Chỉ 3 ngày tuổi, nhưng những chú đà điểu châu Phi mới nở đã nặng hơn 1,5 kg xinh xắn và chỉ khoảng 10 tháng chăm sóc những chú “chim” này có thể nặng đến hơn 100kg.
20 năm nuôi đà điểu châu Phi
Hơn 20 năm kể từ khi đưa những chú đà điểu từ châu Phi về thử nghiệm nuôi dưỡng, chăm sóc, đến nay Trung tâm Giống đà điểu Khatoco Ninh Hòa (đơn vị doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Tổng công ty Khánh Việt thuộc UBND tỉnh Khánh Hòa) đã xây dựng được một hệ thống sản xuất, chăn nuôi đạt chuẩn hằng năm đưa ra thị trường hơn 12.000 chú đà điểu con.
Ông Huỳnh Trung Sơn, Giám đốc Trung tâm Giống đà điểu Khatoco Ninh Hòa, cho biết trại đà điểu thành lập từ năm 2004. Ban đầu nuôi thử nghiệm giống đà điểu được nhập từ châu Phi và châu Úc. Sau đó, nhận thấy giống từ châu Phi thuận lợi hơn, con lớn trưởng thành có thể nặng từ 100- 130kg. Sau đó, Trung tâm phải cử cán bộ qua tận Nam Phi để lấy giống thêm đem về nuôi và tìm hiểu các đặc tính, phương pháp nuôi dưỡng.
Đến nay, sau 20 năm phát triển, Trung tâm Giống đà điểu Khatoco đã nắm trong tay kỹ thuật nuôi đà điểu. Có trang trại rộng hơn 150ha có thể nói là lớn nhất nước, một trong trại giống lớn nhất Đông Nam Á.
Hiện nay, Trung tâm đang có đàn sinh sản từ 600 – 700 con mái, mỗi năm cho ra đời 12.000 con đà điểu con cung cấp cho thị trường cả nước về con giống. Số đà điểu thương phẩm mà công ty để lại nuôi khoảng 7.000 – 8.000 con, mỗi năm đưa ra thị trường trên 300 tấn thịt, da, trứng.
Bên cạnh đó, Trung tâm xây dựng được một hệ thống trang trại có chuồng trại, nhà xưởng được xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia. Nguồn nước, thức ăn, nước thải được kiểm soát chặt chẽ và đáp ứng các điều kiện theo quy định.
Hệ thống chuồng trại của trung tâm rộng, được đầu tư hiện đại, đáp ứng tốt các tiêu chuẩn về chăn nuôi và vệ sinh an toàn thực phẩm.
Hiện nay, Trung tâm có 2 khu trang trại nuôi đà điểu. Ở trang trại thứ nhất là nuôi đà điểu sinh sản, khu ấp trứng, om đà điểu con. Trang trại thứ 2 sẽ nuôi thương phẩm những đà điểu lớn từ 5 tháng trở lên.
Quy trình sinh sản đà điểu giống châu Phi cũng hết sức đặc biệt và thực hiện một cách khoa học.
Cận cảnh quy trình sinh sản, ấp đà điểu
Trong các khu vực của trung tâm thì khu sinh sản có khoảng 124 chuồng, mỗi chuồng rộng khoảng 30 m2, dành cho 1 con trống và 2 con mái. Hệ thống chuồng làm bằng lưới B40, có đường chạy đủ dài khoảng 60 – 100 m để đà điểu thoải mái vận động.
Đà điểu sinh sản từ tháng 12 năm này đến giữa tháng 10 năm sau. Mỗi con đẻ khoảng 7 – 10 quả trứng, nghỉ khoảng 10 ngày rồi tiếp tục đẻ. Trung bình mỗi năm 1 con đà điểu đẻ chừng 50 – 100 trứng. Mỗi lần đà điểu đẻ đều phải có nhân viên túc trực, đỡ đẻ để tránh hư, vỡ trứng, đảm bảo không bị nhiễm khuẩn
Trứng đà điểu sau khi đẻ ra được ghi lại cẩn thận ô chuồng, H là mã số con đực còn V là mã số con cái. Mỗi quả trứng sinh ra đều có mã số để quản lý bằng phần mềm nhằm tránh hiện tượng đồng huyết, suy giảm chất lượng đàn.
