(Người Chăn Nuôi) – Tại Pháp, việc áp dụng thảo dược trong dinh dưỡng vật nuôi đã trở nên rất phổ biến bởi hiệu quả đã được chứng minh. Theo thời gian, các sản phẩm thảo dược dành cho chăn nuôi ngày càng được chú trọng và nâng cao chất lượng, đặc biệt là các loại tinh dầu trong chăn nuôi hỗ trợ thay thế hữu hiệu thuốc kháng sinh.
Với lệnh cấm dùng kháng sinh trong thức ăn như chất kích thích tăng trưởng trong TĂCN, phụ gia thảo dược đang được sử dụng rộng rãi không những để hỗ trợ thay thế kháng sinh hữu hiệu mà còn nâng cao hiệu quả chăn nuôi, giảm chi phí sản xuất, giảm tác hại đến môi trường.
Giải pháp từ chiết xuất thực vật
Ngày nay, các nghiên cứu khoa học cho phép chúng ta xác định được chính xác các hoạt chất chính trong thực vật và các chiết xuất của chúng được ứng dụng một cách hiệu quả để nâng cao hiệu suất chăn nuôi.
Vậy các nhóm thảo dược nào đã hoạt động tốt trong quá trình hỗ trợ, giảm thiểu sử dụng kháng sinh được ngành chăn nuôi châu Âu chứng nhận?
Hoạt chất Polyphenol từ nho theo y học cổ truyền Pháp
Các nhà khoa học đã nghiên cứu tác dụng của rượu vang đỏ đối với sức khỏe con người trong nhiều thập kỷ, kể từ khi họ phát hiện ra ứng dụng của hiện tượng “Nghịch lý Pháp”. Các nghiên cứu cho thấy chỉ có rượu vang đỏ sở hữu những đặc tính thú vị cho sức khỏe so với rượu vang trắng và rượu vang hồng. Mấu chốt là ở vỏ nho đỏ giàu anthocyanin hơn so với các loại nho khác.
Hơn nữa, các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ anthocyanin làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và mạch vành, tiểu đường, viêm khớp và ung thư, do tác dụng chống ôxy hóa và chống viêm. Anthocyanin từ rượu vang đỏ cũng ngăn chặn sự tạo ra các gốc ôxy tự do và giảm peroxid hóa lipid.
Chiết xuất từ nho cân bằng các gốc tự do, chống stress ôxy hóa, cải thiện chất lượng thịt
Việc nghiên cứu chiết xuất nho từ xưa đến nay cho ra đời sản phẩm hoạt chất chuẩn hóa giàu các polyphenol (anthocyanin và proanthocyanidin) nồng độ cao, có lợi ích chính như cải thiện hiệu quả sử dụng thức ăn, đặc biệt là thức ăn cho thú non, cải thiện miễn dịch của vật nuôi, tái hoạt hóa Vitamin E, các enzyme chống ôxy hóa và khắc phục tình trạng thiếu sinh khả dụng. Chúng đóng vai trò trong việc nâng cao năng suất sinh sản, cải thiện đáng kể chất lượng tinh dịch nhờ vào khả năng chống ôxy hóa tinh dịch trong huyết tương.
Chiết xuất nho cải thiện chất lượng thịt, duy trì axit béo có lợi PUFA, ngăn ngừa sự ôi thiu, ổn định màu thịt tươi, kéo dài thời gian bảo quản, giúp thịt thơm và ngon ngọt hơn. Một thử nghiệm so sánh (thực hiện bởi Nor-Feed Pháp) áp dụng trên heo cho thấy thịt của nhóm vật nuôi sử dụng bổ sung chiết xuất từ nho không có hiện tượng rỉ dịch trong bao bì sau vài ngày bảo quản.
Nor-Grape®: Chiết xuất thực vật đầu tiên được Ủy ban châu Âu về an toàn thực phẩm (EFSA) chứng nhận
Trong số chiết xuất từ nho trên thị trường hiện nay, có thể kể đến sản phẩm Nor-Grape® là sản phẩm chiết xuất thực vật đầu tiên được EFSA phê duyệt.
