Hỏi: Gà nuôi sau 2 tháng tuổi lăn ra chết, mổ có thấy các u nhú nổi rõ trong gan và vài chỗ khác. Xin cho biết đây là bệnh gì và cách chữa trị?
Trả lời:
.jpg)
Gà nuôi bị chết sau 2 tháng tuổi, mổ kiểm tra nội tạng thấy có u nổi rõ trong gan là biểu hiện khá rõ về lứa tuổi chết do bệnh và bệnh tích của bệnh Marek.
Bệnh Marek do loại virus chứa ARN gây ra. Marek là bệnh âm thầm sinh khối u trong các cơ quan nội tạng gà như gan, thận, lách, ruột… Khi bị nhiễm virus, gà có thời kỳ ủ bệnh kéo dài, tối thiểu là 28 ngày, thường là 2 tháng sau đó. Khi gà mắc bệnh Marek thường có tỷ lệ chết cao. Tính nguy hiểm của bệnh là khi xâm nhập vào cơ thể gà, virus sẽ tồn tại trong cơ thể gà và là nguồn lây lan mầm bệnh.
Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp và tiêu hóa. Mầm bệnh có thể lây trực tiếp qua tiếp xúc hoặc gián tiếp qua thức ăn, nước uống, dụng cụ, người chăn nuôi. Gà bị bệnh sau một tuần bài thải mầm bệnh ra môi trường. Virus không truyền qua phôi trứng nhưng trứng ấp hoặc máy ấp bị nhiễm virus thì có thể lây truyền bệnh sang gà con mới nở.
Bệnh có thể phát ra ở gà sớm nhất là sau 6 tuần tuổi. Bệnh nặng xảy ra chủ yếu ở gà 2 – 5 tháng tuổi. Việc chẩn đoán nhận ra bệnh Marek để áp dụng các biện pháp phòng ngừa có ý nghĩa rất quan trọng. Tất cả các loại gà đều mẫn cảm với bệnh Marek. Gà thường mắc bệnh vẫn ăn uống bình thường nhưng gầy ốm dần do bị teo cơ. Triệu chứng bệnh đa dạng, tùy thuộc thời gian và điều kiện phát sinh bệnh. Bệnh xảy ra ở hai thể là thể thần kinh ở gà con và gà lớn, biểu hiện triệu chứng bệnh ở giai đoạn đầu có thể thấy gà bị sã cánh, què chân, khi bệnh trở nặng cánh và chân gà bị liệt, hai chân choãi ra trước và sau, ngón chân chụm lại. Gà bị bệnh thở khó, mắt phản xạ kém, có thể bị mù. Những gà chết có xác gầy tóp, lông xơ xác. Thể thứ hai là thể u ở da và các cơ quan nội tạng. Các cơ quan gà bệnh xuất hiện nhiều u nổi rõ. Các u này màu trắng và có độ lớn nhỏ khác nhau.
Phòng bệnh: Bệnh Marek không lây truyền qua phôi trứng mà lây qua môi trường ấp nở nên việc sát trùng lò ấp và trứng ấp trước khi ấp nở để ngừa bệnh là rất quan trọng. Sát trùng máy ấp, trứng ấp bằng một trong các loại thuốc như Vimekon, Vime-Iodine, Disina, xông hơi trứng bằng Formol+KMnO4.
Áp dụng biện pháp chăn nuôi cùng vào, cùng ra một lượt. Sau mỗi đợt nuôi thịt cần dọn vệ sinh sạch sẽ, xử lý phân rác đúng quy định. Làm trống và khô chuồng trong ít ngày sau đó dùng thuốc sát trùng tiêu diệt mầm bệnh. Sử dụng một trong các loại thuốc sát trùng có hiệu quả cao là Vimekon, Vime-Protex, Vime-Iodine, Disina, ALTAcid.
Vì virus bệnh thường nhiễm từ khi gà con mới nở ra và cả trên gà lớn, vì vậy cần tiêm vaccine cho gà con ngay sau khi đưa gà ra khỏi máy ấp nở. Vaccine ngừa bệnh thường nhập từ các nguồn khác nhau từ Pháp, Ðức, Hà Lan… nên cần thực hiện chủng ngừa bệnh theo hướng dẫn liều tiêm và cách sử dụng. Nếu sử dụng vaccine virus sống (Marek’s disease vaccine) của Mỹ thì tiêm dưới da cổ cho gà con ngay khi cho gà ra khỏi máy ấp nở (1 ngày tuổi) với liều 0,2 ml/con. Việc sử dụng vaccine sớm cho gà sau khi ra gà khỏi máy nở là vô cùng cần thiết trong công tác ngừa bệnh Marek.
Sau khi đưa gà về trại nuôi và những khi thời tiết thay đổi bất lợi, cần tăng cường sức đề kháng cho gà bằng cách sử dụng các loại vitamin, chất điện giải như Elecamin hoặc Aminovit hoặc Vime-Electrolyte hoặc Multi-Vitamin hoặc Vitamin C100… vào thức ăn hoặc nước uống cho gà.
Phương pháp điều trị: Do bệnh từ virus gây ra nên không có thuốc đặc trị, chỉ có thể phòng bệnh bằng vaccine. Khi có bệnh xảy ra, cần phát hiện sớm và cách ly ngay đàn mắc bệnh và tiêu hủy theo quy định. Không nhập gà về nuôi trong thời gian xử lý đàn gà bệnh. Sau khi xử lý toàn đàn gà bệnh, phải thực hiện ngay công tác vệ sinh, sát trùng chuồng và để trống chuồng thời gian 3 tháng, trước khi nuôi đợt gà mới phải sát trùng trại lại cẩn thận rồi mới đưa gà con sạch bệnh vào chuồng nuôi.
Ở chuồng có gà bệnh cần sử dụng các loại thuốc chống bệnh kế phát, có thể bệnh do E. coli, bệnh thương hàn, CRD, cầu trùng… đã có nhiễm trong trại. Sử dụng một trong các loại thuốc chống bệnh phù hợp như Genta-Colenro hoặc Colistin fort hoặc Anti HEN hoặc Amroxin… tùy theo sự hiện hữu của mầm bệnh bằng cách trộn vào thức ăn hay pha vào nước uống của gà để diệt mầm bệnh và tăng sức đề kháng của gà với bệnh Marek.
