(Người Chăn Nuôi) – An toàn sinh học đã và đang được coi là yếu tố quan trọng quyết định thành bại của ngành chăn nuôi, đồng thời cũng bảo vệ giá trị thương mại cho các sản phẩm chăn nuôi.
Tất yếu phải an toàn
Chăn nuôi được xem là ngành kinh tế quan trọng của nước ta và là mấu chốt trong sản xuất nông nghiệp bền vững, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo. Hàng năm, chăn nuôi đóng góp 26% vào GDP toàn ngành nông nghiệp.
Mặc dù nắm giữ vị trí trọng yếu trong ngành nông nghiệp song chăn nuôi vẫn là ngành dễ bị tổn thương nhất. Ngành chăn nuôi phải đối mặt nhiều khó khăn như: chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ lệ cao, nhận thức của người dân về chăn nuôi an toàn sinh học và chủ động phòng, chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm còn hạn chế. Trong khi đó, để ngăn chặn sự xâm nhập và lây lan của các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm tại chuồng trại thì an toàn sinh học là giải pháp hữu hiệu nhất. Đây là yếu tố then chốt để bảo vệ và cải thiện sức khỏe vật nuôi, giảm nguy cơ bùng phát và lây truyền dịch bệnh trong hoạt động sản xuất. Đồng thời, bảo vệ giá trị thương mại cho sản phẩm từ chuồng trại, nhất là việc giảm tình trạng phụ thuộc vào kháng sinh.
Theo Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y Phạm Kim Đăng, an toàn sinh học là yếu tố hàng đầu, quyết định sự thành bại của ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, việc đảm bảo an toàn sinh học trong nước có nhiều đặc thù khó khăn, chăn nuôi, giết mổ nhỏ lẻ vẫn còn tồn tại.
Với tổng đàn gia cầm có 558 triệu con, trong đó thủy cầm 102 triệu con đứng thứ 2 thế giới, những năm gần đây, chăn nuôi gia cầm hàng hóa phát triển mạnh ở Việt Nam, do đó mật độ gia cầm tăng cao ở các vùng chăn nuôi nuôi thâm canh dẫn đến nhiều bệnh truyền nhiễm trở nên trầm trọng hơn. Một số bệnh của gia cầm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng đã bùng phát và lây nhiễm như cúm gia cầm, bạch lỵ. Tuy nhiên, việc vận chuyển và buôn bán gia cầm gia tăng trong khi khả năng kiểm soát dịch bệnh càng khó khăn hơn.
Chính vì thế, các biện pháp an toàn sinh học là công cụ đắc lực để tránh được rủi ro về bệnh dịch cho gia cầm, tăng hiệu quả sản xuất chăn nuôi và hướng đến an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.
Nền tảng chăn nuôi bền vững
Theo chia sẻ của các chuyên gia, chăn nuôi gia cầm an toàn sinh học là việc áp dụng tổng hợp và đồng bộ các biện pháp kỹ thuật và quản lý nhằm ngăn ngừa sự tiếp xúc giữa gia cầm và mầm bệnh, nhằm bảo đảm cho đàn gia cầm được hoàn toàn khỏe mạnh và không bị dịch bệnh…
Phát biểu tại một hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, để xuất khẩu, nhất là sang những thị trường khó tính, chăn nuôi Việt Nam cần phải đảm bảo được việc tuân thủ quy định chung, như: xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, đảm bảo chăn nuôi không sử dụng kháng sinh… Do vậy, ngành chăn nuôi cần phải giải quyết đồng bộ tất cả các khâu, từ phúc lợi động vật, thức ăn chăn nuôi, môi trường và khâu chế biến thực phẩm. Đặc biệt, chú trọng ứng dụng vào khoa học công nghệ, nguồn nhân lực cao và an toàn sinh học.
Năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 34 triệu quả trứng gia cầm, tăng hơn 3,1 lần so với năm 2022. Sau 4 năm bị cấm, trứng gia cầm của Việt Nam lại được xuất khẩu sang thị trường Hồng Kông và ngay lập tức, thị trường này chiếm khoảng 70% lượng trứng xuất khẩu của Việt Nam. Việt Nam cũng đã đàm phán xong việc xuất khẩu thịt gia cầm, trứng gia cầm sang thị trường Mông Cổ và có hy vọng lớn để xuất khẩu sản phẩm gia cầm sang thị trường Trung Quốc.
Cơ hội xuất khẩu lĩnh vực gia cầm rất lớn. Tuy nhiên, để nắm chắc được mọi cơ hội, ngành hàng gia cầm cần kiểm soát tốt dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh thực phẩm và trên hết, vấn đề an toàn sinh học, dịch bệnh luôn phải đặt lên hàng đầu. Đây cũng được coi là “giấy thông hành” trong xuất khẩu chăn nuôi của Việt Nam nói chung.
Theo PGS.TS Trần Thị Bích Ngọc, Viện Chăn nuôi, việc áp dụng các biện pháp an toàn sinh học là cần thiết để kiểm soát sự lan truyền và giảm thiểu hoạt động của virus gây bệnh. Các chiến lược chính bao gồm nâng cao nhận thức về an toàn sinh học của người chăn nuôi, tăng cường nguồn lực thú y và thiết lập các khu vực và cơ sở không có bệnh. Các bước này cần được thực hiện ở cấp độ địa phương lẫn quốc gia và sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các ổ dịch, đảm bảo sự ổn định lâu dài.
➢ Chương trình an toàn sinh học nhằm vào 3 điểm: Giảm tiếp xúc gia cầm bệnh bằng cách áp dụng các chương trình chăm sóc sức khỏe; tăng sức đề kháng cho gia cầm thông qua các chương trình chủng ngừa chống lại các bệnh truyền nhiễm; chống lại dịch bệnh với các loại thuốc để loại bỏ hoàn toàn hoặc giúp ngăn ngừa nó.
Bảo Hân
