Hỏi: Bò 12 tháng tuổi, có hiện tưởng giảm ăn, 2 ngày sau đó ăn rất ít, bò giảm nhai lại, không ợ hơi, bò có biểu hiện khát nước, miệng hôi, khô, có bựa lưỡi, vùng dạ cỏ mềm, thể tích dạ cỏ không tăng. Vài hôm sau có hiện tượng táo bón, bí ỉa. Xin hỏi nguyên nhân, cách trị bệnh này như thế nào?
Trả lời:
Như vậy có thể chẩn đoán bò bị liệt dạ cỏ. Nguyên nhân có thể do điều kiện ngoại cảnh như thay đổi về thời tiết, khẩu phần ăn, khai thác gia súc quá sức (với bò sữa thường do thiếu vận động và ăn quá nhiều thức ăn tinh); Do kế phát từ các quá trình bệnh lý làm giảm nhu động sốt cao, cảm nắng, cảm nóng, viêm màng bụng… Bệnh kéo dài, hõm hông bên trái lõm sâu, thõng xuống phía dưới (xệ xuống). Con vật có thể sốt cao do bị viêm ruột cấp. Có thể bị đi ỉa ra máu.
Điều trị: Ngay sau khi phát hiện ra bệnh cần cho con vật nhịn ăn 1 – 2 ngày nhưng phải cho uống đủ nước, nếu gia súc không tự uống nước chúng ta phải đổ cho nó mỗi lần 5 – 7 lít nước ấm có hòa thêm ít muối ăn. Dùng bài thuốc nam: Gừng củ 100 – 200 g, tỏi 50 – 100 g; Dọc khoai nước (khoai môn, dọc dáy) 1 – 1,5 kg; Lá trầu không 100 – 200 g; Rượu trắng 100 – 150 ml. Các loại lá, củ trên giã nhỏ riêng từng loại, hòa trong 1 lít nước, vắt kiệt, bỏ bã, đổ rượu vào cho uống, ngày 2 lần.
Phục hồi nhu động dạ cỏ: Cho 0,5 – 0,8 lít rượu trắng vào lượng bã gừng ở trên, để 5 – 7 phút, dùng giẻ sạch gói bã gừng lại xoa từ đầu đến đuôi dọc theo xương sống. Xoa nhiều vào vùng bụng và lõm hông trái. Dùng lực của 2 tay xoa mạnh vào vùng lõm hông trái theo chiều kim đồng hồ khoảng 30 – 40 lần. Sau đó dùng đòn khiêng đưa qua bụng dưới gia súc nâng lên hạ xuống từ từ. Cứ 1 – 2 giờ tác động như trên khoảng 15 phút. Cách làm trên được duy trì đều đặn cho đến khi trâu bò tự ợ lên nhai lại thì thôi. Có thể dùng các thuốc: Pilocarpin 0,2 – 0,3 g/con, tiêm dưới da; Strychnin sulphat 0,05 – 0,1 g/con.
Thải trừ các chất chứa bằng cách: Uống thuốc tẩy MgSO4, Na2SO4, thụt rửa dạ cỏ bằng dung dịch Natribicarbonat 1%. Ức chế sự lên men của vi sinh vật dạ cỏ để chống bị chướng hơi dạ cỏ.
Dùng các thuốc làm giảm sự toan huyết: Tiêm tĩnh mạch dung dịch NaHCO3 3%, liều lượng 200 – 300 ml/con, glucoza ưu trương 20 – 40% liều lượng 300 – 500 ml/con. Dùng các thuốc trợ tim, trợ sức Vitamin B1, Cafein.
Những trường hợp phát hiện sớm được điều trị kịp thời, thường sau 24 giờ trâu bò trở lại bình thường. Trường hợp bệnh nặng: Ngoài liệt dạ cỏ trâu bò còn bị nghẽn dạ lá sách. Cần hộ lý tăng cường vận động, giảm thức ăn tinh, tăng thức ăn thô, xanh, cho uống nước không hạn chế. Để phòng bệnh kế phát trở lại, sau khi điều trị khỏi phải cho trâu bò ăn thức ăn xanh dễ tiêu, cho ăn nhiều lần/ngày trong tuần đầu khỏi bệnh.
