(Người Chăn Nuôi) – Dịch tả lợn châu Phi đang tái xuất hiện dày đặc tại nhiều địa phương, khiến hàng nghìn con lợn bị tiêu hủy. Ngành chức năng khuyến cáo người dân tuyệt đối không chủ quan, lơ là trong phòng, chống dịch bệnh.
Phú Thọ: Gần 105.000 con lợn phải tiêu hủy
Theo Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Phú Thọ, tính đến ngày 10/9, địa phương đã có 31 xã, phường qua 21 ngày không phát sinh dịch tả lợn châu Phi và 24 khu ở 9 xã, phường công bố hết dịch. Tuy nhiên, toàn tỉnh vẫn còn 90 xã, phường chưa qua 21 ngày dịch bệnh.
Lũy kế đến nay, dịch tả lợn châu Phi đã xuất hiện tại 121 xã, phường với hơn 11.100 hộ có lợn mắc bệnh; trên 104.700 con lợn ốm, chết buộc phải tiêu hủy, tổng trọng lượng hơn 6.090 tấn. 108 xã, phường đã phải công bố dịch, trong đó riêng khu vực Phú Thọ có tới 48 xã, phường bị ảnh hưởng.
Toàn tỉnh đã sử dụng hơn 32.350 lít hóa chất, 193 tấn vôi bột, khử trùng trên diện tích 10,6 triệu m² tại hơn 47.700 hộ chăn nuôi và 136 chợ để phòng dịch. Tuy vậy, ngành chức năng khuyến cáo các hộ nuôi tuyệt đối không chủ quan, tạm thời chưa tái đàn và phải tuân thủ nghiêm quy trình tiêu hủy, khử trùng.
Sở Nông nghiệp và Môi trường Phú Thọ yêu cầu các lực lượng tăng cường giám sát, xử lý nghiêm tình trạng buôn bán, vận chuyển, giết mổ lợn không rõ nguồn gốc. Người dân cần thường xuyên tiêu độc, khử trùng, bảo đảm điều kiện an toàn sinh học trước khi tính tới việc tái đàn.
Ảnh minh họa. Nguồn: ST
Nghệ An: Hơn 2.000 tấn lợn bệnh bị tiêu hủy
Tại Nghệ An, tính đến giữa tháng 9, vẫn còn khoảng 50 ổ dịch tại nhiều xã như Yên Xuân, Đại Đồng, Kim Bảng, Anh Sơn… Từ đầu tháng 7 đến 15/9, toàn tỉnh đã phải tiêu hủy khoảng 2.000 tấn lợn bệnh.
Địa phương đã tổ chức tiêm hơn 5.000 liều vaccine và cấp phát 18.000 lít hóa chất khử trùng cho các vùng dịch, song con số này được đánh giá là còn hạn chế so với quy mô đàn và tốc độ lây lan nhanh. Một trong những khó khăn lớn hiện nay là thiếu nhân lực thú y cơ sở, nhiều xã không đủ người đảm nhiệm lấy mẫu, vận chuyển, tiêu hủy và trực chốt kiểm dịch. Nguồn kinh phí chống dịch cũng eo hẹp khiến công tác ứng phó đôi khi bị động.
Thực tế, ý thức của một bộ phận người dân vẫn là “điểm nghẽn” lớn. Không ít trường hợp vẫn lén lút vứt xác lợn chết ra kênh mương, môi trường tự nhiên, hoặc không báo cáo dịch kịp thời, dẫn tới nguy cơ lây lan cao. Sau đợt mưa lũ gần đây, xuất hiện biến chủng virus mới làm giảm hiệu quả một số loại vaccine, càng khiến dịch khó kiểm soát.
Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn và tiêu dùng thịt lợn an toàn được coi là “lá chắn” quan trọng. Cơ quan thú y Nghệ An cho biết, lợn trước khi đưa vào lò mổ đều phải xét nghiệm âm tính, có giấy tờ rõ ràng và chỉ khi đạt đủ điều kiện mới được đóng dấu kiểm dịch, đưa ra thị trường. Người dân cần chú ý dấu kiểm dịch trên sản phẩm, tuyệt đối tránh mua thịt trôi nổi, không rõ nguồn gốc.
Nhiều siêu thị, trung tâm thương mại lớn tại Nghệ An đang siết chặt quy trình kiểm soát chất lượng, qua đó tạo niềm tin cho người tiêu dùng. Trong khi đó, tiểu thương tại chợ truyền thống cũng mong muốn có cơ chế quản lý chặt chẽ để yên tâm kinh doanh và giữ khách hàng.
