(Người Chăn Nuôi) – Trong bối cảnh thị trường nguyên liệu thức ăn chăn nuôi toàn cầu biến động mạnh, các doanh nghiệp trong nước đứng trước nhiều sức ép về giá thành và nguồn cung. Phóng viên Đặc san Người Chăn nuôi đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Đức Huyên, Tổng Giám đốc Công ty Việt Tín, xung quanh những thách thức hiện nay và giải pháp để từng bước chủ động hơn nguồn nguyên liệu trong nước.
PV: Thưa ông, ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi trong nước đang chịu tác động lớn từ biến động toàn cầu. Theo ông, đâu là những thách thức lớn nhất mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt?
Ông Bùi Đức Huyên: Ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi của Việt Nam hiện nay chịu tác động từ rất nhiều yếu tố bên ngoài, từ xung đột địa chính trị, vận tải biển, cho đến chính sách thương mại của các quốc gia xuất khẩu nguyên liệu. Trong bối cảnh ấy, thách thức lớn nhất của doanh nghiệp trong nước là quy mô sản xuất còn nhỏ, sức cạnh tranh yếu, không có lợi thế khi đàm phán với các tập đoàn cung ứng toàn cầu.
Ngoài ra, chúng ta còn đối diện với ủi ro chính sách về nguyên liệu đầu vào, ví dụ như những thay đổi về thuế nhập khẩu, hàng rào kỹ thuật hay các biến động tỷ giá. Điều này khiến doanh nghiệp trong nước luôn ở thế bị động, phải gánh nhiều chi phí.
PV: Việt Nam vẫn phụ thuộc phần lớn vào nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi. Vậy theo ông, đâu sẽ là những “nút thắt” khiến chúng ta chưa thể chủ động nguồn cung trong nước và điều này để lại những hệ lụy gì?
Ông Bùi Đức Huyên: Thứ nhất, diện tích gieo trồng trong nước còn manh mún, thiếu quy hoạch vùng nguyên liệu đủ lớn. Thứ hai, chúng ta chưa có chính sách khuyến khích, bảo hộ rõ ràng để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư công nghệ gieo trồng, nâng cao năng suất và giảm giá thành.
Hệ quả là doanh nghiệp phải phụ thuộc lớn vào nguồn nhập khẩu. Chi phí nhập khẩu cao, cộng thêm biến động tỷ giá USD, biến động giá nguyên liệu quốc tế, khiến giá thành sản phẩm chăn nuôi đội lên. Người chịu thiệt cuối cùng chính là người chăn nuôi trong nước.
PV: Riêng với Công ty Việt Tín, doanh nghiệp đã làm gì để thích ứng với tình trạng phụ thuộc nhập khẩu, thưa ông?
Ông Bùi Đức Huyên: Chúng tôi tập trung vào tăng cường sử dụng nguyên liệu trong nước như sắn, ngô, cám gạo – những mặt hàng có sẵn và là thế mạnh. Song song, Việt Tín chủ động làm việc với các đơn vị cung cấp thông tin, tư vấn và đặc biệt là kết nối với các nhà thương mại uy tín để ký hợp đồng mua nguyên liệu ổn định trong khoảng 6 tháng đến 1 năm. Cách làm này giúp chúng tôi giảm bớt biến động giá trong ngắn hạn, đồng thời tạo sự chủ động trong kế hoạch sản xuất và bình ổn giá thành cho người chăn nuôi.
PV: Xin ông có thể chia sẻ thêm về những sáng kiến, mô hình hợp tác mà Việt Tín đang triển khai để từng bước chủ động hơn nguồn nguyên liệu trong nước?
Ông Bùi Đức Huyên: Một trong những hướng đi của chúng tôi là tận dụng thời điểm mùa vụ để ký hợp đồng mua nguyên liệu dự trữ từ 6 – 8 tháng với các đối tác thương mại uy tín ở các vùng trồng. Nguồn nguyên liệu sau đó được đưa dần về nhà máy, đảm bảo cho sản xuất không bị gián đoạn.
Bên cạnh đó, chúng tôi đang nghiên cứu các mô hình liên kết trực tiếp với vùng nguyên liệu, theo hướng doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho nông dân, để cả hai bên cùng có lợi.
PV: Từ thực tế đang diễn ra hiện nay, theo ông, đâu sẽ là những giải pháp căn cơ để chúng ta có thể giải quyết bài toán nguyên liệu cho sản xuất thức ăn chăn nuôi?
Ông Bùi Đức Huyên: Tôi cho rằng phải có sự phối hợp đồng bộ giữa “4 nhà”, đó là: Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà nông – Doanh nghiệp.
Trong đó, vai trò của Nhà nước đặc biệt quan trọng ở khâu quy hoạch vùng nguyên liệu đủ lớn, có chính sách khuyến khích đầu tư, hỗ trợ vốn, tín dụng và hạ tầng logistics. Mặt khác, cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong gieo trồng để nâng cao năng suất, giảm chi phí, từ đó tạo được sản phẩm có chất lượng và giá cả cạnh tranh so với nguồn nhập khẩu.
PV: Thưa ông, thị trường thức ăn chăn nuôi đang nhiều biến động. Nhưng với vai trò là một đơn vị sản xuất thức ăn chăn nuôi lâu năm ở trong nước thì ông có những đánh giá thế nào về triển vọng của ngành này trong 3 – 5 năm tới?
Ông Bùi Đức Huyên: Tôi vẫn nhìn thấy nhiều dư địa phát triển cho lĩnh vực sản xuất thức ăn chăn nuôi của chúng ta. Việt Nam hiện đứng thứ 6 thế giới về chăn nuôi heo và thứ 2 về chăn nuôi gia cầm, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của hơn 100 triệu dân. Do đó, nhu cầu thức ăn chăn nuôi chắc chắn sẽ tiếp tục tăng trưởng.
Điều cần làm là tăng cường liên kết chuỗi giữa nhà máy sản xuất thức ăn, vùng nguyên liệu trong nước và các trang trại lớn. Khi rút ngắn khâu trung gian, chúng ta vừa giảm giá thành, vừa nâng cao chất lượng, từ đó cải thiện lợi nhuận cho người chăn nuôi.
Tuy nhiên, điểm mấu chốt vẫn là chính sách vĩ mô: quy hoạch vùng nguyên liệu đủ lớn, giảm chi phí lãi vay, giảm chi phí logistics và giảm phụ thuộc nhập khẩu. Nếu làm được, các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng với các tập đoàn nước ngoài ngay trên sân nhà.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Tổng Giám đốc Công ty Việt Tín “Ngành chăn nuôi Việt Nam có tiềm năng rất lớn, nhưng muốn phát triển bền vững thì phải giải quyết căn cơ bài toán nguyên liệu. Đó không chỉ là việc của doanh nghiệp, mà cần sự vào cuộc của cả hệ thống, từ chính sách đến khoa học công nghệ và liên kết chuỗi giá trị”.
ÔNG BÙI ĐỨC HUYÊN
Thùy Khánh (Thực hiện)
