Tận dụng lợi thế đồng cỏ rộng mênh mông, nhiều nông dân xã Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) đã phát triển chăn nuôi bò sinh sản. Từ vài con bò ban đầu, giờ đây, họ sở hữu hàng trăm con, thu nhập tiền tỷ mỗi năm và tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động địa phương.
Làm giàu trên quê hương thứ 2
Xuôi đèo Chư Sê chừng 200 m đến thôn Thanh Thượng hỏi tỷ phú chăn nuôi bò Nguyễn Kim Tống thì mọi người đều biết. Bởi lẽ, từ năm 2010 đến nay, ông đã sở hữu đàn bò hơn 500 con. Ông Tống kể: Ông sinh ra và lớn lên tại huyện Tây Sơn (tỉnh Bình Định). Đất chật, người đông nên dù ông chăm chỉ làm ăn nhưng cuộc sống vẫn thiếu trước hụt sau. Năm 1996, trong một lần lên huyện Chư Sê chơi, ông đã bị thu hút bởi những đồng cỏ bát ngát dưới chân đèo. Vì vậy, ông quyết định đưa vợ con lên đây lập nghiệp. Ngày ấy, 1 con bò có giá từ 900 ngàn đến 1 triệu đồng. Bán hết tài sản dưới quê, vợ chồng ông cũng chỉ đủ tiền mua 1 căn nhà nhỏ che mưa che nắng và 5 con bò lai. Lấy công làm lãi, hàng ngày, vợ chồng ông thả bò đi ăn từ 8 giờ đến 16 giờ mới lùa về chuồng khi con nào con nấy bụng đã no căng. Đi làm thuê dư được đồng nào, ông dồn hết để mua bò. Năm 2007, đàn bò của ông đã phát triển hơn 100 con.
Khi đàn bò đã phát triển về số lượng, ông quyết định đưa đàn bò qua xã Pờ Tó (huyện Ia Pa), xin Nhà nước cấp 1 ha đất làm trang trại chăn nuôi và thuê người trông coi, chăn dắt. Bê con sau 7 tháng chăm sóc, ông chọn những con đạt chuẩn để lại, số còn lại ông xuất bán, duy trì đàn bò ở mức 500 con, trong đó có khoảng 300 con bò cái để tái đàn. Sau khi trừ hết chi phí, ông thu về gần 2 tỷ đồng/năm.
“Công việc chăn nuôi bò cũng có lúc thăng, lúc trầm. Năm 2010, khi giá bò đạt đỉnh, 1 con bê tôi bán được 17 – 18 triệu đồng. Tôi còn nhớ như in, lúc đó xuất chuồng 57 con bê cho các đơn vị quân đội, tôi thu về 1,9 tỷ đồng, cộng thêm 2 con bò cái 65 triệu đồng. Lần đầu tiên cầm số tiền lớn trong tay mà run, không tin vào mắt mình. Thế nhưng, cách đây 6 năm, khi giá bò xuống đáy, 3 năm liền, tôi không xuất chuồng con nào. Đợi khi giá tăng trở lại, tôi xuất bán cùng lúc 300 con. May mà thời gian giá cả biến động không quá lâu, lại có vốn sẵn nên ít bị ảnh hưởng, chứ như các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ thì đành chấp nhận bán lỗ”-ông Tống trải lòng.
Ông Trần Văn Toàn (bìa trái) gắn bó với nghề chăn nuôi bò hơn 30 năm qua. Ảnh: V.C
Tương tự, bên dòng kênh thủy lợi Ayun Hạ hiền hòa dẫn vào Khu di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia Plei Ơi, gia đình ông Trần Văn Toàn cũng được mệnh danh là tỷ phú chăn nuôi bò. Tận dụng đồng cỏ mênh mông bên lòng hồ thủy lợi, ông quyết định chăn nuôi bò để phát triển kinh tế gia đình. Thời kỳ đầu, ông chỉ nuôi vài con bò. Về sau, thấy chăn nuôi hiệu quả, ông Toàn đã mở rộng quy mô chuồng trại. Hiện gia đình nuôi hơn 100 con với tổng trị giá hơn 1 tỷ đồng.