Nor-Grape® được chuẩn hóa hoạt chất Polyphenol, Procyanidin và Anthocyanin, các phân tử hoạt động mạnh với khả năng chống ôxy hóa mạnh mẽ, được sử dụng ở nhiều quốc gia để chống lại stress ôxy hóa,
Một thử nghiệm trên gà giai đoạn starter ở Viện INRA (Pháp), khi thêm 100 ppm Nor Grape® 80 vào thức ăn tiêu chuẩn, cho thấy khả năng cải thiện ADG của lô Nor-Grape® 80 so với lô đối chứng. ADG tăng 4,9% so với so với thức ăn bổ sung Vitamine E50.
Ngoài ra, các chiết xuất từ cam chanh, cỏ cà ri, yucca, nho… là công thức cho TĂCN hiện đang được sử dụng phổ biến.
Chiết xuất thực vật họ cam, chanh, tăng sức đề kháng, kiểm soát hệ vi sinh vật đường ruột, phòng chống bệnh tiêu chảy, táo bón
Chiết xuất này phát triển lợi khuẩn bằng cách phát triển hệ vi khuẩn đường ruột lactic, ức chế vi khuẩn có hại. Đồng thời, chúng cho thấy kết quả khả quan khi so sánh với biện pháp kiểm soát khác như Olaquindox, Avilamycin và kết hợp giữa Penicillin, Aureomycin, với chỉ số ADG ở một số loài (từ 3 – 15%) và tỷ lệ FCR (-7% đến -11%).
Chiết xuất saponin từ thực vật với các công dụng giảm amonia, kích thích sự ngon miệng, kiểm soát nguy cơ mắc bệnh cầu trùng…
Saponin là chất chuyển hóa thứ cấp, nhiều đặc tính: chống nấm, hạn chế ammonia, kiểm soát mùi, kích thích hệ thống miễn dịch…
Hình 2 mô tả hoạt động tích cực của saponin trên các động vật nguyên sinh protozoa (cấu trúc màng tế bào có sterol), chẳng hạn như protozoa dạ cỏ và Eimeria sp, dẫn đến sự phá vỡ màng tế bào có nhân.
Thảo dược chứa saponin hoạt động như một chất tăng cường độ ngon miệng cho vật nuôi, cải thiện chất lượng nước, giảm thiểu tác hại môi trường (thủy sản), giảm thai chết lưu, tăng cân khi cai sữa, ổn định tiêu hóa sinh lý đặc biệt là giảm nguy cơ mắc bệnh cầu trùng.
Thử nghiệm đã được thực hiện trên gà thịt tại Pháp nhằm đánh giá khả năng kiểm soát bệnh cầu trùng bởi các thuốc trị cầu trùng narasin, nicarbazin và salinomycin so sánh với thảo dược chứa saponin. Kết quả cho thấy ở nhóm dùng saponin hiệu quả tốt hơn.
Kết luận
Hiệu quả trong chăn nuôi khi áp dụng thảo dược đã được chứng minh qua thời gian ở các vùng chăn nuôi phát triển (châu Âu). Xu hướng này đã và đang bắt đầu tại một vài khu vực chăn nuôi châu Á, trong đó có Việt Nam. Kháng sinh là cần thiết trong chăn nuôi nhưng việc sử dụng kháng sinh trong các mục đích ngoài trị bệnh cho thú nuôi thì không cần thiết.
Ngành chăn nuôi cần phải có định hướng rõ ràng hơn là chúng ta phải phòng bệnh hơn là trị bệnh. Phụ gia thảo dược là câu trả lời phù hợp trong trường hợp này. Đồng thời, cần hiểu rõ cách sử dụng và sử dụng đúng sản phẩm thảo dược có chất lượng khi thị trường phụ gia thảo dược đang phát triển nhanh về mặt số lượng.
