(Người Chăn Nuôi) – Hội nghị liên ngành Y tế – Thú y nhằm tăng cường biện pháp phòng, chống và kiểm soát bệnh dại do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức tại Hà Nội ngày 12/11/2025 khẳng định quyết tâm thực hiện mục tiêu “Không còn người tử vong do bệnh dại vào năm 2030”.
Toàn cảnh Hội nghị.
Bệnh có thể phòng ngừa, nhưng vẫn gây tử vong hàng năm
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cho biết: Bệnh dại vẫn là một trong những bệnh truyền lây nguy hiểm nhất từ động vật sang người, với tỷ lệ tử vong gần như 100% khi đã phát bệnh. Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hàng chục ca tử vong và hàng chục nghìn người phải tiêm phòng sau khi bị chó, mèo cắn.
Ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) phát biểu khai mạc.
“Dù bệnh dại hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng vaccine, song tình trạng người dân chủ quan, chưa tiêm phòng cho đàn chó mèo, hoặc không đến cơ sở y tế điều trị dự phòng sau khi bị cắn vẫn xảy ra ở nhiều địa phương. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến những ca tử vong đáng tiếc,” ông Sơn nhấn mạnh.
Ông cũng cho biết, Bộ Y tế đang phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH) triển khai nhiều giải pháp liên ngành, đảm bảo sớm đạt được mục tiêu không còn người tử vong vì bệnh dại vào năm 2030.
Một sức khỏe – chìa khóa kiểm soát bệnh dại bền vững
Đồng chủ trì hội nghị, bà Nguyễn Thu Thủy – Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhấn mạnh: Việt Nam đang triển khai chương trình phòng, chống bệnh dại theo cách tiếp cận “Một sức khỏe” (One Health), gắn kết ba lĩnh vực y tế, thú y và môi trường.
Bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y nhấn mạnh sự chung tay của các bên trong phòng chống bệnh dại.
“Phòng, chống bệnh dại không thể chỉ do một ngành đảm trách. Phải có sự chung tay của ngành y tế trong điều trị, của ngành thú y trong kiểm soát nguồn lây, và của chính quyền, người dân trong quản lý đàn chó mèo”, bà Thủy nói.
Theo bà Thủy, các biện pháp then chốt gồm: Quản lý chặt chẽ đàn chó, mèo, hạn chế tình trạng thả rông. Tăng cường tiêm phòng vaccine cho đàn chó mèo, đảm bảo tỷ lệ tiêm đạt từ 70 – 80% tổng đàn trở lên. Cùng với đó cần nâng cao năng lực giám sát, điều tra, xử lý ổ dịch, đồng thời tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân, đặc biệt về việc đến ngay cơ sở y tế khi bị chó, mèo cắn để được điều trị dự phòng.
Thay mặt các tổ chức quốc tế, Tiến sĩ Jennifer Horton, Phó Đại diện WHO tại Việt Nam ghi nhận những tiến bộ đáng kể của Việt Nam trong kiểm soát bệnh dại. Bà nhấn mạnh, Việt Nam đã chứng minh sự quyết tâm trong phối hợp liên ngành, đẩy mạnh tiêm phòng cho đàn chó, mèo và nâng cao năng lực giám sát dịch bệnh. Đây là nền tảng quan trọng để tiến tới loại trừ bệnh dại”.
Bà Jennifer Horton, Phó Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam ghi nhận những tiến bộ đáng kể của nước ta trong kiểm soát bệnh dại.
Theo bà Jennifer Horton, WHO, FAO, WOAH và UNEP sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam triển khai Chương trình Toàn cầu “Không còn ca tử vong do bệnh dại vào năm 2030”, tập trung vào ba trụ cột chính: Phòng bệnh trên động vật thông qua việc tiêm phòng vaccine cho chó, mèo, quản lý chó thả rông; Ngăn ngừa phơi nhiễm ở người bằng cách giáo dục cộng đồng, truyền thông nguy cơ và điều trị sau phơi nhiễm (PEP), bảo đảm nguồn vaccine và giảm chi phí tiếp cận.
