(Người Chăn Nuôi) – Thực hiện truy xuất nguồn gốc, minh bạch hồ sơ kiểm dịch giúp người chăn nuôi đảm bảo tính cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp sản xuất giống khẳng định sự minh bạch đối với khách hàng.
Mặc dù các ngành chức năng liên tục tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát nhưng tình trạng nhập lậu giống gia cầm vẫn tiếp tục diễn ra tại nhiều địa phương. Giống gia cầm nhập lậu chỉ cần bán bằng với giá trong nước thì đầu nậu đã thu lãi lớn, bất chấp những hệ lụy mà nó mang đến cho sức khỏe con người và sinh kế của người chăn nuôi.
Không chỉ vậy, các doanh nghiệp sản xuất giống gia cầm trong nước cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh không công bằng từ các sản phẩm giống nhập lậu có giá rẻ hơn do không phải chịu các chi phí sản xuất, kiểm soát chất lượng, kiểm dịch.
Lực lượng chức năng thu giữ giống gia cầm nhập lậu qua biên giới. Ảnh: Thiên Hương
Hậu quả mà giống gia cầm nhập lậu mang lại là vô cùng nặng nề. Không ít hộ chăn nuôi vì thiếu kiến thức, ham rẻ mà “nhắm mắt chọn liều”, mua con giống không rõ nguồn gốc từ những nguồn trôi nổi. Để rồi trong quá trình nuôi, gia cầm không đạt chỉ tiêu tăng trưởng, chi phí sản xuất tăng cao, dịch bệnh bùng phát, người chăn nuôi bị thua lỗ, thậm chí “trắng tay”, lâm vào cảnh nợ nần.
Điều đáng báo động hiện nay đó là, gia cầm nhập lậu còn len lỏi cả vào những cơ sở sản xuất giống. Không ít cơ sở sản xuất giống vì chạy theo lợi nhuận mà sử dụng gia cầm bố mẹ nhập lậu để sản xuất con giống, kéo theo chất lượng con giống không đảm bảo, phá vỡ thị trường trong nước. Tất nhiên, những vật nuôi có nguồn gốc nhập lậu đều không thể truy xuất nguồn gốc, kiểm dịch thú y hay bất kỳ giấy tờ hợp pháp nào, vi phạm nghiêm trọng Pháp lệnh về giống vật nuôi năm 2024 và Luật chăn nuôi 2018.
Cụ thể, Pháp lệnh về giống vật nuôi năm 2024 nêu rõ, cần quản lý chặt chẽ việc sản xuất, kinh doanh giống vật nuôi của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuộc mọi thành phần kinh tế. Bảo đảm giống vật nuôi có chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất, vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường, hệ sinh thái. Phát huy quyền tự chủ, bảo đảm sự bình đẳng và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong hoạt động về giống vật nuôi. Bảo tồn và khai thác hợp lý nguồn gen vật nuôi; bảo đảm tính đa dạng sinh học; kết hợp giữa lợi ích trước mắt với lợi ích lâu dài, bảo đảm lợi ích chung của toàn xã hội.
Luật chăn nuôi 2018 cũng quy định cụ thể về yêu cầu đối với giống vật nuôi và sản phẩm giống vật nuôi lưu thông trên thị trường; danh mục giống vật nuôi cần bảo tồn và cấm xuất khẩu, nhập khẩu giống vật nuôi và sản phẩm giống vật nuôi; xuất khẩu, trao đổi quốc tế giống vật nuôi và sản phẩm giống vật nuôi; điều kiện sản xuất, mua bán con giống vật nuôi; điều kiện sản xuất, mua bán tinh, phôi, trứng giống, ấu trùng giống vật nuôi, dịch vụ thụ tinh nhân tạo, cấy truyền phôi giống vật nuôi; yêu cầu chất lượng của đực giống, cái giống trong sản xuất; quyền và nghĩa vụ của cơ sở sản xuất, mua bán sản phẩm giống vật nuôi.
Rõ ràng, khung phổ pháp lý nhằm ngăn chặn tình trạng nhập lậu giống gia cầm hay kiểm soát các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống vật nuôi đã khá kiện toàn. Vậy lý do gì khiến thị trường giống gia cầm ở nước ta lại thiếu minh bạch?.
Giới chuyên gia nhận định, để làm sạch thị trường giống gia cầm, bên cạnh việc siết chặt hoạt động xuất nhập khẩu qua đường biên giới, kiên quyết đấu tranh với tội phạm buôn lậu, chúng ta cần phải tăng cường kiểm soát truy xuất nguồn gốc của đàn vật nuôi.
Theo đó, cơ quan chức năng nên kiểm tra định kỳ đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống gia cầm. Vật nuôi bố mẹ hay con giống thương phẩm đều phải chứng minh được nguồn gốc xuất xứ, hóa đơn đầu vào, hồ sơ kiểm dịch, cùng các giấy tờ hợp lệ khác. Hoạt động này cũng cần được áp dụng đối với các cơ sở chăn nuôi, nhằm đảm bảo sự trong sạch của thị trường cũng như quyền lợi của người tiêu dùng.
Ngày nay, cùng với sự bùng nổ của khoa học công nghệ, việc truy xuất nguồn gốc của đàn vật nuôi nói chung và gia cầm nói riêng đã trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Thực hiện truy xuất nguồn gốc giúp người chăn nuôi đảm bảo tính cạnh tranh của sản phẩm, đảm bảo tiêu chí cho xuất khẩu; doanh nghiệp sản xuất giống khẳng định sự minh bạch đối với khách hàng; thuận lợi cho việc kiểm soát của cơ quan chức năng; hơn cả đó là người tiêu dùng có thể trực tiếp tìm hiểu cụ thể sản phẩm mình sử dụng.
Cảnh Nghi
