Singapore đã ban hành chuẩn quốc gia đầu tiên, SS 718 cho sản phẩm yến sào, ứng dụng công nghệ quang phổ hồng ngoại gần (NIR) để xác thực nhanh và không làm ảnh hưởng chất lượng sản phẩm.
Singapore mới đây đã ban hành chuẩn quốc gia đầu tiên dành cho sản phẩm yến sào (Edible Bird’s Nest – EBN), đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa hoạt động xác thực và kiểm soát chất lượng mặt hàng này. Chuẩn mang tên SS 718, do Trung tâm Xuất sắc về Quản lý Quy định (CoRE-SDO) thuộc Đại học Y Duke-NUS phối hợp cùng Enterprise Singapore (EnterpriseSG) và Hội đồng Tiêu chuẩn Singapore (SSC) xây dựng.
Sự ra đời của SS 718 được xem là phản ứng kịp thời trước tình trạng gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực yến sào, vốn là sản phẩm cao cấp được tiêu thụ mạnh tại nhiều nước châu Á. Mục tiêu của chuẩn là tạo ra một hệ thống xác thực đáng tin cậy, dựa trên cơ sở khoa học và có thể áp dụng linh hoạt cho cả doanh nghiệp quy mô lớn lẫn các cơ sở sản xuất nhỏ.
Singappore ban hành tiêu chuẩn quốc gia đầu tiên đối với sản phẩm yến sào
Phiên bản tiêu chuẩn SS 718 đánh dấu một phương pháp công nghệ mới, ứng dụng công nghệ quang phổ hồng ngoại gần (Near-Infrared Spectroscopy – NIR), một phương pháp phân tích tiên tiến, cho phép xác định nhanh đặc tính hóa học của mẫu yến sào dựa trên phản ứng hấp thụ và phản xạ ánh sáng hồng ngoại. Phương pháp này giúp phân biệt yến sào thật – giả mà không cần phá hủy mẫu, đồng thời có thể thực hiện kiểm tra ngay tại hiện trường, rút ngắn đáng kể thời gian so với việc gửi mẫu đến phòng thí nghiệm.
Theo nhóm nghiên cứu tại Nanyang Polytechnic, công nghệ NIR đã được thử nghiệm và chứng minh có khả năng xác định chính xác nguồn gốc yến sào, hỗ trợ xây dựng quy trình vận hành chuẩn (SOP) cho việc thu thập, xử lý dữ liệu phổ và đánh giá tính xác thực. Trong SS 718, các nội dung kỹ thuật như yêu cầu về thiết bị, quy cách đo phổ, quy trình phân tích và tiêu chí đánh giá đều được quy định chặt chẽ, đảm bảo tính thống nhất và độ tin cậy trong kết quả kiểm nghiệm.
Tiến sĩ Henry Leung, chuyên gia cao cấp của Nanyang Polytechnic, người chủ trì nhóm soạn thảo chuẩn, cho biết SS 718 là bước đi mang tính thực tiễn cao khi cho phép kiểm tra nhanh và tái lập kết quả trong nhiều điều kiện khác nhau. Theo ông, việc chuẩn hóa phương pháp xác thực giúp các nhà sản xuất dễ dàng chứng minh chất lượng sản phẩm, đồng thời giảm nguy cơ gian lận trong chuỗi cung ứng.
“Trong những điều kiện không có phòng thí nghiệm hiện đại, phương pháp này vẫn cung cấp dữ liệu đáng tin cậy, hỗ trợ ra quyết định tại chỗ,” ông nói.
Còn theo Giáo sư John Lim, Giám đốc điều hành Trung tâm CoRE thuộc Duke-NUS, nhấn mạnh rằng tiêu chuẩn SS 718 là minh chứng cho cách Singapore kết hợp khoa học và chính sách trong quản lý sản phẩm y tế thực phẩm. Ông cho rằng, tiêu chuẩn mới không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, giảm hao hụt do mất mẫu, mà còn góp phần định hình lại niềm tin của người tiêu dùng với yến sào.
Bà Choy Sauw Kook, Giám đốc điều hành (Chất lượng cao) của Enterprise Singapore, khẳng định chuẩn SS 718 sẽ giúp người tiêu dùng đưa ra lựa chọn sáng suốt, đồng thời nâng cao vị thế của Singapore trong lĩnh vực kiểm định và tiêu chuẩn thực phẩm.
SS 718 được soạn thảo bởi Ban Công tác Xác thực Yến sào (Working Group on Authentication of Edible Bird’s Nest) thuộc Hội đồng Tiêu chuẩn Singapore, với sự tham gia của đại diện các cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, tổ chức chứng nhận và doanh nghiệp trong ngành. Cách tiếp cận đa ngành này giúp đảm bảo rằng các yêu cầu kỹ thuật được cân bằng giữa khả năng ứng dụng thực tế và độ chính xác khoa học.
Từ góc độ khoa học, công nghệ quang phổ NIR vốn đã được sử dụng rộng rãi trong phân tích chất lượng nông sản – thực phẩm như gạo, cà phê, sữa hay ngũ cốc, nhờ ưu thế về tốc độ, độ lặp lại cao và khả năng không phá hủy mẫu. Việc đưa công nghệ này vào tiêu chuẩn quốc gia đánh dấu sự chuyển mình của Singapore trong hướng tiếp cận “khoa học hóa” chuỗi kiểm định thực phẩm. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rằng NIR có giới hạn khi xử lý những mẫu bị pha trộn phức tạp hoặc có tạp chất có phổ gần giống nhau, vì vậy vẫn cần phối hợp với các phương pháp phân tích chuyên sâu như sắc ký hoặc phổ khối.
Việc áp dụng SS 718 không chỉ giúp chuẩn hóa quy trình xác thực yến sào trong nước, mà còn tạo điều kiện mở rộng thương mại quốc tế, nhất là với các thị trường đòi hỏi tiêu chuẩn cao như Trung Quốc và Hồng Kông. Tiêu chuẩn mới cũng góp phần hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ xây dựng uy tín, tiếp cận công nghệ xác thực hiện đại và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Bảo Linh
Nguồn: Tạp chí Chất lượng Việt Nam
