Từ giữa tháng 4 đến nay, giá heo hơi trên cả nước liên tục tăng và chính thức thiết lập đỉnh giá mới xung quanh mức 6,7 – 7 triệu đồng/tạ (100 kg) vào cuối tháng 5 này. Cả mức giá lẫn thời điểm tăng giá đều khiến người chăn nuôi khá bất ngờ pha lẫn niềm vui sau thời gian dài giá heo hơi chỉ có biết giảm chứ không hề tăng.
Bất ngờ là bởi theo quy luật, giá heo hơi thông thường chỉ tăng mạnh dịp cuối năm, từ tháng 11 cho đến cuối tháng 12 âm lịch, còn từ sau tết Nguyên đán, giá heo hơi sẽ giảm trở lại sau đó đi ngang. Bất ngờ, đó là điều mà hầu như người nuôi heo nào cũng cảm nhận được, bởi bao hy vọng về giá heo hơi sẽ tăng trở lại đều đã được họ đặt hết vào mùa cao điểm tiêu thụ dịp cuối năm 2023, đầu năm 2024 đã không hề xảy ra. Mọi hy vọng tưởng chừng như tan biến thì giá heo hơi bỗng tăng trở lại từ sau tết Nguyên đán và mức tăng ngày càng mạnh mẽ hơn kể từ giữa tháng 4 đến nay.
Giá heo hơi tăng mạnh, nhiều trang trại chăn nuôi lớn tranh thủ tái đàn. Ảnh: TÍCH CHU
Không khó để lý giải cho sự bất ngờ này ở thời điểm hiện tại, khi suốt cả năm 2023, giá heo hơi thường chỉ ở mức 4,8 – 5,2 triệu đồng/tạ, trong khi giá thành tại các trại lớn đã là 5,5 triệu đồng/tạ, còn ở hộ nuôi nhỏ lẻ phổ biến mức 6 triệu đồng/tạ. Với mức giá trên, cứ mỗi tạ heo hơi bán ra, người nuôi bị lỗ bình quân 500.000 đồng đến 1 triệu đồng, nên nhiều hộ chăn nuôi thua lỗ phải giảm tổng đàn, thậm chí là ngưng nuôi do không còn vốn để tái đàn. Điều này đã làm nguồn cung heo hơi giảm mạnh so với nhu cầu thị trường và cùng với đó, lượng heo nhập lậu cũng giảm do giá heo hơi các nước xung quanh tăng trở lại, đẩy giá heo hơi trong nước tăng mạnh trong thời gian gần đây. Ngay cả tỉnh Đồng Nai vốn được mệnh danh là thủ phủ chăn nuôi heo theo báo cáo của Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) thì tổng đàn cũng đã giảm 1,27% trong 4 tháng đầu năm.
Có thể nói, giá heo hơi tăng mạnh trở lại đã khiến người nuôi heo vỡ òa sung sướng vì với mức giá hiện tại, mỗi tạ heo hơi khi xuất chuồng sẽ mang lại mức lợi nhuận khoảng 1,2 – 1,5 triệu đồng. Chưa hết, nếu duy trì mức giá trên trong thời gian dài mức lợi nhuận của người chăn nuôi sẽ còn tăng lên, bởi giá thức ăn hầu hết đều đã giảm từ 10 – 20% so với trước. Tuy nhiên, không phải người nuôi heo nào cũng hưởng lợi được từ việc giá heo hơi tăng và đó cũng chính là nỗi buồn của những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, những trang trại đã không đủ sức cầm cự vượt qua giai đoạn giá heo hơi xuống thấp và kéo dài suốt cả năm 2023. Không những thế, hiện dù rất muốn tái đàn, những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ cũng gặp khó do giá con giống bắt đầu tăng và khan hiếm, trong khi giá heo hơi trong 4 tháng tới chưa biết sẽ như thế nào.
Thị trường vốn ẩn chứa nhiều biến số khó lường, riêng với ngành hàng chăn nuôi, các biến số có phần nhiều hơn và độ khó lường cũng cao hơn. Nhưng cũng chính từ những biến số khó lường và khắt khe đó đã góp phần làm nên những cuộc sàng lọc tự nhiên, từng bước loại bỏ dần quy mô chăn nuôi nhỏ lẻ vốn đã lỗi thời trước các tiêu chí ngày càng cao về: chất lượng, giá thành, an toàn vệ sinh thực phẩm, môi trường và mới đây nhất là phát thải khí nhà kính. Một khi thị trường đã định hình các tiêu chí trên thì người chăn nuôi sẽ không có con đường nào khác ngoài việc tuân thủ đúng theo các tiêu chí trên. Điều này cũng đồng nghĩa với việc những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ sẽ bị thu hẹp dần, tiến tới chấm dứt, chỉ còn lại những trang trại lớn được đầu tư bài bản đúng theo các quy định mới.
Thực tế diễn biến thị trường heo hơi hiện nay cho thấy, hầu như chỉ có những doanh nghiệp hay trang trại chăn nuôi quy mô lớn, có tiềm lực tài chính vững mạnh mới có sức chờ đợi giá heo hơi phục hồi và hưởng lợi từ cơ hội này. Đã có doanh nghiệp công bố mức doanh thu thuần hàng ngàn tỷ đồng cùng con số lãi gộp hàng trăm tỷ đồng chỉ trong 4 tháng đầu năm 2024 này. Cơ hội và rủi ro là 2 điều luôn song hành với người sản xuất, kinh doanh, và chỉ những ai biết hạn chế rủi ro, tranh thủ, nắm bắt tốt cơ hội thì mới có thể tồn tại và phát triển được, trong đó, ngành hàng chăn nuôi cũng không là ngoại lệ.
Tích Chu
