Trong dịp Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa – Du lịch Đất Tổ năm 2024, tại Trại Văn hoá huyện Tân Sơn (khu vực Đồi Phú Bùng – Khu di tích lịch sử Đền Hùng) đã trưng bày giống gà 9 cựa – tên khoa học là gà nhiều cựa.
Gà nhiều cựa đặc biệt quý hiếm của huyện Tân Sơn (Phú Thọ), gắn liền với truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh” từ thời đại Hùng Vương. Đây là giống gà bản địa, có những đặc điểm khá khác biệt so với các giống gà khác như chân có nhiều cựa (thường có từ 6 – 8 cựa).
Ban đầu gà nhiều cựa chỉ có trong tự nhiên, sau được người dân thuần hóa, nuôi theo phương thức chăn thả tự nhiên. Tổng số gà nhiều cựa được nuôi trên địa bàn huyện Tân Sơn khoảng 20.000 đến 30.000 con/năm, tập trung chủ yếu ở các xã: Tân Phú, Xuân Đài, Kiệt Sơn, Minh Đài, Kim Thượng, Văn Luông, Xuân Sơn, Tân Sơn, Lai Đồng…
Gà nhiều cựa có giá bán từ 200 – 300.000 đồng/kg với gà thương phẩm loại phổ thông và 2 – 10 triệu đồng/đôi với gà thương phẩm loại đặc biệt (6 – 8 cựa đẹp; cá biệt có con đủ 9 cựa).
Giống gà nhiều cựa đã được công nhận là một giống gà chính thức, được đưa vào “Danh mục bổ sung nguồn gen vật nuôi quý hiếm cần được bảo tồn” tại Thông tư số 06/2012/TT – BNNPTNT, ngày 01/02/2012 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Để bảo tồn và phát triển giống gà nhiều cựa, UBND huyện Tân Sơn đã triển khai các chương trình, dự án liên kết, chăn nuôi tiêu thụ, phát triển gà nhiều cựa gắn với xoá đói giảm nghèo đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Vĩnh Hà
