(Người Chăn Nuôi) – Sau mưa lũ, nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi rất cao, vật nuôi thường dễ mắc phải các bệnh do môi trường ẩm ướt, điều kiện vệ sinh kém như: tiêu chảy, tụ huyết trùng, lở mồm long móng, viêm phổi, nấm da… Để phòng, chống dịch bệnh hiệu quả người chăn nuôi cần lưu ý thực hiện các biện pháp tổng hợp dưới đây.
Biện pháp khôi phục, khắc phục
Đối với các vùng có nguy cơ ngập lụt cần di dời đàn vật nuôi đến vị trí không bị úng ngập. Thường xuyên thực hiện vệ sinh khu vực chăn nuôi và dụng cụ chăn nuôi; thu gom, xử lý chất thải chăn nuôi không để gây ô nhiễm môi trường; khi nước rút phải thực hiện ngay vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực chăn nuôi trước khi đưa vật nuôi trở lại chuồng nuôi. Kiểm tra, rà soát vệ sinh các công trình trại chăn nuôi, nhà xưởng, kho bãi, hệ thống điện nước, hầm biogas, các thiết bị, công cụ, dụng cụ sử dụng trong chăn nuôi.
Tổ chức vệ sinh chuồng trại, phun tiêu độc khử trùng ở những vùng trũng, ngập lụt kéo dài, vùng có nguy cơ cao…; đồng thời tiếp tục triển khai tiêm phòng định kỳ đến tận các thôn, xóm, hộ chăn nuôi.
Quản lý vật nuôi: Thực hiện tốt việc quản lý, chăm sóc đàn vật nuôi; tuyệt đối không chăn thả vật nuôi ở những khu vực bị ô nhiễm; chủ động triển khai công tác giám sát để phát hiện sớm, kịp thời xử lý trường hợp vật nuôi mắc bệnh, nghi mắc bệnh nguy hiểm.
Để tái đàn vật nuôi, khôi phục sản xuất, người chăn nuôi cần lựa chọn con giống có nguồn gốc rõ ràng, được cung cấp bởi các cơ sở có uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch; tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine theo quy định; không tái đàn khi chuồng trại chưa được vệ sinh và đảm bảo an toàn dịch bệnh.
Thức ăn, nước uống: Sau bão lũ lụt, nguồn thức ăn, nước uống cho gia súc, gia cầm có thể bị lũ cuốn, hư hỏng, đồng cỏ bị ô nhiễm do mầm bệnh từ nơi khác đến, bùn đất nổi lên bám vào cỏ cây, sức khỏe của đàn vật nuôi giảm sút. Do vậy, vật nuôi cần được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo. Đối với gia súc già yếu và gia súc non cần có chế độ chăm sóc đặc biệt như tăng cường các loại thức ăn bổ sung và các loại thức ăn giàu dinh dưỡng khác nhằm tăng cường quá trình hồi phục. Nước uống phải sạch và đầy đủ.
Phòng, chống dịch bệnh
Chuồng nuôi: Thường xuyên kiểm tra chuồng trại chăn nuôi, tu sửa những chỗ hư hại, che chắn kín gió khi cần thiết, phát quang bụi rậm xung quanh, khơi thông cống rãnh, tránh để ẩm ướt, lầy lội hạn chế tối đa sự tồn tại của mầm bệnh. Đối với những nơi bị ngập úng cần di dời đàn vật nuôi lên cao. Sau bão lũ, khi nước rút cần quét dọn, vệ sinh chuồng trại, bãi chăn thả, thu gom rác thải,… rồi tiến hành phun khử trùng tiêu độc bằng các chất sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh trong nền chuồng và bãi chăn thả.
Chăm sóc nuôi dưỡng: Tăng cường công tác chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn vật nuôi nhằm nâng cao sức đề kháng phòng chống lại các tác động bất lợi của thời tiết. Hạn chế chăn thả vật nuôi trong mùa mưa lũ, luôn giữ vật nuôi nơi khô ráo, sạch sẽ vì gia súc, gia cầm trong môi trường ẩm ướt, lạnh chân sẽ rất dễ mắc bệnh. Tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi bằng cách cung cấp đầy đủ thức ăn sạch, dễ tiêu, đảm bảo chất lượng và phù hợp với từng lứa tuổi. Đối với heo con tập ăn và gà con ở giai đoạn úm, tốt nhất nên sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh để đảm bảo đủ dinh dưỡng. Cung cấp đầy đủ thức ăn xanh cho trâu bò, buổi chiều tối nên bổ sung thêm thức ăn tinh với khối lượng 0,5 – 2 kg/con/ngày, đối với những nơi nguồn nước bị ô nhiễm có thể sử dụng Chloramin-B, T để khử trùng nước. Bổ sung các loại vitamin, khoáng chất, men tiêu hóa vào thức ăn để tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi.
Quản lý đàn: Thường xuyên kiểm tra đàn gia súc, gia cầm, để phát hiện sớm những bất thường như uể oải, ủ rũ, kém ăn…Cách ly những vật nuôi có biểu hiện khác thường, chẩn đoán và điều trị nếu cần thiết.
Vệ sinh phòng bệnh: Tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine cho gia súc, gia cầm theo đúng lịch phòng bệnh để tăng khả năng miễn dịch cho đàn vật nuôi.Thường xuyên quét dọn, vệ sinh chuồng trại, máng ăn, máng uống, các dụng cụ chăn nuôi, nước rút đến đâu thì vệ sinh ngay đến đó. Thay hoặc bổ sung chất độn chuồng khô cho vật nuôi, thu dọn phân, chất thải về đúng nơi quy định và có biện pháp xử lý phù hợp. Định kỳ 1 – 2 lần/tuần phun thuốc sát trùng hoặc rắc vôi bột để tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh chuồng nuôi. Bố trí các hố sát trùng bằng vôi bột hoặc hoá chất trước cổng ra vào trại và trước các cửa chuồng nuôi. Khi nghi ngờ gia súc, gia cầm mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm gia cầm, lở mồm long móng, dịch tả heo châu Phi… phải báo ngay cho thú y viên hoặc khuyến nông viên cơ sở để có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh lây lan, bùng phát dịch bệnh. Khi có gia súc, gia cầm ốm, chết phải đào hố, chôn sâu và rắc vôi bột, tuyệt đối không giết mổ, vận chuyển, bán chạy, vứt xác chết bừa bãi ra môi trường xung quanh.
Tổ chức triển khai thực hiện Tháng vệ sinh, khử trùng, tiêu độc nhằm tiêu diệt các loại mầm bệnh trong môi trường. Các biện pháp phòng, chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi nhất là trong mùa mưa bão cần phải được thực hiện thường xuyên, liên tục để đảm bảo an toàn dịch bệnh gia súc, gia cầm và giảm thiệt hại cho người chăn nuôi.
>> Sau bão lũ, khi nước rút cần quét dọn, vệ sinh chuồng trại, bãi chăn thả, thu gom rác thải,… rồi tiến hành phun khử trùng tiêu độc bằng các chất sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh trong nền chuồng và bãi chăn thả.
Hoàng Yến
