(Người Chăn Nuôi) – Ngày 12/8 tại TP Hồ Chí Minh, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công thương (Bộ Công Thương) tổ chức hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Sự kiện quy tụ lãnh đạo Bộ, chuyên gia và các doanh nghiệp đầu ngành để thảo luận về các giải pháp đồng bộ, hướng tới mục tiêu đưa ngành sữa trở thành một ngành hàng chiến lược, tự chủ về nguyên liệu và có sức cạnh tranh vững chắc trên thị trường quốc tế.
Thúc đẩy phát triển ngành sữa Việt Nam theo hướng tự chủ và bền vững
Khát vọng lớn từ một ngành hàng chiến lược
Khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của ngành sữa trong chiến lược bảo đảm dinh dưỡng quốc gia. “Ngành sữa không chỉ là ngành hàng chiến lược của nông nghiệp bền vững, mà còn là động lực thúc đẩy công nghiệp chế biến thực phẩm hiện đại, gia tăng năng lực cạnh tranh của hàng Việt,” Thứ trưởng Hoài phát biểu.
Các đại biểu tham dự Hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: PV
Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, ngành sữa Việt Nam đối mặt với cả cơ hội bứt phá lẫn áp lực cạnh tranh. Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể sau hơn một thập kỷ thực hiện quy hoạch, ngành sữa vẫn còn những thách thức lớn, đặc biệt là sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Hiện nay, nguồn sữa tươi trong nước chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu, phần còn lại phải dựa vào sữa bột hoàn nguyên nhập khẩu. Sự mất cân đối này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tự chủ mà còn tác động trực tiếp đến chất lượng sản phẩm và giá thành.
Trước thực trạng đó, các chuyên gia và nhà quản lý tại hội thảo đã đưa ra một lộ trình đầy tham vọng cho ngành sữa đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Mục tiêu cụ thể là nâng tổng đàn bò lên 650.000 – 700.000 con, sản lượng sữa tươi đạt 2,6 triệu tấn. Một điểm đáng chú ý trong chiến lược này là việc phát triển các trang trại công nghệ cao đạt chuẩn quốc tế, với 60% đàn bò được nuôi trong môi trường an toàn sinh học, hướng tới mục tiêu trung hòa carbon. Song song đó, mô hình chăn nuôi hộ gia đình vẫn được duy trì để bảo đảm nguồn cung ổn định và tạo việc làm cho lao động nông thôn.
Kết nối chuỗi giá trị, nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu
Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, một trong những giải pháp trọng tâm được các đại biểu đề cập là việc xây dựng chuỗi giá trị bền vững từ chăn nuôi đến chế biến và phân phối. Theo PGS.TS Trần Quang Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam, để thương hiệu sữa Việt có tính cạnh tranh toàn cầu, các doanh nghiệp phải phát triển trang trại theo mô hình nông nghiệp bền vững, kinh tế tuần hoàn, sử dụng năng lượng sạch và đạt các chuẩn quốc tế như Global G.A.P, Organic hay trung hòa carbon (PAS 2060:2014).
Cùng chung quan điểm, các ý kiến tại hội thảo thống nhất rằng việc ứng dụng khoa học công nghệ, đào tạo nhân lực chất lượng cao và mở rộng thị trường xuất khẩu là những yếu tố then chốt. Thị trường sữa nội địa vẫn còn dư địa lớn khi mức tiêu thụ bình quân của người Việt chỉ khoảng 27 lít/người/năm, thấp hơn nhiều so với Thái Lan (35 lít) hay Singapore (45 lít).
Ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, khẳng định: “Mục tiêu đến năm 2045 là đạt mức tiêu thụ trên 100 kg/người/năm, với sữa tươi trong nước chiếm trên 60%. Muốn vậy, cần bắt đầu từ việc phát triển nguồn nguyên liệu nội địa, khuyến khích tiêu dùng sữa tươi sạch và có chính sách hỗ trợ chăn nuôi quy mô phù hợp”.
Các doanh nghiệp lớn trong ngành cũng đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết. Ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH, chia sẻ tầm nhìn đến năm 2030, toàn bộ sữa dạng lỏng của TH sẽ được sản xuất từ sữa tươi nguyên liệu, thay thế hoàn toàn sữa hoàn nguyên. Để đạt được mục tiêu này, việc tăng đàn bò là yếu tố tiên quyết. Ông cũng kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Chương trình quốc gia về Bữa ăn học đường để cải thiện thể lực trẻ em, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển như Nhật Bản.
Về phía Vinamilk, ông Nguyễn Quang Trí, Giám đốc điều hành sản xuất, đề xuất Nhà nước tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đơn giản hóa thủ tục đầu tư và đăng ký sản phẩm. Đồng thời, cần có các chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng, đất đai để hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng vùng nguyên liệu, tăng tỷ lệ nội địa hóa. Ông Trí nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tháo gỡ rào cản kỹ thuật, hỗ trợ xúc tiến thương mại và đổi mới công nghệ để nâng cao vị thế thương hiệu Việt.
Để tạo bước đột phá cho ngành sữa, việc hoàn thiện cơ chế, chính sách là điều kiện tiên quyết. Theo Thứ trưởng Trương Thanh Hoài, cần triển khai chiến lược đồng bộ từ vùng nguyên liệu, công nghệ chế biến, logistics đến phân phối; đồng thời hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư, khuyến khích đổi mới sáng tạo và liên kết chuỗi giá trị.
Các đại biểu cũng kiến nghị duy trì đối thoại thường xuyên giữa Nhà nước và doanh nghiệp, kịp thời giải quyết khó khăn, tạo môi trường cạnh tranh công bằng và ổn định. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp an tâm đầu tư mà còn tạo động lực cho sự phát triển lâu dài của toàn ngành.
Thùy Khánh
