Tiểu ban kỹ thuật ISO/TC34/SC19 về sản phẩm ong thuộc Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO) đang lấy ý kiến các tổ chức tiêu chuẩn hóa thành viên về dự thảo tiêu chuẩn mật ong (ISO/FDIS 24607 Honey – Specifications). Thời gian bỏ phiếu là 12 tuần, hạn cuối vào ngày 14 tháng 11 năm 2025.
Theo dự thảo ISO/FDIS 24607, tiêu chuẩn này áp dụng đối với mật ong có nguồn gốc từ loài ong ngoại, còn gọi là ong châu Âu (tên khoa học Apis mellifera), mật ong từ các loài khác cũng có thể áp dụng nếu đáp ứng các tiêu chí nêu trong tiêu chuẩn này; tiêu chuẩn chỉ áp dụng cho mật ong sử dụng làm thực phẩm. Về hàm lượng nước (thủy phần), dự thảo quy định hàm lượng nước của mật ong không lớn hơn 20% khối lượng, hàm lượng nước của nguyên liệu khi thu hoạch nên nhỏ hơn 18% và không được giảm hàm lượng nước một cách có chủ ý sau khi chiết mật.
Yêu cầu “không được giảm hàm lượng nước một cách có chủ ý sau khi chiết mật” không có trong tiêu chuẩn mật ong của Ủy ban Tiêu chuẩn Thực phẩm Quốc tế – Codex Alimentarious (CXS 12-1981, Amended 2022 Standard for Honey).
Ảnh minh hoạ.
Trong các năm 1993, 2004 và 2018, Trung tâm Nghiên cứu ong (Viện Chăn nuôi) đã thực hiện các nghiên cứu và điều tra về thuỷ phần mật ong. Kết quả cho thấy mật ong tự nhiên của nước ta nuôi trong điều kiện khí hậu nóng và ẩm, đàn ong không thể làm khô mật để giảm thuỷ phần đến 20% (hoặc 18% theo yêu cầu tiêu chuẩn xuất khẩu). Các nghiên cứu khác tại một số nước cũng cho thấy điều đó.
Vì vậy, cũng như TCVN 12605:2019 của Việt Nam, tiêu chuẩn mật ong quốc gia của nhiều nước trên thế giới như Hoa Kỳ, Anh, Ý, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc đều không đặt ra yêu cầu nêu trên. Đại diện của Trung Quốc tại ISO cũng đưa ra kháng nghị phản đối, yêu cầu bỏ điều khoản này ra khỏi bản dự thảo tiêu chuẩn của ISO.
Nếu yêu cầu về việc không được giảm hàm lượng nước trong mật ong được thông qua thì đây sẽ là rào cản kỹ thuật lớn trong hoạt động xuất khẩu mật ong của Việt Nam. Trong khi đó, xuất khẩu chiếm tới trên 80% sản lượng mật ong hàng năm của Việt Nam và đang là sinh kế của hàng vạn người nuôi ong, hiện đang rất khó khăn do thuế chống phá giá quá cao của Bộ Thương mại Hoa Kỳ áp lên mật ong Việt Nam là 121% (bình quân) từ ngày 07 tháng 4 năm 2025.
Lê Thành Hưng – Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam
Nguồn: Tạp chí Chất lượng Việt Nam
