(Người Chăn Nuôi) – Khi đến tham quan mô hình nuôi mật ong bạc hà của anh Thò Mí Già, dân tộc Mông, thôn Há Pia, xã Sủng Trái, huyện Đồng Văn, Hà Giang mọi người đều cảm phục nghị lực vươn lên thoát nghèo trên vùng đất khó của anh.
Gian nan không lùi bước
Sinh ra và lớn lên trên vùng đất khó khăn của huyện nghèo Đồng Văn, gia đình anh Già đã phải chịu nhiều khó khăn về kinh tế do chỉ biết trông chờ vào gần 0,7 ha ngô/vụ. Qua nhiều năm trăn trở tìm cách thoát nghèo, anh Già nhận thấy, tuy quê nhà có nhiều khó khăn do điều kiện tự nhiên, nhưng lại xuất hiện cây hoa bạc hà mọc hoang dã và một số hộ gia đình đã nuôi ong khai thác mật cây bạc hà và bán được với giá cao. Tuy nhiên để bắt tay vào nuôi ong cần phải có kinh nghiệm và nguồn vốn. Với quyết tâm thoát nghèo, anh Già đã đi đến các mô hình nuôi ong mật khai thác phấn hoa của cây bạc hà trên địa bàn xã và các vùng lân cận để học hỏi.
Đến năm 2016, khi đã có chút kinh nghiệm, anh Già mạnh dạn vay vốn ngân hàng chính sách xã hội huyện Đồng Văn 50 triệu đồng để đầu tư làm 50 thùng ong và mua giống ong về nuôi. Khi mới bước vào nuôi ong, do kinh nghiệm còn ít nên lượng mật khai khác được không đáng kể, một số đàn ong bị nhiễm bệnh thối ấu trùng… Không lùi bước, anh Già đã đến các cơ quan chuyên môn của huyện Đồng Văn như phòng nông nghiệp, trạm khuyến nông và các hộ nuôi ong trên địa bàn tiếp tục học hỏi và đúc rút kinh nghiệm.
.jpg)
Anh Thò Mí Già đang kiểm tra đàn ong mật của gia đình
Đến mùa hoa bạc hà năm 2017, đàn ong của anh Già phát triển tốt và cho lượng mật khai thác được gần 70 lít, với giá bán 370.000 – 400.000 đồng/lít, anh Già thu về gần 30 triệu đồng. Từ thành công bước đầu, đến năm 2018, anh Già đã dùng tiền bán ngô và heo để đầu tư mở rộng quy mô nuôi ong lên 120 đàn. Đến cuối vụ hoa bạc hà năm 2018, anh Già đã thu được gần 200 lít mật và bán được gần 80 triệu đồng. Từ số tiền thu được, anh Già đã trả hết nợ ngân hàng, số tiền còn lại, anh tiếp tục đầu tư mở rộng quy mô. Cứ như vậy, từ năm 2020 đến nay, anh Già duy trì đàn ong 300 – 350 đàn và số mật thu được 670 – 700 lít, với giá bán 400.000 – 450.000 đồng/lít (giá mật ong bạc hà năm 2020), trong vụ hoa bạc hà năm 2020, anh Già đã thu về khoảng 300 triệu đồng.
Muốn thành công phải học hỏi
Anh Già cho biết: Do cây hoa bạc hà chỉ sinh trưởng duy nhất 1 vụ trong năm, từ tháng 10 đến tháng 2 dương lịch của năm sau, nên công việc nuôi ong và khai thác mật cũng chỉ diễn ra trong thời gian này. Muốn nuôi ong khai thác mật thành công người nuôi phải không ngừng học hỏi các kinh nghiệm về nhân đàn, kỹ thuật khai thác và bảo quản mật. Ngoài ra, một vấn đề quan trọng quyết định thành công trong nuôi ong là công tác phòng trừ dịch bệnh, nhất là bệnh thối ấu trùng ong, hiện tượng ong bốc bay và kẻ thù tự nhiên của đàn ong mật là ong khoái, thằn lằn, cóc. Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu quả khai thác mật, người nuôi cần phải biết di chuyển đàn ong đến gần các khu vực có nhiều cây bạc hà đang nở hoa và phải chọn thời điểm khai thác mật phù hợp để không ảnh hưởng đến năng suất và khả năng khai thác phấn hoa của đàn ong. Trong vụ hoa bạc hà năm 2020, tổng thu nhập từ mật ong vào khoảng 280 – 300 triệu đồng, sau khi trừ các khoản chi phí còn lãi khoảng 250 triệu đồng. Hiện, gia đình cũng đang chuẩn bị cho công việc nuôi ong vụ hoa bạc hà năm 2021 và cũng sẽ duy trì khoảng gần 350 đàn ong.
Được biết, ngoài nuôi ong khai thác phấn hoa cây bạc hà, gia đình anh Già còn phát triển chăn nuôi heo đen bản địa và gà xương đen để xuất bán ra thị trường. Để có nguồn lương thực phục vụ cho sinh hoạt và phục vụ chăn nuôi, gia đình anh Già còn trồng gần 1 ha ngô nương và ngô ruộng.
Phạm Văn Phú
Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Giang