Trứng sau khi thu về sẽ đưa vào phòng ấp. Trứng được cân và bổ sung thêm thông tin về khối lượng, tình trạng vỏ trứng như vỏ sần, vỏ mỏng, vỏ nứt …trong hồ sơ theo dõi trứng theo quy định.
Tiếp đến trứng được đem khử trùng bằng phương pháp xông hơi formol, thuốc tím rồi đưa vào ấp hoặc bảo quản ở nhiệt độ 15 – 220C nếu chưa đủ mẻ ấp. Những quả trứng không đủ tiêu chuẩn ấp được loại làm trứng thương phẩm, những quả còn lại đưa vào ấp và phải bổ sung thêm thông tin này vào hồ sơ theo dõi ấp trứng. Trứng ấp ở nhiệt độ khoảng 36,2 – 36,80C, ẩm độ 20 – 25% và cứ khoảng 2 giờ đảo một lần
Vào khoảng 10 – 15 ngày ấp, trứng được soi để loại những quả trứng chết phôi, phôi không tan. Vào ngày thứ 22 – 25 tiếp tục soi lần 2 để loại bỏ trứng không chất lượng. Sau 38 – 45 ngày ấp đây là thời điểm quan trọng do đó nhân viên ngày nào cũng soi trứng để chuyển những quả phôi đã chui vào buồng khí qua máy nở, phát hiện những phôi yếu để can thiệp.
Những chú đà điểu con sau khi được chuyển vào máy nở sẽ được hỗ trợ để làm khô lông, nuôi trong lồng có nhiệt độ khoảng 34 – 350C, sau đó chuyển qua khu vực úm
Những chú đà điểu châu Phi con mới 3 ngày tuổi trọng lượng có thể lên đến 1,5 – 2,2kg, được đưa vào khu vực úm
Các chú đà điểu con được gắn thẻ nhôm đã đánh số vào cổ, số này sẽ theo suốt đời con đà điểu và mọi thông tin sẽ được theo dõi qua phần mềm quản lý đà điểu của đơn vị.
Thẻ làm bằng nhôm được đeo lên cổ đà điểu có đánh số, số này trên phần mềm theo dõi đã cập nhật tất cả từ quả trứng như đã đề cập ở trên. Trong suốt quá trình nuôi sau này, các thông tin theo dõi tiếp theo được cập nhật để đảm bảo thông suốt trong việc truy xuất nguồn gốc theo tiêu chuẩn ISO22000-2005.
Do đà điểu tính nhút nhát nên cần bố trí chuồng nuôi nơi tương đối yên tĩnh, tránh tiếng động lạ, đột ngột làm đà điểu hoảng loạn dễ gây tai nạn. Chuồng gồm 2 phần là phần có mái che và phần sân chơi
Các chú đà điểu con 5 – 7 ngày tuổi ở khu vực sân chơi. Thời gian “vận động” từ 7 – 8 giờ sáng khi thời tiết nắng ấm, đà điểu con được hoạt động tự do trong nhà và ngoài sân. Khi có người chăm sóc đà điểu con thường hoảng sợ nhưng sẽ ít bị hoảng loạn hơn nên nếu tầm trưa và tối.
Đà điểu non được nuôi bằng cám công nghiệp và khi lớn lên, chúng chuyển sang ăn rau, cỏ với lượng 2 kg/ngày. Giá con giống đà điểu châu Phí có giá khoảng 1,6 triệu đồng (7 ngày tuổi). Người mua liên lạc trực tiếp để được tư vấn cụ thể cũng như hướng dẫn kỹ thuật, cách chăm sóc
Các chú đà điểu châu Phi sẽ tiếp tục được đưa vào các khu vực chăm sóc dựa vào số tháng, sau đó sẽ chuyển ra khu vực nuôi thương phẩm.
Thức ăn của đà điểu chủ yếu từ rau, cỏ voi VA06. Tất cả được xay nhỏ, bổ sung dinh dưỡng, cám tổng hợp. Nếu đà điểu đẻ trứng sẽ cho ăn thêm giá đỗ nhằm bồi bổ.
Các sản phẩm của Trung tâm Giống đà điểu Khatoco Ninh Hòa hiện được phân phối rộng khắp cả nước và xuất khẩu sang Hàn Quốc, Trung Quốc. Trang trại được chứng nhận ISO 22.000 – 2018, tiêu chuẩn quốc tế.
Kỳ Nam
Nguồn: Người Lao Động
