Mỗi năm Nghệ An có 920 nghìn tấn rơm rạ và hàng trăm tấn phụ phẩm từ cây ngô. Theo con số của ngành trồng trọt, khoảng 50% rơm rạ và 10% của cây ngô đang bỏ lãng phí ngoài đồng ruộng.
Nhiều năm nay, do cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp, lượng trâu bò nuôi trong dân giảm dần, khiến người nông dân ít quan tâm đến rơm rạ sau khi thu hoạch lúa.
Bà Nguyễn Thị Hòa ở xóm Đồng Bàn, xã Lăng Thành (Yên Thành) cho hay, trước đây gia đình nuôi 1 – 2 con trâu, bò để lấy sức kéo phục vụ sản xuất nông nghiệp. Vào vụ thu hoạch lúa, toàn bộ rơm của gia đình được phơi khô, xây thành cây to ở góc vườn, làm thức ăn dự trữ cho trâu bò. Nay do cơ giới hóa vào khâu làm đất, thu hoạch, vận chuyển, nên gia đình không nuôi trâu, bò lấy sức kéo nữa, toàn bộ rơm sau khi thu hoạch đều bỏ lại ruộng.
Hiện nay, phần lớn rơm rạ sau khi thu hoạch, bà con nông dân không thu gom, sử dụng. Ảnh: Xuân Hoàng
Quan sát trên các cánh đồng lúa vừa mới thu hoạch trên địa bàn các huyện Yên Thành, Diễn Châu, Đô Lương, Nam Đàn, Quỳnh Lưu, Tân Kỳ… cho thấy rơm, rạ bỏ không ngoài đồng khá phổ biến.
Nghệ An có diện tích gieo cấy lúa trên 95.000 ha, và khoảng 60.000 ha ngô. Hàng năm, vào vụ thu hoạch, ngoài một số phụ phẩm được bà con thu gom, xử lý, làm thức ăn cho gia súc, vẫn còn một khối lượng lớn phụ phẩm chưa được thu gom, sử dụng.
Những năm gần đây, một số nông dân thu gom rơm để bán cho các cơ sở chăn nuôi trâu bò, nhưng tỷ lệ rơm thu được vẫn chưa nhiều. Ảnh: Xuân Hoàng
Theo ông Nguyễn Tiến Đức – Trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV cho biết: Qua nghiên cứu cho thấy trên mỗi ha lúa, lượng rơm rạ ngang bằng sản lượng lúa thu về; chưa kể vỏ trấu. Đối với cây ngô, lượng thân lá thu được trên 1 ha ngô bằng 2 lần sản lượng ngô thu được trên 1 ha đó và tỷ lệ hạt ngô bằng 80% của bắp ngô, còn lại 20% là lõi ngô.
Như vậy, mỗi năm Nghệ An có sản lượng lúa 920 nghìn tấn, thì lượng rơm rạ thu được cũng tương đương, ngoài ra còn có 184 nghìn tấn vỏ trấu (vỏ trấu chiếm 0,2% của lúa) và sản lượng ngô đạt 203 nghìn tấn, thì đối với thân, lá ngô đã có 406 tấn và 40.600 tấn lõi ngô.
Trong số 920 nghìn tấn rơm rạ đó, chỉ có 50% được thu gom để sử dụng, 40% để lại ruộng và 10% được đốt; trấu là 100% được thu gom để sử dụng. Đối với cây ngô, 30% cây, lá và 10% lõi được thu gom xử lý, sử dụng; 60% thân, lá và 90% lõi được đốt; 10% thân, lá của cây ngô để lại đồng ruộng.
Đối với cây ngô, phần lớn đã được thu gom xử lý, sử dụng, nhưng vẫn còn 10% phụ phẩm để tại đồng ruộng. Ảnh: Xuân Hoàng
Rơm rạ và thân, lá ngô, cùng với một số phụ phẩm nông nghiệp khác là nguồn nguyên liệu lớn để trồng nấm, sản xuất phân vi sinh, làm thức ăn cho trâu bò… Nếu như biết tận dụng thì đây vừa là nguồn nguyên liệu chi phí thấp, vừa giải quyết nguồn thu nhập cho nông dân.
Thực tế, đã có một số nông dân trên địa bàn tỉnh đầu tư mua máy thu gom và bó rơm để bán cho các trang trại chăn nuôi gia súc và các cơ sở sản xuất nấm trong và ngoài tỉnh, nhưng số lượng rơm được thu gom sau thu hoạch lúa chưa nhiều./.
Xuân Hoàng
Nguồn: Báo Nghệ An
