(Người Chăn Nuôi) – Chiếm tới 80 – 90% tổng đàn gà màu của nước ta phải kể đến: Công ty TNHH Giống gia cầm Minh Dư, Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco, Công ty Cổ phần Giống gia cầm Lượng Huệ và Công ty Gà giống Phùng Dầu Sơn.
Công ty TNHH Giống gia cầm Minh Dư
Công ty Giống gia cầm Minh Dư tại thôn Quỳnh Mai, xã Phước Nghĩa, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định được thành lập từ cuối năm 2006 trên cơ sở tiền thân là một trại gà giống gia đình khởi nghiệp từ những năm 1990. Ban đầu, chỉ có khoảng chục con gà mái, đến năm 2002, trang trại Minh Dư đã nhân giống đạt 2.000 con gà bố mẹ. Sau khi ông Lê Văn Dư – Giám đốc Công ty sang Hà Lan khảo sát và nhập về một loạt máy ấp, máy nở hiện đại hiệu Parefon, đồng thời nâng cấp chuồng trại với tổng kinh phí gần 50 tỷ đồng; đến năm 2005 đạt 10.000 con; năm 2008 đạt 40.000 con, năm 2009 đạt 60.000 con; đến cuối năm 2012, Công ty có đàn gà cụ kỵ, gà ông bà, gà bố mẹ là 20.000 con và tổng quy mô đàn trên 200.000 con. Tháng 5/2009, Minh Dư đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học – Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu cho gà giống Minh Dư.
Hiện nay, Minh Dư có tổng đàn gà lên tới hơn 500.000 con với trên 100 chiếc máy ấp công suất 19.200 quả trứng/lượt/máy; bình quân mỗi tháng Công ty sản xuất gà nở 2 triệu con/tháng. Minh Dư đã trở thành doanh nghiệp dẫn đầu trong sản xuất và cung cấp giống gà ta (gà ri) chọn lọc cũng như xuất khẩu với quy mô tổng đàn lớn nhất cả nước; đưa con gà ta chọn lọc trở thành vật nuôi chính và phát triển trên quy mô công nghiệp tại Việt Nam.
Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco
Tiền thần là Xí nghiệp Gà giống công nghiệp Lạc Việt được thành lập năm 1996, năm 2010 được chuyển đổi mô hình hoạt động thành Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco do Tập đoàn Dabaco Việt Nam làm chủ. Năm 2007, Công ty bắt đầu sản xuất gà màu; đến năm 2009, Dabaco cho ra đời một số giống gà mới. Năm 2013, 2014, Công ty đã phát triển thêm 4 loại gà nòi và bổ sung thêm mảng gà đẻ trứng. Đến nay, Công ty hiện có khoảng 300 nghìn con gà, công suất trung bình khoảng 25 – 30 triệu con/năm (trong đó, hàng năm Công ty cung cấp 5 – 6 triệu gà con giống ra thị trường chăn nuôi trên toàn quốc), tập trung ở 3 trại (2 trại bố mẹ, 1 trại gà con). Trại thứ nhất khoảng 180.000 con, trại thứ hai có khoảng 70.000 con và trại thứ ba chuyên về giống, khoảng 50.000 con. Đây là công ty có hệ thống máy móc vận hành hiện đại nhất khu vực Đông Nam Á. Hệ thống chuồng trại, máy ấp trứng được nhập khẩu từ Mỹ, bộ máy vận hành việc ăn uống cho gà được nhập khẩu tại Đức, hệ thống ấp nở được nhập từ các quốc gia như Bỉ, Hà Lan… Dabaco hiện có một số giống gà thế mạnh: gà J Dabaco, Hubbard – Dabaco, gà nòi chân vàng, gà nòi ô tía…
Tính đến nay, số lượng gà màu của Công ty chiếm 20% thị phần toàn quốc. Mục tiêu đến năm 2018, Dabaco đạt tổng đàn gà bố mẹ 400.000 con, tổng đàn gà đẻ trứng hơn 1,1 triệu con. Dabaco cũng đặt kế hoạch sản xuất hơn 120 triệu quả trứng gà năm 2016.
