Sau hơn 8 năm, nước ta lại ghi nhận ca nhiễm vi rút cúm gia cầm (CGC) chủng A/H5 trên người. Với tổng đàn gia cầm hơn 3,79 triệu con, trong khi đây là thời điểm đang vào mùa mưa rét, sức đề kháng của vật nuôi giảm, do đó, để chủ động bảo vệ hiệu quả đàn vật nuôi cũng như đảm bảo sức khỏe cho người dân, công tác phòng, chống bệnh CGC đang được triển khai tích cực. Ngày 14/11, UBND tỉnh đã có công văn số 5774/UBND-KT yêu cầu các sở, ban, ngành cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống bệnh CGC trên địa bàn tỉnh.
Theo thông báo của Bộ Nông nghiệp và PTNT, từ đầu năm 2022 đến nay, cả nước đã xảy ra 34 ổ dịch CGC tại 19 tỉnh, thành phố; buộc tiêu hủy trên 77.000 con gia cầm và nhận định nguy cơ dịch bệnh CGC lây lan và xảy ra trên phạm vi rộng là rất cao do tổng đàn gia cầm lớn, chăn nuôi nhỏ lẻ còn chiếm đa số, chưa đảm bảo yêu cầu vệ sinh thú y, chưa an toàn dịch bệnh, nhiều đàn gia cầm chưa được tiêm phòng vắc xin. Vi rút CGC (các chủng vi rút A/H5 bao gồm H5N1, H5N6, H5N8…) lưu hành ở nhiều địa phương với tỉ lệ khá cao (khoảng 6%). Hoạt động giao thương buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm trong nước tăng mạnh vào các tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023, giết mổ nhỏ lẻ còn rất phổ biến.
Tình trạng nhập lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm còn xảy ra tại các tỉnh biên giới. Thời tiết diễn biến cực đoan, mưa lũ, chuyển lạnh làm giảm sức đề kháng của vật nuôi, tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển. Ngoài ra, nguy cơ xuất hiện một số chủng vi rút CGC như A/H7N9, A/H5N2, A/H5N5… xâm nhiễm vào Việt Nam thông qua hoạt động vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ gia cầm và sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc.
Đặc biệt, theo thông tin của Bộ Y tế, sau hơn 8 năm Việt Nam không có trường hợp người tử vong hoặc nhiễm vi rút cúm A/H5, vào ngày 5/10 đã có 1 trường hợp người nhiễm vi rút CGC, chủng A/H5 tại tỉnh Phú Thọ; nâng tổng số người nhiễm vi rút CGC chủng A/H5 tại Việt Nam lên 128 trường hợp, trong đó có 64 (chiếm tỉ lệ 50%) trường hợp tử vong do vi rút CGC A/H5N1 trong giai đoạn từ năm 2003 đến tháng 10/2022.
Tiêm phòng vắc xin cúm gia cầm cho đàn gia cầm đảm bảo tỉ lệ từ 80% trở lên – Ảnh: L.A
Theo Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y (CN&TY) Nguyễn Trung Hậu, tại tỉnh Quảng Trị, ngoài những nguyên nhân nêu trên, hiện nay mặc dù các địa phương vẫn đang tổ chức tiêm phòng vắc xin CGC nhưng tỉ lệ tiêm phòng đang đạt rất thấp, nhất là tại các vùng chăn nuôi gia cầm trọng điểm, ổ dịch cũ ở các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh và Triệu Phong nên nguy cơ bệnh CGC có thể bùng phát và lây lan ra diện rộng trong thời gian tới là rất cao. Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh CGC A/H5, cần chủ động ngăn chặn các ổ dịch CGC trên gia cầm, hạn chế thấp nhất vi rút CGC lây nhiễm và gây tử vong cho người, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu thiệt hại cho ngành chăn nuôi.
Ngay khi nhận được thông tin về trường hợp ca nhiễm vi rút CGC chủng A/H5 ở tỉnh Phú Thọ, Chi cục CN&TY đã chỉ đạo trạm CN&TY các huyện, thị xã, thành phố phối hợp với các địa phương tiến hành rà soát thống kê tổng đàn và triển khai thực hiện quyết liệt, triệt để công tác tiêm phòng vắc xin phòng bệnh cho gia cầm. Hướng dẫn các địa phương tổ chức vệ sinh, khử trùng tiêu độc tại các ổ dịch cũ, các điểm giết mổ gia cầm, chợ bán gia cầm sống, chuồng trại chăn nuôi và các nơi có nguy cơ cao trên địa bàn toàn tỉnh. Chuẩn bị đầy đủ vắc xin, hóa chất, vật tư để phục vụ cho công tác phòng, chống dịch và ứng phó khi có dịch bệnh xảy ra. Kiểm tra, giám sát chặt chẽ công tác kiểm dịch vận chuyển, kiểm soát giết mổ gia súc, gia cầm.
