Tại Hội thảo “Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành gia cầm Việt Nam” sáng 10/10 ở TP. Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Minh Đức – Giám đốc Kỹ thuật cao cấp Công ty TNHH Olmix Asialand Việt Nam đã trình bày báo cáo về tình hình dịch tễ và giải pháp kiểm soát các bệnh phổ biến trên gia cầm, góp phần nâng cao hiệu quả và an toàn trong chăn nuôi.
Báo cáo nhận được sự quan tâm của đông đảo doanh nghiệp, chuyên gia và người chăn nuôi, bởi đây là những vấn đề có tác động trực tiếp đến năng suất, chi phí và hiệu quả sản xuất của toàn ngành.
Theo ông Đức, kết quả phân tích dịch tễ do hệ thống phòng thí nghiệm Vipha.Lab thực hiện trong giai đoạn 2024–2025 cho thấy các bệnh hô hấp và truyền nhiễm vẫn chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt ở khu vực Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long – nơi tập trung nhiều trang trại chăn nuôi quy mô lớn. Trong đó, ba nhóm bệnh chủ đạo gồm viêm phế quản truyền nhiễm (IBV), cúm gia cầm H9 và bệnh Marek đang có xu hướng xuất hiện sớm hơn và lan rộng hơn so với những năm trước, đặt ra thách thức lớn trong công tác phòng, chống dịch bệnh.
Ông Nguyễn Minh Đức- Giám đốc Kỹ thuật cấp cao Tập đoàn Olmix ( Ảnh Vũ Mưa)
Từ hàng trăm mẫu xét nghiệm PCR thu thập tại các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Tiền Giang, Vũng Tàu và Bình Phước, tỷ lệ dương tính với virus IBV và H9 vẫn ở mức đáng lo ngại. IBV thường song hành cùng cúm H9, gây ra hội chứng hô hấp phức tạp, làm giảm sức đề kháng, tăng tỷ lệ chết và khiến đàn gà kém tăng trọng. “Điều đáng nói là các chủng virus IBV ngày càng đa dạng và có khả năng biến đổi nhanh, khiến việc lựa chọn và phối hợp vaccine phù hợp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết,” ông Đức nhấn mạnh.
Một thực tế khác được đề cập là bệnh Marek – vốn thường chỉ ghi nhận ở gà giống hoặc gà đẻ – nay đã bắt đầu xuất hiện trên đàn gà thịt trắng tại cả miền Bắc và miền Nam. Một số mẫu bệnh phẩm tại Thanh Hóa, Phú Thọ, Đắk Lắk và Bình Dương cho kết quả dương tính với virus Marek có độc lực cao ngoài môi trường, gây khối u trên da và cơ quan nội tạng. Hậu quả là năng suất giảm mạnh, chất lượng thịt kém, ảnh hưởng đến khả năng tiêu thụ và lợi nhuận của người chăn nuôi.
Để ứng phó, ông Nguyễn Minh Đức cho rằng kiểm soát tốt dịch bệnh chính là chìa khóa nâng cao năng suất và tính cạnh tranh của ngành gia cầm Việt Nam. Trong báo cáo, Olmix Asialand Việt Nam đề xuất chiến lược quản lý tổng hợp với bốn nhóm giải pháp chính.
Trước hết, cần đảm bảo an toàn sinh học tại trại bằng thuốc tẩy trùng và sát trùng như DT Foam và Prophyl 75,… và thực hiện chương trình vaccine khoa học, đúng kỹ thuật và lịch chủng ngừa. Việc tiêm vaccine không đồng bộ hoặc thời gian nhắc lại giữa các lần tiêm chưa đúng có thể giảm hiệu quả phòng bệnh, tạo “khoảng trống” cho virus tấn công. Các trang trại cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của nhà sản xuất, đồng thời kết hợp giám sát sau tiêm để đánh giá hiệu quả bảo hộ.
Thứ hai, phối hợp vaccine đa giá là xu hướng mang lại hiệu quả cao trong kiểm soát các bệnh hô hấp phức tạp. Olmix Asialand Việt Nam khuyến nghị sử dụng các sản phẩm như Gallimune H9+ND, giúp bảo hộ kép trước cúm H9 và Newcastle, đồng thời duy trì tăng trọng, giảm tỷ lệ chết và hạn chế phát tán mầm bệnh. Đối với việc phòng bệnh IB, người chăn nuôi có thể dùng chương trình IB Maxpro bao gồm Bioral H120 NeO phòng bệnh do IB chủng cổ điển và Gallivac IB88 NeO phòng bệnh IB do virus IB biến chủng gây ra.
Các đại biểu tham gia hội thảo ( Ảnh Vũ Mưa)
Thứ ba, các vaccine công nghệ cao thế hệ mới như Prevexxion RN; dòng vaccine như Vaxxitek HVT+IBD; Vaxxitek HVT + IBD + ND; Vaxxitek HVT + IBD + ILT cần được nhân rộng. Đây là loại vaccine công nghệ có thể tiêm trong trứng hoặc lúc gà 1 ngày tuổi, có khả năng bảo vệ đàn gia cầm trước diễn biến phức tạp của bệnh Marek và một số bệnh truyền nhiễm như IBD; ND và ILT. Công nghệ này giúp đơn giản hóa quy trình, giảm stress cho vật nuôi và mang lại hiệu quả phòng bệnh lâu dài.
Cuối cùng, ông Đức nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giám sát dịch tễ chủ động bằng xét nghiệm PCR định kỳ, giúp phát hiện sớm các chủng virus đang lưu hành, kịp thời điều chỉnh phác đồ vaccine và biện pháp phòng ngừa. “Khi nắm được bức tranh dịch tễ rõ ràng, người chăn nuôi sẽ chủ động hơn trong bảo vệ đàn, giảm thiểu rủi ro và thiệt hại kinh tế,” ông chia sẻ.
Toàn cảnh Hội thảo( Ảnh Vũ Mưa)
Ông Nguyễn Minh Đức khẳng định: “Kiểm soát dịch bệnh không chỉ là bảo vệ đàn vật nuôi mà còn là bảo vệ sinh kế của người nông dân và uy tín của ngành gia cầm Việt Nam trên thị trường khu vực.” Ông cũng nhấn mạnh vai trò hợp tác giữa doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan quản lý trong việc chia sẻ dữ liệu dịch tễ, chuyển giao công nghệ và hướng dẫn kỹ thuật để đảm bảo ngành chăn nuôi phát triển bền vững.
Hội thảo do Hiệp hội Gia cầm Việt Nam (VIPA) tổ chức đã trở thành diễn đàn trao đổi quan trọng, giúp các nhà quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng nhìn nhận lại thực trạng sức khỏe đàn gia cầm và các thách thức trong giai đoạn hội nhập. Những chia sẻ thực tiễn từ phía Olmix Asialand Việt Nam và các đối tác quốc tế được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng chuỗi chăn nuôi an toàn, hiệu quả và bền vững, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành gia cầm Việt Nam trong những năm tới.
Thùy Khánh