Công ty Cổ phần Giống gia cầm Lượng Huệ
Được thành lập vào 26/6/2006 với viên gạch đầu tiên của hành trình khởi nghiệp là đàn gà 50 con năm 1993 tại thôn Hoàng Lâu, xã Hồng Phong, huyện An Dương, Hải Phòng. Qua hơn 20 năm lập nghiệp và phát triển, Công ty Cổ phần Giống gia cầm Lượng Huệ đã vươn lên trở thành 1 trong 3 nhà sản xuất gà ta nội địa lớn nhất Việt Nam. Năm 2006, Công ty đã lai tạo thành công 2 tổ hợp lai nhóm gà lông màu, đó là tổ hợp gà Ri lai 3 máu và tổ hợp lai Chọi – Ri được công bố tiêu chuẩn chất lượng. Năm 2010, Công ty tiếp tục công bố chất lượng 3 tổ hợp lai giống mới gồm Tổ hợp lai giữa giống gà Tre và gà Ri, gà Mía và gà Ri và tổ hợp lai gà Mía – gà Phượng. Hàng năm, Công ty cung ứng cho người chăn nuôi hơn 10 triệu con giống gà lông màu, của 5 tổ hợp giống mới. Tính đến năm 2008, Công ty thường xuyên cung cấp 3 vạn con gà giống cho người chăn nuôi Hải Phòng và các tỉnh phía Bắc. Cùng đó, Công ty có 40 trang trại vệ tinh gia công để có sản phẩm gà thịt, trứng gà và gà giống cung cấp cho thị trường Hải Phòng. Năm 2013, Công ty đã có con giống chất lượng xuất sang thị trường Campuchia.
Năm 2014, tổng đàn gà bố mẹ đạt 160.000 con; năm 2015, tổng đàn gà bố mẹ đã lên tới 250.000 con tăng 65% so với cung kỳ năm 2014. Hiện nay, hàng năm Công ty cung cấp 10 triệu gà giống cho thị trường cả nước; trung bình đạt 200.000 con gà giống/tuần. Đồng thời, Công ty đã lai tạo thành hai giống gà ta chọn lọc là LH009 và LH007. Đây cũng là doanh nghiệp tiên phong ứng dụng phương pháp an toàn sinh học vào sản xuất chăn nuôi theo mô hình VietGAP với quy mô 5 triệu con/năm. Lượng Huệ vinh dự được nhận giải thưởng Bông lúa vàng Việt Nam hai năm liền (2014 và 2015).
Công ty TNHH Giống gia cầm Phùng Dầu Sơn
Công ty được phát triển từ những năm 2006, tiền thân từ trang trại gà của ông Phạm Đình Phùng tại xã Suối Tân, huyện Can Lâm, tỉnh Khánh Hòa. Sau nhiều năm phát triển, đến năm 2010, Công ty đã bảo tồn được giống gà ri Ninh Hòa (gà Phùng Dầu Sơn) với 5.000 con gà bố mẹ thuần và 11.000 con gà ri lai bố mẹ. Gà Phùng Dầu Sơn là gà bản địa của tỉnh Khánh Hòa. Giống gà được Nhà nước công nhận là “Bộ giống quốc gia”. Đây là giống gà quý, chất lượng thịt thơm ngon, hiện đang được lưu giữ và bảo tồn gen tại Công ty TNHH Giống gia cầm Phùng Dầu Sơn. Đến năm 2012, tổng đàn gà ri lai bố mẹ đã lên tới 20.000 con, máy ấp trứng của Công ty đạt công suất 200.000 quả/lượt/máy. Bình quân, Công ty cung cấp ra thị trường hơn 30.000 con gà giống/tháng. Tính đến nay, Công ty đã có hơn 25.000 con gà bố mẹ với khoảng 3 – 4 triệu con gà giống/năm cho các hộ chăn nuôi trên khắp cả nước.