(Người Chăn Nuôi) – Sau sự cố dịch bệnh viêm ruột khiến 40% gà chết, Jimmy Smith đã cải thiện quản trị để xây dựng mô hình nuôi gà đẻ hiệu quả, ổn định và lợi nhuận cao.
Bài học quản trị nông trại
Jimmy Smith, một nông dân Scotland, trực tiếp điều hành trại gà đẻ Kilted Eggs ở Kinross. Đàn gà đầu tiên được chăm sóc suôn sẻ, hầu như không gặp sự cố. Tuy nhiên, mọi việc trở nên rối ren với đàn thứ hai. Giáng sinh 2023, khi người quản lý bị ốm, Smith buộc phải tự tay lo toàn bộ công việc trong chuồng. “Từ chủ trang trại, chúng tôi trở thành nhân viên. Dù kế hoạch và quy trình đều đã có, rắc rối vẫn liên tục phát sinh” – Smith kể.
Thời điểm đó, trại gà ghi nhận tỷ lệ chết lên đến 40% do viêm ruột. Nguyên nhân được xác định là do độc tố hình thành từ hệ thống cấp nước và thức ăn không được vệ sinh đầy đủ. Từ sau biến cố, họ thực hiện xả nước hàng ngày và đàn gà đã được cho xuất chuồng sớm ở 60 tuần tuổi (thay vì 89 tuần như kế hoạch).
Smith đầu tư khu chuồng nuôi hiện đại quy mô 40 × 80 m, bao gồm hai đàn gà 16.000 con bố trí song song và một khu riêng chứa 7.999 con. Chuồng nuôi được bao quanh bằng hàng rào kín, có cổng điện tử, mỗi đàn có 2 silo riêng và thêm hệ thống chứa 200 tấn lúa mạch, cải dầu, cùng kho đậu nành, dầu đậu nành và premix phục vụ phối trộn thức ăn.
Trang trại cũng hợp tác cố định với nhiều đối tác chiến lược, giúp giảm tải áp lực vận hành. Trứng được xuất cho Farmlay – một doanh nghiệp tích hợp chuyên cung cấp trứng cho các chuỗi như Aldi và Lidl. Farmlay hỗ trợ kỹ thuật và mua trứng theo giá cố định cho mọi nhà cung cấp. Ngoài ra, ông Smith cũng đầu tư thiết bị của Big Dutchman, bao gồm chuồng trại Natura Nova 284 và máy đóng gói của Prinzen theo tư vấn từ Farmlay. Các premix và phụ gia được cung cấp bởi Harbro – Công ty sản xuất 900.000 tấn thức ăn gia cầm và gia súc mỗi năm tại Anh.
Năng suất cao và ổn định
Dưới sự kiểm soát chặt chẽ, đàn gà giống H&N Brown của trang trại phát triển rất tốt. Tại tuần thứ 71, tỷ lệ đẻ trứng đạt 90,6%. Smith hướng tới trứng có trọng lượng trung bình 64 gram, trong đó một nửa đạt chuẩn size L, phần còn lại size M.
Điểm nổi bật trong cách chăm sóc của Smith là áp dụng mô hình “cho ăn phân chia”. Cụ thể, vào buổi sáng, đàn gia cầm được cho ăn 75 g thức ăn chứa 16% đạm; trong khi buổi tối được cho ăn 50 g thức ăn với 10,6% đạm. Ông Smith cho biết, đàn gà không cắn mổ nhau và chi phí giảm khoảng 1 euro mỗi 100 kg thức ăn so với việc dùng cám tổng hợp. Ông chia sẻ, chi phí thức ăn cũng được kiểm soát tốt, với 34,10 Euro/100 kg thức ăn buổi sáng và 33,50 Euro/100 kg thức ăn buổi chiều.
Khoảng 2/3 khối lượng thức ăn đến từ ngũ cốc tự sản xuất, chiếm 39% chi phí mua vào. Phần còn lại là premix và thức ăn bổ sung như đậu nành, chiếm 34% khối lượng nhưng 61% chi phí thức ăn.
Tối ưu hóa lợi nhuận
Smith từng phải chọn giữa mở rộng canh tác cây trồng hoặc tăng đàn gà. Ông tính toán: Một hecta trồng trọt tốn 22.000 Euro/năm giúp thu về khoảng 1.800 Euro từ ngũ cốc. Nếu mở thêm chuồng gà, sẽ mất 30.000 Euro từ ngũ cốc nhưng doanh thu từ đàn gà có thể đạt tới 1,8 triệu Euro mỗi năm. “Rõ ràng nuôi gà đem lại nguồn thu ổn định và hiệu quả hơn”, Smith kết luận.
Hiện tại, ông đang xây dựng một chuồng trại mới cho 32.000 con gà thả vườn với kích thước 20 x 120 m. Chi phí thấp hơn nhiều nhờ kết hợp vận hành hệ thống silo tại điểm cũ. Hai silo 40 tấn sẽ phục vụ cho việc nghiền, trộn và thổi thức ăn tự động, giúp giảm chi phí vận hành đáng kể. Hiện tại, ngoài chăn nuôi và trồng trọt, ông Smith còn sở hữu một nông trại hoa mẫu đơn 10.000 cây, là người duy nhất tại Scotland trồng loài hoa này trên quy mô lớn.
Từng là một chuyên gia ngân hàng đầu tư, Smith chia sẻ: “Trong tài chính, bạn ra quyết định về tiền bạc mà không thực sự hiểu bên kia là ai. Làm nông thì khác: bạn đi đến tận nơi, gặp người thật, việc thật, và học hỏi được rất nhiều. Giờ đây tôi có đất, có nông trại. Tôi tạo ra sản phẩm bền vững và để lại dấu ấn lâu dài. Càng lớn tuổi, tôi càng trân trọng điều đó”.
Dũng Nguyên
(Theo Future Farming)