Địa phương đẩy mạnh hành động
Qua các báo cáo tại hội nghị cho thấy, nhiều tỉnh, thành phố đã đạt kết quả nổi bật trong công tác kiểm soát bệnh dại. Tiêu biểu là Hà Nội đã hoàn thành 12/12 vùng an toàn dịch bệnh dại cấp quận, 100% phường, xã có sổ theo dõi đàn chó, mèo và tổ chức tiêm phòng đạt trên 90% tổng đàn. Thành phố đang triển khai phần mềm quản lý đàn chó, mèo, hướng tới quản lý minh bạch, hiện đại.
Thanh Hóa, địa phương có tổng đàn chó hơn 325.000 con đã triển khai “Năm cao điểm tiêm phòng vaccine dại 2025”, đạt tỷ lệ 81,5% dù chịu ảnh hưởng của bão lũ. Các năm trước, tỷ lệ tiêm đạt trên 95%.
Phú Thọ ghi nhận 4 trường hợp tử vong do bệnh dại trong năm 2025, song công tác xử lý ổ dịch được thực hiện bài bản. Tỉnh đã tiêm hơn 160.000 liều vaccine, đạt gần 60% tổng đàn, đồng thời tăng cường truyền thông, tập huấn cho hàng nghìn người dân.
Trong khi đó, Ninh Bình và Tuyên Quang là hai tỉnh duy trì tốt công tác kiểm soát dịch, nhiều năm không ghi nhận ca bệnh dại trên động vật. Tỷ lệ tiêm phòng đạt từ 60 – 80%, hoạt động truyền thông được đẩy mạnh trong trường học và khu dân cư.
Bên cạnh kết quả tích cực, các đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn lớn đang cản trở công tác loại trừ bệnh dại như nhận thức cộng đồng chưa đồng đều, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi. Người dân vẫn còn chủ quan, thả rông chó, mèo, không tiêm phòng định kỳ. Thiếu nhân lực thú y cơ sở, mức phụ cấp thấp khiến việc triển khai tiêm phòng, giám sát gặp nhiều khó khăn. Công tác xử lý chó thả rông, vi phạm quy định nuôi nhốt, tiêm phòng còn lúng túng, chưa có hướng dẫn cụ thể về quy trình, nhân lực, kinh phí. Ngoài ra, chế tài xử phạt còn yếu, nhiều địa phương chỉ nhắc nhở, chưa đủ sức răn đe.
Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y Nguyễn Thu Thủy cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp Bộ Y tế rà soát, đề xuất đưa nội dung phòng, chống bệnh dại vào Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm (sửa đổi), với các hướng dẫn chi tiết về quy trình xử lý chó thả rông, kinh phí nuôi giữ, định mức kỹ thuật và cơ chế phối hợp giữa các ngành.
Phát biểu tại hội nghị, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) nhấn mạnh: Không có biện pháp y tế nào hiệu quả nếu người dân không chủ động. Mỗi chủ nuôi chó, mèo phải có trách nhiệm khai báo, tiêm phòng đầy đủ và tuân thủ quy định nuôi nhốt, đeo rọ mõm. Đó là hành động thiết thực nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng.
Theo ông Sơn, Bộ Y tế sẽ phối hợp các địa phương tăng cường truyền thông về PEP – tiêm phòng sau phơi nhiễm, hướng dẫn người dân đến cơ sở y tế sớm, tránh dùng thuốc dân gian hoặc điều trị sai cách, một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều ca tử vong đáng tiếc. Bộ Y tế cũng đang đề xuất mở rộng mạng lưới cung ứng vaccine và huyết thanh phòng bệnh dại, đảm bảo người dân ở vùng sâu, vùng xa tiếp cận nhanh, kịp thời, không bỏ lỡ “thời gian vàng” điều trị.
Đại diện WHO, FAO và các tổ chức quốc tế khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực phòng chống bệnh dại. Kết thúc hội nghị, bà Nguyễn Thu Thủy thay mặt ban tổ chức gửi lời cảm ơn các bộ, ngành, địa phương và đối tác quốc tế cùng phối hợp để đẩy lùi bệnh dại. Bà Thủy nhấn mạnh: “Phòng, chống bệnh dại không chỉ là nhiệm vụ y tế, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Khi mỗi người dân, mỗi hộ nuôi chó mèo đều có ý thức, chúng ta sẽ thực sự tiến gần đến mục tiêu không còn người tử vong vì bệnh dại vào năm 2030”.
Thùy Khánh
Bài và ảnh