Hiện nay, mặc dù tình hình dịch bệnh trên đàn vật nuôi nói chung và đàn gia cầm nói riêng trên địa bàn tỉnh đang được kiểm soát, không ghi nhận các ổ dịch mới phát sinh; các ổ dịch cũ đều đã qua 21 ngày không phát sinh thêm dịch bệnh. Tuy nhiên, theo nhận định của Chi cục CN&TY, do thời tiết đang bước vào giai đoạn mưa rét, sức đề kháng của vật nuôi giảm, môi trường ẩm ướt thuận lợi cho sự phát triển của tác nhân gây bệnh.
Bên cạnh đó, các tháng cuối năm là thời điểm nhiều hộ tái đàn, tăng đàn, nhu cầu vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm tăng cao để phục vụ cho tết Nguyên đán nên nguy cơ bùng phát dịch bệnh là rất lớn. Do đó, UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu các sở, ban, ngành cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai quyết liệt, đồng bộ công tác tiêm vắc xin phòng bệnh cúm cho gia cầm, đẩy mạnh các giải pháp phòng, chống bệnh CGC.
Ông Nguyễn Trung Hậu nhấn mạnh, do bệnh CGC có khả năng lây lan sang người nên các hộ nuôi cần báo ngay cho cơ quan thú y và chính quyền địa phương khi phát hiện gia cầm mắc bệnh nhằm kịp thời phát hiện, xử lý triệt để ổ dịch tránh lây lan trên diện rộng. Tuyệt đối không giấu dịch, không tự vận chuyển gia cầm bị mắc bệnh, nghi mắc bệnh ra khỏi vùng dịch, không vứt xác gia cầm chết bừa bãi nhằm bảo vệ an toàn cho sức khỏe của hộ nuôi và người dân xung quanh.
Về phía các địa phương cần tiếp tục rà soát, tổ chức tiêm mới, tiêm bổ sung vắc xin CGC phòng bệnh cho đàn gia cầm, bảo đảm đạt tỉ lệ trên 80% tổng đàn tại thời điểm tiêm; thường xuyên rà soát, tiêm phòng bổ sung cho đàn gia cầm mới phát sinh và chưa được tiêm phòng vắc xin CGC.
Có biện pháp đối với các hộ chăn nuôi không tham gia tiêm phòng cho đàn gia cầm. Đối với trường hợp nuôi mới gia cầm không thực hiện đăng ký và không tiêm phòng vắc xin CGC nếu mắc bệnh cương quyết tiêu hủy và không hỗ trợ. Hướng dẫn hộ nuôi tăng cường áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học; thường xuyên vệ sinh, sát trùng bằng vôi bột, hóa chất; tổ chức tháng tổng vệ sinh, tiêu độc, sát trùng để tiêu diệt các loại mầm bệnh.
Quản lý chặt chẽ các hộ kinh doanh gia cầm trên địa bàn, yêu cầu ký cam kết không mua bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm chưa qua kiểm dịch. Đồng thời, chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, vật tư sẵn sàng ứng phó khi có dịch xảy ra; bố trí địa điểm tiêu hủy gia cầm bệnh theo đề nghị của cơ quan thú y.
“Để chủ động phòng, chống vi rút CGC lây sang người, theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn, người dân tuyệt đối không ăn gia cầm mắc bệnh, không ăn tiết canh gia cầm và các sản phẩm gia cầm chưa nấu chín; khi tiếp xúc với gia cầm phải có bảo hộ cá nhân; rửa tay bằng nước sạch và xà phòng sau khi tiếp xúc, chế biến gia cầm; chỉ mua gia cầm, sản phẩm gia cầm có nguồn gốc rõ ràng, đã được cơ quan thú y kiểm soát để sử dụng làm thực phẩm”, ông Hậu lưu ý thêm.
Lê An
Nguồn: Báo Quảng Trị