(Người Chăn Nuôi) – Không có gì ngạc nhiên khi vai trò của thức ăn được nhấn mạnh trong các nghiên cứu của Mỹ về ASF. Vậy vai trò chính xác của thức ăn trong lây lan và hạn chế virus là gì?
Hỗ trợ sự ổn định của virus ASF
Nhận biết thành phần thức ăn hỗ trợ sự ổn định virus ASF là bước quan trọng để xác định rủi ro dịch bệnh. Năm 2018, nhóm chuyên gia do TS. Scott Dee dẫn đầu đã lựa chọn 12 thức ăn, thành phần hoặc sản phẩm từ động vật dựa theo khối lượng nhập khẩu và tỷ lệ sử dụng trong thức ăn của heo để đánh giá sự ổn định virus ASF. Các thành phần này gồm khô đậu, khô đậu hữu cơ, bánh dầu đậu tương, DDGS, lysine, choline, Vitamin D, thức ăn ẩm cho mèo, thức ăn ẩm cho chó, thức ăn khô cho chó, vỏ xúc xích heo, và thức ăn hoàn chỉnh. Sau 30 ngày trong các điều kiện vận chuyển, virus ASF 2007 ổn định trên thành phần thức ăn gồm khô đậu truyền thống, khô đậu hữu cơ, bánh dầu đậu tương, choline, thức ăn ẩm cho mèo, thức ăn ẩm cho chó, thức ăn khô cho chó, vỏ xúc xích heo và thức ăn hoàn chỉnh.
Virus ASF lây qua thức ăn có nguồn gốc thực vật
Virus ASF lây truyền qua đường miệng đã được khoa học công nhận từ 1 thập kỷ trước. Tuy nhiên, lan truyền virus ASF Georgia 2007 mới qua đường uống (thức ăn lỏng nhiễm khuẩn) và đường ăn (thức ăn từ thực vật) được các chuyên gia xác nhận gần đây. Trước khi đưa ra kết luận này, các chuyên gia đã thực hiện nghiên cứu về tỷ lệ nhiễm virus trên những con heo con ở nhiều liều virus ASF khác nhau. Số heo này được cho ăn khối lượng nhỏ thức ăn lỏng (100 ml) hoặc thức ăn hoàn chỉnh ở dạng khô dầu (100 g). Tình trạng nhiễm virus được ghi nhận qua cả đường ăn và uống.
Thức ăn an toàn sinh học
Được công nhận rộng rãi như một mục tiêu quan trọng để ngăn chặn dịch bệnh virus tấn công trại nuôi heo. Khi xác định các thành phần thức ăn có phải nguồn mang mầm bệnh tiềm ẩn hay không, cần phải cân nhắc nhiều yếu tố có thể tác động tới rủi ro an toàn sinh học. Đầu tiên là tỷ lệ sử dụng thành phần thức ăn nên được xác nhận là cần thiết cho sức khỏe và tăng trưởng của heo. Thứ 2, tình trạng dịch bệnh của nước cung cấp thành phần thức ăn phải được cân nhắc gồm các đợt bùng phát dịch bệnh ở các vùng cụ thể. Thứ 3 là sự ổn định môi trường của virus trong thành phần thức ăn. Cuối cùng, phương pháp sản xuất thành phần thức ăn phải đảm bảo an toàn sinh học để giảm rủi ro lây nhiễm dịch bệnh.
Giảm nhẹ rủi ro virus ASF trong thức ăn
Cùng với việc cân nhắc an toàn sinh học và nguồn thức ăn, các biện pháp xử lý hóa học và vật lý cho thức ăn cũng là công cụ để giảm nhẹ rủi ro virus ASF. Áp dụng kiểm dịch thức ăn hoặc bảo quản thành phần sau nhập khẩu từ các nước có rủi ro cao và vùng rủi ro cao là một chiến lược để virus bị phân hủy trước khi kết hợp các thành phần này vào thức ăn của heo. Xử lý nhiệt và bảo quản ngũ cốc và thành phần thực vật là phương pháp hiệu quả để giảm tình trạng nhiễm virus gây bệnh trên heo như ASF và PED.
Giảm nhẹ virus ASF bằng phương pháp hóa học
Các phụ gia thức ăn với hoạt tính kháng khuẩn virus ASF và các virus gây bệnh khác ngày càng được quan tâm, đặc biệt khi thức ăn có nguy cơ lây lan dịch bệnh cùng nhu cầu thay thế kháng sinh. Các loại phụ gia chính mang hoạt tính kháng virus gồm dung dịch formaldehyde, axit béo chuỗi trung bình, axit béo chuỗi ngắn, axit hữu cơ và tinh dầu. Các sản phẩm này bất hoạt virus theo nhiều các khác nhau và luật sử dụng cũng khác nhau tùy từng quốc gia. Xử lý hóa học và vật lý đều giảm rủi ro virus trong thức ăn, tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý đó là hầu hết phương pháp này không loại bỏ hoàn toàn DNA virus ASF hoặc axit nucleic virus ra khỏi thức ăn. Dù vậy, ngăn chặn vẫn là chiến lược cần thiết để giảm thiểu tổn thất do ASF gây ra.
TS. Megan Niederwerder, DVM
