Ở nước ta, công tác giống vật nuôi, trong đó có công tác giống trâu chưa được quan tâm đúng mức. Trong tình hình hiện nay, công tác giống trâu cần tập trung chọn lọc để bồi dục và nuôi thuần chủng những con giống tốt, nhằm nâng cao khối lượng, khả năng cho thịt và khả năng cày kéo. Có thể dùng đực giống Hà Giang, Tuyên Quang để cải tạo giống trâu vùng đồng bằng.
Trong sản xuất, khi nhân giống, cần lựa chọn những con đực, con cái giống tốt để ghép đôi giao phối, để vừa bảo đảm nhu cầu tăng đàn, vừa tăng sức sản xuất của trâu.
1. Cách chọn trâu đực giống:
Trâu đực giống tốt có tác dụng rất lớn để cải tạo đàn, bởi vì một con đực có thể phối cho 20-30 con trâu cái.
Trâu đực giống tốt là những con có ngoại hình cân đối, tầm vóc và khối lượng lớn, trông vạm vỡ, khoẻ mạnh, tính chất nhanh nhẹn, hăng hái. Đầu và cổ to, rắn chắc. Ngực sâu và nở nang. Vai rộng, lưng thẳng và dài. Bụng thon gọn, không xệ, mông dài, rộng, săn chắc. Bốn chân to, khoẻ, đi không chụm khoeo hay chữ bát. Móng chân khít. Bộ phận sinh dục phát triển, cân đối, dịch hoàn cân đối, mềm mại, nhưng không quá sa xuống (sa xuống là do dây chằng dịch hoàn yếu → con vật có sức khoẻ yếu).
Các tiêu chuẩn chọn như trên mang tính thực tiễn và phù hợp với điều kiện chăn nuôi gia đình. Thực chất, trong chọn giống còn cần quan tâm đến các chiều đo, số lượng và chất lượng tinh dịch, khả năng phối giống thụ thai cho đàn cái. Ngoài ra còn phải xem xét đến tiêu chuẩn năng suất, chất lượng của đời sau.
2. Cách chọn trâu cái:
Yêu cầu đầu tiên cũng phải to, khoẻ, vì thường mẹ to đẻ con to. Cụ thể đối với giống trâu miền núi, cần chọn những con cái có khối lượng trên 400 kg, trâu vùng đồng bằng trên 300 kg.
Trâu cái phải khoẻ mạnh, các bộ phận trên mình cân đối, đặc biệt là phần mông, khung chậu và bầu vú phát triển tốt. Đầu và cổ phải thanh, nhẹ, cân đối. Ngực nở nang và sâu, rộng. Lưng dài, rộng. Bụng to và tròn. Bầu vú phát triển, bốn núm vú phân bố đều đặn. Bốn chân vững chắc, không đi vòng kiềng.
Nguồn: Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Quốc gia