruột, hô hấp.
Nguyên nhân
Parvovirus ngỗng và Parvovirus vịt Xiêm khác nhau về kháng nguyên và vật chủ gây bệnh. Loài ngỗng có khả năng đề kháng với Parvovirus của vịt Xiêm, trong khi đó cả hai loài virus trên đều có thể gây bệnh rụt mỏ vịt Xiêm và vịt Xiêm lai. Parvovirus gây bệnh cho vịt (Anh Đào, Bắc Kinh…) là một biến chủng của Parvovirus…
Rụt mỏ trên vịt, ngỗng là bệnh tiêu hóa cấp tính, lây lan rất mạnh. Ảnh: Mavin
Lứa tuổi mắc bệnh
Vịt con và ngỗng con dưới một tuần tuổi rất nhạy cảm với bệnh này, thường ở thể cấp tính và tỷ lệ tử vong có thể tới 100%. Trong khi ở độ tuổi 4 – 5 tuần, thiệt hại nhẹ hơn với thể bệnh bán cấp tính hoặc mãn tính.
Đường truyền lây
+ Lây truyền ngang: Vịt bệnh lây bệnh cho vịt khỏe. Vịt hoặc ngỗng bị nhiễm bệnh thải một lượng lớn virus trong phân của chúng ra môi trường, dẫn đến sự lây lan nhanh chóng do lây nhiễm từ thức ăn, nước uống.
+ Lây truyền dọc: Ở những vịt và ngỗng sinh sản bị nhiễm bệnh cận lâm sàng, chúng đóng vai trò là vật mang mầm bệnh, truyền virus qua trứng và gây bệnh cho những con mới nở. Ngoài ra, nhiễm trùng ngoài vỏ trứng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đưa bệnh nhiễm vào đàn khỏe mạnh trong trại ấp trứng.
Triệu chứng lâm sàng
Thể cấp tính: Thường xảy ra ở ngỗng con và vịt con dưới 1 tuần tuổi. Quá trình bệnh có thể diễn tiến rất nhanh với các biểu hiện sau: giảm ăn, uống nhiều nước, viêm ruột, tiêu chảy trắng, chảy nhiều nước mắt và nước mũi, bị liệt, suy nhược và tử vong cao xảy ra trong vòng 2 – 5 ngày sau khi nhiễm bệnh. Tỷ lệ chết có thể đạt tới 100% ở những con bị nhiễm bệnh trong các lò ấp trứng. Ở ngỗng con và vịt con 2 – 3 tuần tuổi, tỷ lệ chết thường dưới 10%. Tuy nhiên, các yếu tố phức tạp như quản lý kém và nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn, nấm hoặc virus có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ tử vong cuối cùng.
Thể mãn tính: Ngỗng và vịt sống sót trong giai đoạn cấp tính của bệnh có thể bị bệnh kéo dài hơn, cho thấy dấu hiệu chậm phát triển, giảm ăn, uống nhiều nước, chân bi liệt và yếu đuối, rất miễn cưỡng khi di chuyển, nước mắt và dịch mũi chảy ra nhiều, mí mắt thường đỏ và sưng, tiêu chảy trắng, màng giả xơ cứng bao bọc quanh lưỡi và xoang miệng. Rụng lông xung quanh lưng và cổ, bày ra vùng da đỏ. Dịch lỏng được tích tụ nhiều trong xoang bụng, khiến ngỗng con và vịt con đứng trong tư thế “chim cánh cụt”.
Bệnh tích
+ Trường hợp cấp tính: Biểu hiện lâm sàng ngắn, thường có các bệnh tích sau: Cơ tim nhợt nhạt và đỉnh tim tròn. Gan, lá lách, thận và tuyến tụy bị sưng và tắc nghẽn.
+ Bán cấp tính và mãn tính: Biểu hiện lâm sàng kéo dài hơn, các bệnh tích thường được ghi nhận là: Cơ tim mềm nhão, viêm màng ngoài gan và viêm màng ngoài tim, sưng và tắc nghẽn gan, viêm lách và tuyến tụy, phù phổi. Ứ huyết thanh trong xoang bụng, viêm ruột.
Phòng bệnh
Bệnh rụt mỏ vịt, ngỗng chưa có thuốc đặc trị. Do đó, cần cấp kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm khuẩn thứ phát. Tăng sức đề kháng cho vật nuôi bằng việc cấp vitamin và men vi sinh.
Ngoài ra, người nuôi thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng bệnh như sau:
Chọn mua vịt con ở những cơ sở chăn nuôi có uy tín.
Vịt 1 – 3 ngày tuổi tiêm kháng thể Viêm gan + Rụt mỏ vịt (CNC- Anti DHV) liều lượng 0,5 ml/con. Những ngày sau đó pha thuốc Ampi – Coli với liều 1 g/lít nước, cho uống liên tục 5 ngày để phòng ngừa bệnh đường tiêu hóa.
Ngày thứ 7 – 8 tiêm vaccine CNC Derzsy Live liều lượng 0,5 ml/con.
Sát trùng chuồng nuôi, trại ấp, máy ấp trứng thật kỹ lưỡng.
Phương Đông
