(Người Chăn Nuôi) – Kháng kháng sinh được dự báo là nguyên nhân lớn nhất gây tử vong cho con người năm 2050. Do đó, ngành chăn nuôi vẫn đang gấp rút tìm kiếm giải pháp thay thế kháng sinh.
Hiểm họa kháng thuốc
Nhiều năm qua, ngành chăn nuôi gia cầm vẫn phụ thuộc vào thuốc kháng sinh để ngăn ngừa và giảm thiểu dịch bệnh. Dù nhận thức được cuộc khủng hoảng kháng kháng sinh sắp xảy ra và nỗ lực cải thiện, song nhiều trại nuôi gia cầm thương mại chưa thoát khỏi sự phụ thuộc vào các hợp chất kháng khuẩn để duy trì sức khỏe và phúc lợi gia cầm. Do đó, chuỗi thực phẩm của con người vẫn chưa thực sự được đảm bảo an toàn.
Ngành gia cầm sử dụng kháng sinh cho nhiều mục đích từ vệ sinh chuồng trại đến điều trị bệnh. Chăn nuôi công nghiệp mật độ cao, không gian kín và căng thẳng toàn diện tiềm ẩn nhiều rủi ro dịch bệnh nghiêm trọng. Trước đây, nhiều trang trại đã giải quyết rủi ro này bằng kháng sinh dự phòng để thúc đẩy gia cầm tăng trưởng do làm giảm lượng mầm bệnh trong thức ăn và đường ruột, đồng thời giảm sản sinh độc tố từ vi khuẩn đường ruột.
Các hợp chất kháng khuẩn hoạt động bằng cách nhắm vào cơ chế quan trọng của vi khuẩn, ví dụ, ức chế tổng hợp vách tế bào, làm gián đoạn quá trình sao chép DNA và phá vỡ chức năng của màng tế bào. Nhiều loại thuốc phổ rộng truyền thống nhắm vào nhiều cơ chế, trong khi các loại thuốc hiện đại lại đặc hiệu hơn và nhắm vào cơ chế duy nhất. Tuy nhiên, thuốc phổ rộng truyền thống đã được sử dụng suốt thời gian dài, tiềm ẩn nhiều nguy cơ kháng thuốc từ một số chủng vi khuẩn. Ngược lại, các loại thuốc hiện đại có thời gian lưu hành ngắn hơn nhưng cơ chế duy nhất của chúng khiến vi khuẩn tiến hóa và kháng thuốc dễ dàng hơn. Vì vậy, tình trạng kháng kháng sinh ngày càng lan rộng.
Giải pháp tự nhiên từ tinh dầu
Tinh dầu tạo thành một hệ thống bảo vệ thực vật trước nguy cơ bị tấn công và nhiễm khuẩn, cũng như thúc đẩy cây sinh sản thông qua thụ phấn nhờ côn trùng. Theo thống kê, tinh dầu có chứa hơn 100 hoạt chất nên công dụng cũng rất đa dạng. Tinh dầu kinh giới cay (oregano) đã được nghiên cứu rộng rãi và chứng minh nhiều đặc tính như kháng khuẩn, kháng nấm, chống viêm và tẩy giun. Nhiều nghiên cứu khoa học khẳng định, bổ sung tinh dầu kinh giới cay vào chế độ dinh dưỡng của vật nuôi sẽ mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe và hiệu suất chăn nuôi.
Không giống như các chất kháng khuẩn truyền thống, thành phần phức tạp của hoạt chất trong tinh dầu đã được chứng minh công dụng giảm thiểu đáng kể khả năng kháng vi khuẩn, do đó, chúng được xem là giải pháp tiềm năng để ngăn ngừa dịch bệnh ở vật nuôi.
Hiện nay, trên thị trường đã có sản phẩm Orego-Stim, một phụ gia chiết xuất từ tinh dầu kinh giới cay tự nhiên do công ty Anparico của Anh sản xuất. Một trong những công dụng chính của phụ gia này là hỗ trợ sức khỏe và tính toàn vẹn đường ruột tối ưu ở gia cầm. Được biết, Anparico đã mất hơn 25 năm nghiên cứu để tạo ra Orego-Srim và thực hiện nhiều thử nghiệm để chứng minh hiệu lực của sản phẩm này trước khi tung ra thị trường.
Mới đây, Tiến sĩ Alexandra Desbruslais, công ty Anparico, đã thực hiện nghiên cứu so sánh Orego-Stim và kháng sinh tăng trưởng enramycin trong khẩu phần của 180 con gà lông trắng Ross 308 từ 0 đến 35 ngày tuổi. Gà được tiếp cận thức ăn, nước uống tự do, mật độ nuôi 15 con/chuồng và lặp lại nghiệm thức 6 lần trong mỗi chuồng. Khẩu phần ngô/đậu nành bổ sung 10 ppm enramycin (liều tiêu chuẩn) hoặc 300g Orego-Stim trong suốt nghiên cứu. Nhóm chuyên gia tiến hành đánh giá hiệu suất tiêu thụ thức ăn và tỷ lệ chết của gia cầm.
Kết quả cho thấy, gia cầm được bổ sung Orego-Stim không chỉ đạt năng suất tương đương gia cầm bổ sung kháng sinh, mà sau 35 ngày, nhóm Orego-Stim đạt trọng lượng cơ thể cao hơn đáng kể so với nhóm enramycin (Hình 1). Nhóm gia cầm bổ sung Orego-Stim có FCR giảm 4 điểm so với nhóm enramycin. Dữ liệu cho thấy, tinh dầu kinh giới cay mang lại hiệu suất chăn nuôi vượt trội hơn so với chất kháng sinh kích thích tăng trưởng. Tỷ lệ sống giữa các nghiệm thức không có sự khác biệt đáng kể (Hình 2).
Hình 1
Hình 2
Tác động kinh tế
Khi đánh giá tác động kinh tế, nhóm chuyên gia cho biết trọng lượng gia cầm tăng nhờ tinh dầu kinh giới đã mang lại lợi nhuận 0,1 £/con gà và nếu tính cả chi phí phụ gia và thức ăn tiêu thụ, lợi nhuận vẫn tăng thêm 0,08 £/con so với phương pháp điều trị bằng kháng sinh.
Tinh dầu kinh giới cay đã được nghiên cứu trong nhiều thập kỷ để chứng minh hiệu quả hỗ trợ sức khỏe và năng suất chăn nuôi mà không để lại nguy cơ kháng khuẩn cao như các loại thuốc kháng sinh truyền thống. Nghiên cứu trên cũng chứng minh giá trị của Orego-Stim trong hỗ trợ sức khỏe và tính toàn vẹn đường ruột, đồng thời là giải pháp khả thi thay thế kháng sinh.
➢ Tinh dầu kinh giới cay (oregano) đã được nghiên cứu rộng rãi và chứng minh nhiều đặc tính như kháng khuẩn, kháng nấm, chống viêm và tẩy giun. Nhiều nghiên cứu khoa học khẳng định, bổ sung tinh dầu kinh giới cay vào chế độ dinh dưỡng của vật nuôi sẽ mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe và hiệu suất chăn nuôi.
Dũng Nguyên
Theo Allaboutfeed
