Đến thăm trang trại của anh Nguyễn Văn Đức (xã Tân Phú, huyện Tân Sơn) những ngày rét buốt cuối năm, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng bởi quy mô trang trại rộng hàng ngàn hecta với những chú gà nhiều cựa lông mướt như tơ.
Theo anh Đức, loại gà 9 cựa là giống gà hiếm, nhiều cựa khó nhân giống. Ngàn con may ra mới có 1 – 2 con 9, 10 cựa. Do sự hiếm có của nó mà giá trị mỗi con gà lên đến vài chục triệu nhưng luôn trong tình trạng không có để bán.
Anh Nguyễn Văn Đức – HTX Gà 9 cựa Tân Sơn khẳng định được thương hiệu trên thị trường
Giống gà 9 cựa nhưng phổ biến 6 – 8 cựa. Trước đây, giống gà này được bà con dân tộc nuôi nhiều nên giá rẻ. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, sản vật này bỗng được nhiều người ưa chuộng, trở nên khan hiếm và có giá đắt đỏ.
Năm 2024, trang trại của anh Đức nuôi được 150 con gà 9 cựa. Do lượng khách đặt mua nhiều đến nay anh chỉ còn 2 con gà 9, 10 cựa để làm giống. Dù được nhiều khách hỏi mua với giá lên đến 30 triệu đồng/1 con nhưng anh quyết tâm giữ lại để nhân giống.
“Gà 9 cựa Tân Sơn không chỉ có hương vị thơm ngon đặc trưng mà còn mang nhiều ý nghĩa, tượng trưng cho sự may mắn, sung túc và tài lộc. Chính vì thế, giống gà này được nhiều người săn lùng làm quà biếu Tết trong dịp đầu năm mới”, anh Đức nói.
Dẫn chúng tôi đi thăm trang trại, anh Đức chia sẻ, năm 2013 anh bắt đầu tìm tòi và nuôi giống gà nhiều cựa mục đích muốn bảo tồn giống gà quý của địa phương. Đồng thời, nhằm phát triển kinh tế tại quê hương mà không phải đi làm ăn xa.
Thời gian đầu, anh gặp nhiều khó khăn trong việc tìm giống gà thuần chủng, bởi giống gà được nuôi rải rác tại các hộ dân các xã vùng lõi Vườn quốc gia Xuân Sơn.
Ban đầu gia đình anh Đức nuôi thử nghiệm 30 con với quy mô hộ gia đình để lấy kinh nghiệm, sau đó anh đặt mục tiêu phát triển đàn gà đã chọn lọc được 200 con gà bố mẹ, hằng ngày cho ra 40 trứng, tổng số đàn gà có gần 1.000 con cả to nhỏ.
Loại gà đặc sản đất Tổ chưa đến Tết đã hết hàng
Sau hơn chục năm bắt tay nuôi giống gà quý, đầu năm 2024 HTX gà 9 cựa của anh Đức mời cầu thủ Hà Đức Chinh người con xã Minh Đài, Tân Sơn làm đại sứ thương hiệu. Hiện HTX gà 9 cựa Tân Sơn có 32 xã viên, sản lượng gà nhiều cựa thương phẩm năm 2023 đạt 1,2 vạn con, năm nay dự kiến đạt hơn 3 vạn con.
Cũng theo anh Đức, gà được chăm sóc theo hướng hữu cơ với thức ăn chủ yếu là ngô và cám. Bên cạnh gà thương phẩm, HTX còn bán giống 52.000đ/con, gà bạch tạng làm cảnh giá 3,5 triệu đồng/con. HTX sẽ thử nghiệm nuôi gà thảo dược, gà nuôi theo phương pháp tự nhiên.
Theo anh Hà Văn Tâm – HTX Xuân Đài (xã Xuân Đài, huyện Tân Sơn) gà 9 cựa được nuôi thả tự nhiên, có tập tính giống gà rừng. Hiện tại, một con gà trống trưởng thành đủ 6 – 8 cựa, lông đẹp, mào đỏ có giá vài triệu đồng/con. Dịp tết năm nay, cơ sở của anh Tâm chỉ có khoảng 200 con gà nhiều cựa đưa ra thị trường. Đến thời điểm này, gần như đã có người đặt hết hàng.
Gà 9 cựa đang được bảo tồn
Suốt 5 năm làm trang trại nuôi hàng vạn con gà, cách đây 2 năm, cơ sở của anh may mắn sở hữu chú gà trống đủ 9 cựa cực đẹp. Đôi chân vàng ươm, to chắc, sau khi trưởng thành gà mọc thêm 2 cựa xếp theo hàng. Cựa trên cùng là sừng, cong như chiếc nanh lợn rừng còn chiếc mào gà thì đỏ tươi, tròn đều như chiếc vương miện. Có một đại giá mua với giá 24 triệu đồng”, anh Tâm cho biết thêm.
Trao đổi với PV, anh Nguyễn Xuân Việt – Trưởng phòng NN& PTNT huyện Tân Sơn cho biết: “Thời gian qua, huyện Tân Sơn đang nỗ lực bảo tồn, nhân nuôi, phát triển gà nhiều cựa thành sản phẩm hàng hóa đặc sản của địa phương.
Hiện, sản lượng gà nhiều cựa nuôi trên địa bàn huyện khoảng 20.000 đến 30.000 con/năm, tập trung tại các xã Tân Phú, Xuân Đài, Kiệt Sơn, Minh Đài, Văn Luông, Xuân Sơn… Đây là giống gà quý, hiếm có từ lâu đời, mang lại giá trị kinh tế cao.
Do đó, huyện đang tiếp tục triển khai một số chương trình, dự án nhằm bảo tồn, phát triển thương hiệu gà nhiều cựa: Xây dựng và triển khai hệ thống chỉ dẫn địa lý gắn với truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm gà nhiều cựa Tân Sơn”; dự án liên kết chăn nuôi gà nhiều cựa, gà ri gắn với chế biến ủ mối theo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tại xã Văn Luông.
Thu Hường
