Đưa chăn nuôi Việt Nam vươn tầm thế giới

(Người Chăn Nuôi) – Ngành chăn nuôi Việt Nam đang đứng trước những bước ngoặt quan trọng, với cơ hội và thách thức song hành. Để tiếp tục duy trì và nâng cao vị thế của ngành trên trường quốc tế, rất cần sự hợp tác của tất cả các bên liên quan. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đã có những chia sẻ với phóng viên Tạp chí Người chăn nuôi về kết quả cũng như những định hướng giúp ngành phát triển bền vững.

Thưa Thứ trưởng, ông đánh giá như thế nào về kết quả đã đạt được của ngành chăn nuôi trong năm 2024?

Có thể nói, đến thời điểm này, ngành chăn nuôi của chúng ta đã cơ bản đạt được một số mục tiêu đặt ra từ đầu năm mặc dù trong năm 2024 chúng ta phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thử thách do biến động thị trường, thiên tai, dịch bệnh. 

Ước tính đến thời điểm cuối tháng 11/2024, tổng số lợn của cả nước tăng khoảng 3,5% so với cùng thời điểm năm 2023. Chăn nuôi gia cầm phát triển ổn định, đàn gia cầm cả nước tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước.

Sự tăng trưởng của ngành chăn nuôi đã góp phần quan trọng giúp ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững chỉ số giá tiêu dùng. Với đà phát triển như hiện nay, chắc chắn nguồn thực phẩm phục vụ trước, trong và sau Tết Nguyên đán sẽ đảm bảo, không có sự biến động.

Như Thứ trưởng vừa chia sẻ, chăn nuôi đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế của đất nước. Ông có thể phân tích cụ thể hơn, đâu là động lực để đạt được những kết quả ấn tượng như vậy?

Như chúng ta đều biết, chăn nuôi ở Việt Nam đóng góp 25,26% vào GDP của ngành nông nghiệp và luôn đảm bảo tốc độ phát triển nhanh kể cả trong giai đoạn dịch COVID-19 diễn biến phức tạp. Nhờ sự nỗ lực chung mà đến nay chăn nuôi Việt Nam đã có một vị trí nhất định trên bản đồ thế giới. Chúng ta tự hào khi Việt Nam trở thành quốc gia có ngành chăn nuôi lợn đứng thứ 5 thế giới về số lượng và đứng thứ 6 về sản lượng thịt.

Để có được kết quả như hôm nay, phải kể đến sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự quan tâm, chỉ đạo của Chính phủ, đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định 1520/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2045 với mục tiêu và phương hướng rõ ràng nhằm thúc đẩy ngành chăn nuôi phát triển theo hướng xanh, sạch và bền vững. Một trong những ưu tiên hàng đầu là tăng cường hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ, nhằm tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến trên thế giới.

Ngay sau đó, Bộ NN&PTNT tiếp tục tham mưu Chính phủ phê duyệt 5 đề án chuyên ngành liên quan tới chăn nuôi bao gồm: sản xuất giống vật nuôi; chế biến thức ăn chăn nuôi; phát triển công nghiệp chuồng trại và xử lý chất thải chăn nuôi; phát triển công nghiệp giết mổ, chế biến và thị trường sản phẩm chăn nuôi và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đẩy mạnh hoạt động khoa học, công nghệ, khuyến nông trong chăn nuôi và tăng cường năng lực quản lý nhà nước ngành chăn nuôi.

Theo ông, đâu sẽ là những rào cản mà ngành chăn nuôi cần vượt qua để hướng tới các mục tiêu như kỳ vọng?

Bên cạnh những kết quả rất đáng mừng của ngành chăn nuôi thì chúng ta cũng cần nhìn nhận thực tế đó là ngành hiện vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Ví dụ như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, biến động thị trường, ngoài ra chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn còn chiếm tỷ lệ lớn (ước tính khoảng 30 – 40%), trong khi tình trạng kháng kháng sinh ngày càng gia tăng, môi trường ô nhiễm, an toàn thực phẩm, đặc biệt sự phụ thuộc nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi. Những nguyên nhân này ít nhiều đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cạnh tranh của ngành chăn nuôi trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu.

Vậy để giải quyết những thách thức của ngành chăn nuôi hiện nay, xin Thứ trưởng cho biết định hướng phát triển trong thời gian tới?

Ngành chăn nuôi được xác định là một ngành chủ lực; do vậy, cần phải nhanh chóng chuyển dịch từ chăn nuôi quy mô nhỏ sang chăn nuôi tập trung, hàng hóa, quy mô lớn. Để thực hiện điều này, Bộ NN&PTNT đã và đang chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp với các tập đoàn và các địa phương, đặc biệt là các tỉnh ở khu vực Tây Nguyên để xây dựng vùng nguyên liệu, chống nhập lậu gia súc, gia cầm và đẩy mạnh rà soát việc nhập khẩu thịt và các sản phẩm từ thịt.

Bên cạnh đó, nếu chúng ta muốn xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi thì phải có vùng an toàn dịch bệnh đảm bảo tiêu chuẩn của Tổ chức Thú y thế giới. Một nhiệm vụ cũng không kém phần quan trọng đó là cần đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, công nghệ, chọn tạo con giống chất lượng thay vì phải phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu.

Với những tiềm năng lớn này, nếu khai thác đúng hướng, ngành chăn nuôi Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trong những trụ cột quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp, nâng cao giá trị sản phẩm và khẳng định được vị thế vững mạnh trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, muốn thực hiện được tất cả những điều trên thì tôi cho rằng, cần có sự đồng lòng, tổ chức thực hiện xuyên suốt từ Trung ương đến các địa phương; trong đó, doanh nghiệp giữ vai trò là trung tâm và phải đi tiên phong để huy động và liên kết với các trang trại hoặc hộ chăn nuôi.

Vừa qua Việt Nam đã ký nghị định thư nhiều sản phẩm xuất khẩu sang Trung Quốc, đồng thời xúc tiến mạnh xuất khẩu sang thị trường Halal. Bộ NN&PTNT có kế hoạch như thế nào để mở rộng xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi sang các thị trường giàu tiềm năng này, thưa ông?

Theo thống kê, xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi 10 tháng năm 2024 đạt 423,5 triệu USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu sữa và sản phẩm sữa đạt 103,8 triệu USD, giảm 7,2%; xuất khẩu thịt, phụ phẩm dạng thịt và phụ phẩm ăn được sau giết mổ của động vật đạt 133,4 triệu USD, tăng 8,6%. Cùng với đó, sản phẩm chăn nuôi còn đáp ứng nhu cầu của 100 triệu dân trong nước.

Trong khi nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi 10 tháng đạt 3,06 tỷ USD, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, xuất khẩu thức ăn chăn nuôi đạt 1,6 tỷ USD. Như vậy, ngành chăn nuôi cũng xuất khẩu được khoảng 2 tỷ USD. Đây cũng là tiềm năng lợi thế với nông nghiệp Việt Nam.

Để tăng cường xuất khẩu, Bộ NN&PTNT đã làm việc với các doanh nghiệp, tập đoàn lớn như C.P. Việt Nam, Hùng Nhơn, De Heus để xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi, đặc biệt là sang thị trường Halal. Trong năm 2024, chúng ta cũng đã đạt được một số thành tựu đáng ghi nhận khi xuất khẩu các sản phẩm như thuốc, vaccine thú y và thịt gà vào thị trường này.

Trân trọng cảm ơn ông!

Thùy Khánh

(Thực hiện)