(Người Chăn Nuôi) – Tỷ lệ tử vong của heo con ảnh hưởng tiêu cực đến phúc lợi động vật và đặc biệt gây thiệt hại nghiêm trọng về hiệu quả kinh tế. Theo các con số thống kê trong những năm gần đây, tỷ lệ tử vong của heo con trên thế giới trung bình dao động 15 – 20%.
Hiểu rõ tập tập tính tự nhiên của heo nái
Do heo con sơ sinh không có khả năng tự điều chỉnh thân nhiệt và rất dễ bị hạ thân nhiệt dẫn đến rủi ro nên heo con có xu hướng chui rúc vào heo mẹ để tìm nguồn nhiệt và tiến sát gần bầu vú của mẹ. Điều này khiến chúng dễ bị heo mẹ đè lên mỗi khi con nái đứng lên hoặc nằm xuống. Trong các hệ thống chăn nuôi công nghiệp hiện đại, 50% tỷ lệ heo con chết trước khi cai sữa xảy ra trong vòng 3 ngày đầu sau khi đẻ do sức sống và khả năng chống chịu với môi trường mới thấp.
Cải thiện con giống
Với mục đích gia tăng số lượng heo con trong mỗi lứa đẻ thường dẫn đến trọng lượng sơ sinh của heo con thấp hơn và các bệnh phức tạp hơn, dẫn đến giảm khả năng sống sót. Do đó, việc chọn lọc các tính trạng miễn dịch cần phải liên quan đến các đặc điểm sản xuất chăn nuôi của từng trang trại và mục đích kinh tế. Vì vậy người chăn nuôi cần phải có kiến thức cụ thể về nền tảng di truyền của hệ thống miễn dịch để có những hiểu biết hữu ích về khả năng kết hợp của nó vào chương trình nhân giống.
Lưu ý vấn đề cho con bú
Khi quy mô lứa đẻ tăng lên, người chăn nuôi cần đảm bảo rằng, heo con sơ sinh được nhận đủ sữa non. Vì vậy, nên tạm thời tách những heo con mới đẻ đã tiêu thụ hết lượng sữa non của chúng từ mẹ trong ngày đầu tiên, mục đích là để tránh hiện tượng chúng cạnh tranh với những con khác.
Áp dụng phương pháp bồi dưỡng chéo
Mục đích của phương pháp này là để đảm bảo mỗi heo con đều nhận được lượng dinh dưỡng như nhau, đồng thời cung cấp cho chúng môi trường sống lý tưởng. Trong phương pháp này, heo con được bắt ra khỏi ổ đẻ ngay từ đầu. Sau đó, được chuyển đi để bú sữa từ một con nái khác có cùng chu kỳ sinh nhưng ít con hơn, nhằm nâng cao khả năng tiếp cận của heo con nhiều với nguồn sữa hơn. Những heo con này sau đó sẽ tiếp tục cho sống chung với “heo mẹ mới” cho đến khi cai sữa.
Quản lý nhiệt độ heo con
Vài giờ đầu tiên sau khi sinh được coi là thời điểm rất quan trọng để duy trì nhiệt độ cơ thể của heo con và cải thiện tỷ lệ sống sót. Người chăn nuôi lưu ý giữ nhiệt độ chuồng trại ở mức 250C khi heo mẹ bắt đầu có biểu hiện cắn ổ. Sau đó, cần điều chỉnh hạ nhiệt độ xuống mức 200C sau khi heo con cuối cùng của lứa đẻ được chui ra. Việc áp dụng mức nhiệt nói trên thường được kéo dài trong 12 giờ đầu sau khi lứa đẻ kết thúc. Người nuôi có thể sử dụng nhiệt bức xạ, hệ thống điều chỉnh nhiệt độ dưới nền sàn và làm khô heo con kết hợp với việc sử dụng đèn sưởi và rơm rạ trong chuồng trại để đạt được hiệu quả cao nhất cũng như cải thiện thời gian bú sữa đầu tiên.
PGS.TS Phạm Ngọc Thạch
Học viện Nông nghiệp Việt Nam
