(Người Chăn Nuôi) – Để nâng thể trạng, cân nặng cho giống trâu, nhiều địa phương đã triển khai mô hình thụ tinh nhân tạo giống trâu Murrah với trâu địa phương. Điều này góp phần đáng kể vào việc nâng cao tầm vóc, chất lượng và hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.
Tích hợp nhiều ưu điểm
Trâu Murrah là một trong những giống vật nuôi đáng tự hào của Ấn Độ. Trâu Murrah thường có da và lông màu đen tuyền, da mỏng, mềm mại, nhẵn bóng, có lông thưa, ở cuối đuôi có chòm lông màu trắng sát với chân, có một tỷ lệ thấp màu xám nâu hoặc xám nâu vàng, rất ít khi có trâu trắng.
Trâu đực trưởng thành có khối lượng 650 – 730 kg/con, có thể năng tới 1.000 kg, chiều cao trung bình là 142 cm. Trâu cái 350 – 400 kg/con, có thể tới 900 kg, chiều cao trung bình 133 cm. Nghé sơ sinh nặng 30 kg/con. Chúng có trọng lượng thịt cao hơn so giống trâu bản địa ở Việt Nam 50 – 70 kg/con.
Đây là giống trâu khỏe, trọng lượng lớn, sức bền cao, tuy nhiên, khả năng chịu kham khổ, chịu rét cũng như độ thuần không tốt bằng một số giống trâu khác và tuy to lớn nhưng trâu Murrah không thích hợp cho cày kéo và chịu nóng kém hơn trâu đầm lầy.
Giống trâu Murrah được nhập vào Việt Nam từ năm 1958. Mục đích phát triển đàn trâu Murrah là sức kéo và sữa. Tuy nhiên, hiện nay ở nước ta chủ yếu lai tạo để nâng tầm thể trạng giống trâu nội. Tinh trâu Murrah đã được lai tạo trên đàn trâu trên cả nước như: Thái Nguyên, Bắc Giang, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi…
Chăm sóc trâu lai Murrah tại trại chăn nuôi thuộc Trung tâm giống Quảng Ngãi – Ảnh: VQC
Hướng đi tiềm năng
Để cải thiện đàn trâu đang bị suy thoái, tăng trọng chậm, sức chống chịu bệnh tật kém, hiệu quả không cao… nhiều địa phương đã thực hiện thụ tinh nhân tạo giống trâu Murrah với giống trâu địa phương, bước đầu cho hiệu quả khả quan.
Điển hình như tại Quảng Ngãi, qua 2 năm triển khai thực hiện dự án “Ứng dụng KHCN cải tạo đàn trâu địa phương bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo với giống trâu Murrah” ở 10 xã của huyện Tư Nghĩa và Nghĩa Hành, với 243 hộ tham gia, dự án đã phối giống cho 388 lượt trâu cái địa phương. Đến nay, đã có 195 trâu con ra đời, tỷ lệ nghé nuôi sống đến cai sữa đạt gần 96% và 67 trâu mẹ chưa sinh con. Về cân nặng, trâu nghé cũng nặng hơn nhiều so với trâu địa phương. Trung bình trâu nghé đực nặng 39,5 kg/con và nghé cái là 35,4 kg/con. Tỷ lệ sống cao, ít bệnh tật.
Theo Sở KH&CN Quảng Ngãi, qua so sánh về hiệu quả kinh tế, trâu lai Murrah 24 tháng tuổi có trọng lượng khoảng 350 – 400 kg/con, trong khi đó, trâu địa phương cùng tuổi chỉ khoảng 250 – 300 kg/con. Ngoài ra, giá mua nghé khoảng 90.000 – 100.000 đồng/kg hơi, chênh lệch giữa nghé lai Murrah và nghé địa phương 9 – 10 triệu đồng/con.
Hay tại Thanh Hóa, Sở NN&PTNT Thanh Hóa cho biết, mỗi năm, tỉnh sử dụng khoảng 3.000 liều tinh trâu Murrah để cải tạo chất lượng đàn trâu, nâng cao năng suất và chất lượng thịt.
Ngoài ra, Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng KHCN chăn nuôi của tỉnh còn thực hiện đề tài “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sản xuất tinh trâu cọng rạ phục vụ công tác cải tạo, nâng cao tầm vóc đàn trâu tại Thanh Hóa”. Trung tâm đã nghiên cứu thành công việc huấn luyện, khai thác và sản xuất tinh trâu Murrah đông lạnh dạng cọng dạ. Kết quả đề tài đã tuyển chọn được 2 trâu đực giống Murrah đủ điều kiện sản xuất tinh đông lạnh dạng cọng rạ, đạt 70% kế hoạch đề ra (2 con). Sản xuất được 10.000 liều tinh đông lạnh dạng cọng rạ trâu Murrah) có chất lượng tốt: Hoạt lực tinh trùng sau giải đông đạt 42,96 – 43,14% và tỷ lệ thụ thai trên đàn trâu cái trung bình đạt 50,77 – 51,15%. Có 190 trâu cái phối giống có chửa và có 35 nghé lai F1 Murah được sinh ra (tính đến tháng 6/2021). Khả năng sinh trưởng của nghé lai F1: Khối lượng sơ sinh, 3 tháng tuổi và 6 tháng tuổi bình quân đối với con đực lần lượt đạt là 29,35 kg/con, 80,1 kg/con và 120,65 kg/con; Con cái lần lượt đạt là 28,1 kg/con, 76,9 kg/con, 115,15 kg/con. So với nghé nội khả năng sinh trưởng cao và nhanh hơn 15 – 20%.
>> Trâu lai Murrah có trọng lượng lớn, tăng trọng nhanh, thích nghi tốt với điều kiện môi trường chăn nuôi tại địa phương trên cả nước, có khả năng tăng khối lượng 10 – 15% so trâu nội, chất lượng thịt cũng cao hơn, nuôi 8 – 12 tháng đạt 180 – 200 kg.
Anh Vũ