Cần Thơ: Nguy cơ thiếu nguồn cung dịp Tết nếu dịch bùng phát
Thành phố Cần Thơ hiện có đàn lợn gần 488.000 con, chủ yếu ở các trang trại và nông hộ. Từ đầu năm đến nay, thành phố đã ghi nhận 13 hộ chăn nuôi tại 11 xã có dịch, trong đó chỉ riêng từ tháng 8 đến nay đã có 10 ổ dịch. Ngành thú y đã tiêu hủy 665 con lợn, khối lượng hơn 28,5 tấn.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố, nguy cơ dịch bùng phát diện rộng vẫn tiềm ẩn, đặc biệt là trong những tháng cuối năm, thời điểm nhu cầu tiêu thụ thịt lợn tăng cao. Nếu dịch lan rộng, việc tiêu hủy số lượng lớn lợn bệnh sẽ tác động trực tiếp đến nguồn cung thực phẩm dịp Tết, ảnh hưởng cả thị trường và thu nhập của nông hộ.
Thành phố đang tập trung củng cố hệ thống giám sát dịch bệnh đến từng ấp, khu vực; tăng cường kế hoạch tiêu độc, khử trùng và mở nhiều lớp tập huấn cho người chăn nuôi về an toàn sinh học, xử lý chất thải, kiểm soát thức ăn, nước uống. Người nuôi được khuyến cáo chỉ mua giống từ cơ sở uy tín, không sử dụng thức ăn thừa chưa xử lý nhiệt, đồng thời thường xuyên theo dõi đàn và báo ngay khi phát hiện lợn có dấu hiệu bất thường.
Ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ, nhấn mạnh: “Tuyệt đối không giấu dịch, không bán chạy hay giết mổ lợn bệnh. Đây không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn gây nguy cơ lây lan ra cộng đồng”.
Trên thực tế, nhiều hộ chăn nuôi tại Cần Thơ đã chủ động phối hợp với lực lượng thú y trong tiêu hủy, khử trùng khi phát hiện dịch. Tại xã Đại Hải, nơi có tổng đàn hơn 13.800 con, chỉ trong tháng 9 đã có 4 hộ ghi nhận dịch, buộc phải tiêu hủy và cách ly đàn lợn khỏe mạnh. Người dân được hướng dẫn chăm sóc, theo dõi đàn còn lại và chỉ tái đàn khi dịch đã được công bố hết.
Cần siết chặt kiểm soát, nâng cao vai trò cộng đồng
Không chỉ ba địa phương nói trên, nhiều tỉnh, thành khác cũng đang đối diện với áp lực chống dịch tả lợn châu Phi. Theo số liệu của Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tháng 8/2025, cả nước xảy ra 446 ổ dịch bệnh với 47.783 con lợn mắc bệnh, chết và buộc tiêu hủy. Con số này giảm mạnh so với tháng 7/2025, thời điểm đỉnh dịch với hơn 618.000 con lợn buộc tiêu hủy, chiếm phần lớn tổng số từ đầu năm.
Hiện nay, trên toàn quốc dịch tả lợn châu Phi đang xảy ra tại 32 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày (2 tỉnh/thành phố đã qua 21 ngày gồm Hải Phòng và Cà Mau). Trong đó: 4 địa phương gồm Đồng Tháp, Vĩnh Long, Thái Nguyên, Tây Ninh – mỗi tỉnh chỉ còn 1 xã có dịch với tổng số lợn tiêu hủy dưới 100 con; 6 địa phương gồm Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng, An Giang, TP Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh – mỗi địa phương còn từ 3 – 9 xã có dịch với tổng số lợn tiêu hủy dưới 600 con. Có 9 tỉnh bị dịch nặng hơn gồm: Cao Bằng, Tuyên Quang, Phú Thọ, Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng, Quảng Trị, Quảng Ngãi với diện dịch rộng, xảy ra ở nhiều xã và số lợn phải tiêu hủy nhiều (trên 28.000 con).
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Chính phủ đã chỉ đạo rà soát toàn bộ hệ thống thú y từ trung ương đến cơ sở, xác định rõ trách nhiệm từng cấp, đặc biệt trong bối cảnh nhiều địa phương sáp nhập đơn vị hành chính, thiếu nhân lực chuyên môn.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng được giao nhiệm vụ cập nhật, bổ sung quy định về lấy mẫu, công bố dịch, tiêu hủy, hỗ trợ người dân, đồng thời nghiên cứu hướng dẫn tiêm phòng phù hợp với các chủng virus mới. Các hành vi cố tình phát tán dịch, vận chuyển, giết mổ trái phép sẽ bị xử lý nghiêm.
Các chuyên gia nhận định, để khống chế dịch bền vững, ngoài nỗ lực của cơ quan chức năng, vai trò cộng đồng đặc biệt quan trọng. Người chăn nuôi phải tuyệt đối tuân thủ quy trình phòng dịch, không tái đàn sớm, không chủ quan trong giám sát dịch. Người tiêu dùng cần lựa chọn thực phẩm an toàn, tránh tiếp tay cho việc tiêu thụ lợn bệnh.
Thùy Khánh
