(Người Chăn Nuôi) – Ngày 20/12, tại tỉnh Lào Cai, sáng kiến CGIAR Một sức khỏe (2022 – 2024) tổ chức cuộc họp tổng kết hợp phần nghiên cứu về bệnh truyền lây từ động vật sang người với sự tham gia của khoảng 40 đại biểu đến từ các cơ quan quản lý, viện nghiên cứu và đối tác Dự án tại Lào Cai và Đồng Nai.
Sáng kiến CGIAR về Một sức khỏe do Viện Nghiên cứu Chăn nuôi quốc tế (ILRI), Viện Thú y (NIVR), Chi cục Chăn nuôi Thú y, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) và Chi cục Kiểm lâm hai tỉnh Lào Cai và Đồng Nai phối hợp thực hiện.
Các đại biểu tham dự cuộc họp. Ảnh: ILRI
Theo báo cáo, trong năm 2023 và 2024, nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát tại hai tỉnh Lào Cai và Đồng Nai. Nghiên cứu tập trung vào chuỗi giá trị động vật hoang dã, bao gồm các loài như dơi, dúi, cầy và lợn bản địa, nhằm đánh giá nguy cơ lây lan các bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người.
Kết quả nghiên cứu ban đầu cho thấy, có sự hiện diện của một số mầm bệnh truyền lây từ động vật sang người. Trong 207 mẫu huyết thanh học trên người chăn nuôi động vật hoang dã, có 18 mẫu (8,7%) dương tính với Hantavirus-IgG, 4 mẫu (1,9%) dương tính với Hantavirus-IgM, và 55 mẫu (26,6%) dương tính với viêm gan E-IgG. Kết quả PCR phát hiện 6 mẫu (1,8%) dương tính với virus corona (3 mẫu (1,1%) ở động vật và 3 mẫu (2,9%) ở người) và 6 mẫu (2,6%) động vật dương tính với virus viêm gan E.
Ông Nguyễn Việt Hùng, lãnh đạo Chương trình Sức khỏe của Viện Nghiên cứu Chăn nuôi quốc tế (ILRI) phát biểu tại hội nghị. Ảnh: ILRI
Ngoài ra, các hộ nuôi động vật hoang dã tại hai tỉnh này thường không nhận thức rõ về nguy cơ từ các bệnh truyền nhiễm, trong khi đó các biện pháp đảm bảo an toàn sinh học như quản lý chất thải, vệ sinh chuồng trại, và cách ly động vật bệnh chưa được áp dụng đầy đủ hoặc hiệu quả. Bên cạnh đó, nghiên cứu còn ghi nhận các điểm nóng giao thương động vật hoang dã, bao gồm các chợ đầu mối và các khu vực biên giới tại Lào Cai, có nguy cơ cao trở thành nơi bùng phát dịch bệnh.
Trong khi đó, tại Đồng Nai, nguy cơ này xuất hiện rõ rệt tại các trang trại nuôi động vật hoang dã phục vụ mục đích thương mại. Các yếu tố như sự tương tác giữa người và động vật, nuôi lẫn các loài gia súc, vật nuôi cùng động vật hoang dã, việc vận chuyển không kiểm soát, và thiếu giám sát về an toàn dịch bệnh làm gia tăng nguy cơ lây lan bệnh từ động vật sang người, đặc biệt là ở các khu vực đông dân cư, với nhiều hoạt động thương mại. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết phải ngăn chặn các nguy cơ dịch bệnh.
Nghiên cứu của dự án đã phát hiện ra những nguy cơ tiềm ẩn trong chuỗi giá trị động vật hoang dã và các điểm nóng như chợ đầu mối và trang trại. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nhận thức và thực hành an toàn sinh học tại các hộ chăn nuôi còn hạn chế, dẫn đến nguy cơ lây lan bệnh giữa động vật và con người.
Phát biểu tại cuộc họp, TS. Nguyễn Việt Hùng, lãnh đạo Chương trình Sức khỏe của Viện Nghiên cứu Chăn nuôi Quốc tế (ILRI) và đồng lãnh đạo Sáng kiến Một sức khỏe của CGIAR nhấn mạnh: “Những phát hiện từ nghiên cứu là nền tảng quan trọng để xây dựng các chương trình can thiệp giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng thông qua cách tiếp cận Một sức khỏe”.
Liên quan tới việc phòng ngừa lây lan dịch bệnh, ông Bùi Nghĩa Vượng, Trưởng Bộ môn virus, Viện Thú y cho rằng, hợp tác liên ngành là chìa khóa để phòng ngừa dịch bệnh. Do đó, việc triển khai sáng kiến “Một sức khỏe” không chỉ giúp nâng cao năng lực giám sát mà còn tăng cường nhận thức và hợp tác từ cộng đồng địa phương trong công tác giám sát dịch bệnh.
Cũng tại cuộc họp lần này, các đại biểu đã lắng nghe chia sẻ từ các tổ chức quốc tế như FAO, WCS, và IUCN về các hoạt động liên quan đến bệnh truyền lây từ động vật sang người. Đồng thời, đại diện các đối tác địa phương từ hai tỉnh Lào Cai và Đồng Nai đã đóng góp ý kiến, giúp điều chỉnh chương trình nghiên cứu phù hợp hơn với thực tiễn và nhu cầu của mỗi địa phương.
Minh Khuê