Theo kinh nghiệm của ông Toàn, lúc giao mùa, bò rất dễ ốm. Có khi chiều vẫn ăn ngon lành nhưng sáng hôm sau đã bỏ cám. Bò ốm làm người nuôi ăn không ngon, ngủ không yên, vì thế phải chủ động khâu chăm sóc và phòng bệnh. Đàn bò của gia đình ông luôn được tiêm ngừa đầy đủ các loại vắc xin lở mồm long móng, viêm da nổi cục và tụ huyết trùng. Chất thải được thu gom hàng ngày, phơi khô. Định kỳ hàng tuần đều phun tiêu độc khử trùng môi trường toàn bộ trang trại. Nhờ vậy, nhiều năm qua, trại bò chưa bao giờ bùng phát dịch. Mỗi năm, ngoài nguồn lợi thu được từ bán bò thương phẩm, ông còn thu được gần 100 triệu đồng từ bán phân bò. “Ngày trước, thức ăn thiếu thốn, có thời điểm trời mưa liên tục nhiều ngày, nguồn cỏ thiếu hụt, vợ chồng tôi phải đội mưa đi cắt cỏ. Mình nhịn được nhưng bò không được để đói. Bây giờ thì gia đình luôn có rơm khô tích trữ. Việc chăn nuôi nhờ vậy thuận lợi và đỡ vất vả hơn nhiều”-ông Toàn chia sẻ.
Niềm vui tuổi già
Giờ đây, khi tuổi đã cao, vợ chồng ông Toàn có thể thảnh thơi nhìn lại những tháng ngày gian khó nhưng hạnh phúc. Năm 1986, vợ chồng ông Toàn rời quê hương Thừa Thiên – Huế đến huyện Phú Thiện lập nghiệp. Cuộc sống khó khăn, vợ chồng ông vào các làng đồng bào dân tộc thiểu số trao đổi mắm muối lấy gạo bán. Có chút vốn, ông mua bò sinh sản và bắt đầu gây đàn. Ông Toàn cho biết: So với các loại vật nuôi khác thì bò dễ nuôi hơn nhiều. Đặc biệt, nhờ nguồn thức ăn dồi dào, nuôi bò sinh sản không tốn quá nhiều vốn đầu tư như nuôi bò vỗ béo. Khi xảy ra dịch bệnh, bò dễ điều trị, không bị chết hàng loạt như heo, gà; thị trường tiêu thụ nội địa rất mạnh, ít rủi ro. Đây là lý do ông bám trụ và gắn bó với công việc chăn nuôi bò hơn 30 năm qua.
“Sắp tới, tôi chỉ duy trì đàn bò khoảng 50 con thôi. 70 tuổi rồi, chủ yếu là giữ nghề cho vui. Tuy nhiên, ai cần hỗ trợ kỹ thuật chăn nuôi tôi đều nhiệt tình chia sẻ. Ai khó khăn chưa có vốn thì đầu năm mua bò, cuối năm trả tiền cũng được. Vùng đất này đã trở thành quê hương thứ 2 của tôi rồi, bà con hàng xóm cũng như anh em ruột thịt. Vì vậy, tôi cũng muốn đóng góp chút công sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp”-ông Toàn hồ hởi nói.
Trang trại nuôi bò của ông Tống hiện đã mở rộng hơn 8 ha. Ảnh: Vũ Chi
Trang trại nuôi bò của ông Tống hiện đã mở rộng hơn 8 ha. Ông thuê thêm 6 nhân công phụ trách chăn dắt đàn bò. Mỗi con bò trông coi, ông trả thù lao 1 triệu đồng/năm. Nhiều người nhờ gắn bó với ông hơn chục năm nay mà có khoản thu nhập ổn định, cải thiện cuộc sống gia đình. Với các con khi ra riêng, ông đều cho ít vốn làm ăn. Riêng đàn bò ông giao lại cho con trai út quản lý. Cuối tuần, ông bà lại chở nhau trên chiếc xe con vào trang trại thăm đàn bò. Ông nhớ lại: “Khi xưa, từng con bò đặc điểm ra sao, thói quen thế nào tôi đều nhớ rõ. Có lần, 2 con bò bị người ta dắt mất, đeo thêm cho chúng cái lục lạc vào cổ nhưng khi đi tìm tôi vẫn nhận ra bò của mình. Sau khi chỉ rõ vết sẹo ở mông bò, họ đành phải trả lại và xin lỗi tôi. Giờ thì lâu lâu tôi mới ghé thăm, chủ yếu nhắc nhở con cháu chịu khó trông coi. Trước tôi làm 10 phần, nay chỉ mong con cháu làm 5 phần thì sẽ không bao giờ lo đói”.
Ông Lê Xuân Mạnh – Chủ tịch UBND xã Ayun Hạ-cho biết: Tận dụng lợi thế thiên nhiên ưu đãi, nhiều hộ dân trong xã đã phát triển chăn nuôi bò sinh sản. Trong đó, gia đình ông Tống, ông Toàn là những điển hình tiêu biểu sản xuất kinh doanh giỏi tại địa phương. Không chỉ làm giàu cho bản thân, 2 gia đình còn tạo việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều lao động tại chỗ, hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm giúp nhiều người dân vươn lên gầy dựng cuộc sống, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Vũ Chi
